[ad_1]
Τον κώδωνα του κινδύνου για µια σειρά από εντοµολογικούς εχθρούς κι ασθένειες που έχουν αρχίσει να κάνουν πιο αισθητή την παρουσία τους σε δενδροκοµικές καλλιέργειες στην Κεντρική Μακεδονία, συνεπεία της κλιµατικής αλλαγής και της νέας πολιτικής του Green Deal, που αλλάζει τα δεδοµένα στην άσκηση της φυτοπροστασίας, µε τον περιορισµό των χηµικών σκευασµάτων, κρούουν επιστήµονες.
Φαιά σήψη, έλκος βλαστών, µύγα της Μεσογείου, δροσόφυλα Suzuki, ψευδόκοκοι και καφέ βρωµούσα, επεκτείνουν την ακτίνα δράσης τους και αποτελούν µικρότερες ή µεγαλύτερες απειλές για τα πυρηνόκαρπα και τα γιγαρτόκαρπα και στους κάµπους της Πέλλας και της Ηµαθίας.
Τα «µαντάτα», µάλιστα, από την ανεπιθύµητη παρουσία τους, εάν δεν υπάρξει η κατάλληλη φροντίδα κι αντιµετώπιση από τους παραγωγούς και τους γεωπόνους που τους συµβουλεύουν µπορεί να αποβεί µοιραία και να τους στερήσει ακόµη και το σύνολο της ετήσιας παραγωγής τους.
Προς ώρας πάντως, όπως αναφέρθηκε και σε σχετική εσπερίδα µε θέµα «Αναδυόµενοι εχθροί στη δενδροκοµία. Οι προκλήσεις του αύριο», που διοργανώθηκε στην Έδεσσα από τη NovaGreen, η κατάσταση σε γενικές γραµµές είναι διαχειρίσιµη, δεν χρειάζεται να υπάρξει πανικός, αλλά σε καµία περίπτωση και εφησυχασµός.
∆ιαχρονικά µεγάλο πρόβληµα η µονίλια στη δενδροκοµία
Επικαλούµενος νεότερα ερευνητικά δεδοµένα από δραστηριότητες του Εργαστηρίου Φυτοπαθολογίας του ΑΠΘ, που αφορούν τη φαιά σήψη, ο καθηγητής φυτοπαθολογίας, στο τµήµα Γεωπονίας του ΑΠΘ, Γιώργος Καραογλανίδης ανέφερε πως πρόκειται για το µεγαλύτερο πρόβληµα της καλλιέργειας των πυρηνόκαρπων και η έξαρσή της ίσως σχετίζεται µε την κλιµατική αλλαγή.
Όπως εξήγησε έχει παρατηρηθεί ότι στους οπωρώνες της ροδακινιάς στην Κεντρική Μακεδονία, κατά την περίοδο ανθοφορίας το κυρίαρχο είδος είναι ο monilinia laxa, ενώ στα επόµενα στάδια, όσο ανεβαίνουν οι θερµοκρασίες και αρχίζουν προσβολές στους καρπούς κυριαρχεί το είδος το monilinia fructicola.
«Τη monilia τη γνωρίζαµε ως ασθένεια, αλλά το γεγονός ότι πιάνουµε πλέον ένα νέο είδος του µύκητα, επιτείνει τα υπάρχοντα προβλήµατα. Είναι πολύ πιο επιθετικός, πιο µολυσµατικός, έχει πολύ µεγαλύτερη αναπαραγωγική ικανότητα, εξαπλώνεται ταχύτερα και αποκτά πιο εύκολα ανθεκτικότητα σε µυκητοκτόνα», επεσήµανε ο οµιλητής, προσθέτοντας πως «είναι µία σοβαρή απειλή για τα πυρηνόκαρπα, όχι η µοναδική».
Αναφορικά µε τους τρόπους αντιµετώπισης, ο καθηγητής επικέντρωσε σε µια σειρά από προτάσεις ολοκληρωµένης διαχείρισης της ασθένειας, όπως η καταστροφή προσβεβληµένων καρπών, ώστε να περιοριστεί το αρχικό µόλυσµα, η αποφυγή πρόκλησης πληγών πάνω στους καρπούς από οποιαδήποτε αιτία, ακόµη και από έντοµα, καθώς λειτουργούν ως πύλες εισόδου του παθογόνου, αλλά και χρήση των µυκητοκτόνων µε βάση προγράµµατα ψεκασµών, που θα µπορούν να συµβάλλουν στη διαχείριση της ανθεκτικότητας στη µονίλια.
Ξηράνσεις βλαστών από παθογόνα
Περαιτέρω ο κ. Καραογλανίδης αναφέρθηκε στον µύκητα Diaporthe Amygdali, ένα παθογόνο που τα τελευταία χρόνια καταγράφεται πολύ έντονα κυρίως σε ποικιλίες συµπύρηνων ροδάκινων στην περιοχή της Πέλλας και της Ηµαθίας και προκαλεί έλκη στους βλαστούς.
«Ελέγξαµε την ευπάθεια ποικιλιών και διαπιστώσαµε ότι ορισµένες ποικιλίες, κυρίως συµπύρηνου ροδάκινου, έχουν πολύ µεγαλύτερη ευπάθεια σε σχέση µε άλλες ποικιλίες του φρούτου», υποστήριξε, αφού προηγουµένως περιέγραψε πως έπειτα από εκτεταµένο monitoring σε οπωρώνες της περιοχής και συλλογή περίπου 100 αποµονώσεων, στις οποίες έγινε µοριακή ανάλυση, ταυτοποιήθηκε ο Diaporthe Amygdali.
«Το πρόβληµα µε τη συγκεκριµένη ασθένεια είναι ότι νεκρώνει µόνο ετήσιους βλαστούς και γνωρίζουµε ότι οι καρποφόροι βλαστοί στη ροδακινιά είναι οι ετήσιοι. Οπότε η νέκρωσή τους, οδηγεί σε απώλεια παραγωγής, που µπορεί, σε κάποιες ποικιλίες συµπύρηνων ροδάκινων, να φτάσει και στο 70%-80% της αναµενόµενης σοδειάς».
Στις αλλαγές που φέρνει η κλιµατική αλλαγή και η παγκοσµιοποιηµένη οικονοµία, αναφέρθηκε ο γενικός διευθυντής της Novagreen, ∆ηµήτρης Μοναστηρίδης. «Ο συµβατικός τρόπος φυτοπροστασίας µε χρήση χηµικών σκευασµάτων περιορίζεται και τη θέση των δεκάδων ή εκατοντάδων δραστικών που αποσύρονται, την παίρνουν διάφορα βιοδραστικά σκευάσµατα, µικροοργανισµοί και ωφέλιµα έντοµα, µε φιλικότερο και µικρότερο αποτύπωµα στο τελικό προϊόν, το περιβάλλον και τον τελικό χρήστη-καταναλωτή», τόνισε και χαρακτήρισε τη γνώση, «το βασικότερο όπλο όλων µας για να µπορέσουµε να ανταποκριθούµε στη νέα κατάσταση που διαµορφώνεται».
ΑΥΞΗΜΕΝΟΙ ΟΙ ΠΛΗΘΥΣΜΟΙ ΤΟΥ ΕΝΤΟΜΟΥ
Εκθετική αύξηση της καφέ ασιατικής βρωµούσας
Σε «πονοκέφαλο» για τις δενδρώδεις καλλιέργειες εξελίσσεται η καφέ ασιατική βρωµούσα, που έχει αρχίσει να κάνει αισθητή την παρουσία της στα περιβόλια της χώρας. «Είναι ιδιαίτερα σοβαρό το θέµα, διότι οι πληθυσµοί του εντόµου αυξάνονται εκθετικά χρόνο µε το χρόνο.
Το 2021 συλλάβαµε στις παγίδες 5.000 έντοµα, ενώ το 2022, µε τις ίδιες παγίδες, στα ίδια χωράφια, αυτά αυξήθηκαν σε 12.500
και φέτος εκτινάχθηκαν σε 23.000 έντοµα», είπε ο ∆ρ. Στέφανος Ανδρεάδης, εντεταλµένος ερευνητής στον ΕΛΓΟ ∆ήµητρα.
Οι προσβολές αρχικά είχαν καταγραφεί στην καλλιέργεια του ακτινίδιου και περιστασιακά και σε άλλα δενδρώδη, όπως το ροδάκινο, το µήλο, το κεράσι, το βερίκοκο, ενώ υπάρχουν αναφορές για προσβολές και για ζηµίες και σε φυτά µεγάλης καλλιέργειας.
«Φέτος είχαµε σοβαρό πρόβληµα στα ροδάκινα. Ο αριθµός των εντόµων που πιάσαµε ανά παγίδα, ήταν σηµαντικά µεγαλύτερος από εκείνων στην ακτινιδιά, αν κι επρόκειτο για διπλανά κτήµατα. Η κατάσταση εξελίσσεται σε σοβαρή απειλή», αποφάνθηκε ο εισηγητής, τονίζοντας ότι «θέλει εγρήγορση από τους ενδιαφερόµενους παραγωγούς και γεωπόνους, για την παρακολούθηση της εξάπλωσης του είδους. Η χρήση παγίδων θα µας δώσει αυτή την πληροφορία που θέλουµε».
Προς την κατεύθυνση αυτή αποκάλυψε πως πολύ σύντοµα θα ξεκινήσει συνεργασίες µε συνεταιρισµούς για τις καλλιέργειες αχλαδιάς και µηλιάς, ενώ µε τους συνεργάτες του επεξεργάζεται και ένα πρωτόκολλο αντιµετώπισης της καφέ ασιατικής βρωµούσας, το οποίο δεν αποκλείεται να είναι έτοιµο την προσεχή άνοιξη.
Για τη χηµική καταπολέµηση ο κ. Ανδρεάδης ανέφερε πως «δυστυχώς, δεν υπάρχουν πολλά σκευάσµατα, µόνο µια εγκεκριµένη δραστική ουσία. Οπότε θα πρέπει να γίνει σωστός καθορισµός του χρόνου ψεκασµού. Tο καταλληλότερο στάδιο επέµβασης είναι αυτό των νεαρών προνυµφών».
Πάνω από 300 είδη φρούτων προσβάλλει η Μύγα Μεσογείου
Ως έναν από τους σηµαντικότερους, διεθνώς, εντοµολογικούς εχθρούς των καρποφόρων δέντρων, χαρακτήρισε τη µύγα της Μεσογείου, από την πλευρά, ο καθηγητής Εφαρµοσµένης Εντοµολογίας του Τµήµατος Γεωπονίας, στο Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας, Νικόλαος Παπαδόπουλος.
«Προσβάλει πάνω από 300 διαφορετικά είδη φρούτων, ανάµεσα σε αυτά είναι τα εσπεριδοειδή για τις νοτιότερες περιοχές της χώρας µας και τα ροδάκινα, µήλα, αχλάδια, βερίκοκα και κυδώνια στο βόρεια», τόνισε ο οµιλητής.
Μέχρι και πριν το 2015 τα περιστατικά που είχαν καταγραφεί ήταν σποραδικά, ωστόσο από το 2019 υπάρχουν περισσότεροι πληθυσµοί του εντόµου και µάλιστα τη φετινή χρονιά ήταν µεγαλύτεροι, ανέφερε ο καθηγητής.
«Το έντοµο, λόγω κλιµατικής αλλαγής και επειδή έχουµε πιο ήπιους χειµώνες, κατάφερε να εγκατασταθεί σε όλη σχεδόν την Κεντρική Μακεδονία», ήταν η αποστροφή του κ. Παπαδόπουλου, ο οποίος όµως έσπευσε να ξεκαθαρίσει πως για την ώρα το πρόβληµα αφορά λωτούς και µήλα, που ωριµάζουν στο τέλος της περιόδου και σε συγκεκριµένες περιοχές. «∆εν είναι, δηλαδή, κάτι που πρέπει να τροµάξει τους παραγωγούς και να οδηγήσει σε αύξηση της χρήσης χηµικών. Είναι όµως ένα θέµα που θα πρέπει να το προσέξουµε µελλοντικά, διότι µπορεί να δηµιουργήσει προβλήµατα στις εξαγωγές, γιατί σε χώρες όπως η Κίνα, είναι έντοµο καραντίνας και θα πρέπει να υπάρξουν συγκεκριµένες διαδικασίες για να εξαχθούν φρούτα».
Χρονιά µεγάλων προσβολών από τη δροσόφυλλα Suzuki το 2023
Έντοµο εισβολέα, που έχει εξαπλωθεί σε όλη την επικράτεια και προσβάλλει µαλακόσαρκα φρούτα, χαρακτήρισε ο οµιλητής τη δροσόφυλλα Suzuki, αποδίδοντάς της τον τίτλο του σηµαντικότερου ίσως εχθρού των κερασιών παγκοσµίως. Ο κ. Παπαδόπουλος συµπλήρωσε πως «η ζηµιά µπορεί να είναι καθολική και οι ψεκασµοί να αποδειχθούν αναποτελεσµατικοί, διότι η εµφάνιση κι η έκρηξη πληθυσµών του εντόµου είναι απρόβλεπτη».
Με δεδοµένο ότι τα στοιχεία που έχουν συλλεγεί δεν είναι τόσο ισχυρά για να οδηγήσουν σε ένα αποτελεσµατικό µοντέλο αντιµετώπισης του εντόµου και επειδή, «δυστυχώς δεν έχουµε τη γυάλινη σφαίρα για να µαντέψουµε το µέλλον», ο οµιλητής πρότεινε τους παραγωγούς µεταξύ άλλων να αναπτύξουν ένα δίκτυο παγίδων για να παρακολουθούν από κοντά την καλλιέργειά τους, διότι σε λίγες ηµέρες το πρόβληµα µπορεί και να γίνει δραµατικό.
Ανησυχητικός ο ψευδόκοκκος
Μια ακόµη εντοµολογική απειλή που έχει αναδειχθεί στην περιοχή τα τελευταία χρόνια, κατά τον κ. Παπαδόπουλο είναι ένας ψευδόκοκκος στη ροδακινιά, αλλά ενίοτε και σε λωτούς και όχι µόνο. «Το πρόβληµα έχει βρεθεί και στην Ηµαθία και στα Γιαννιτσά και πρέπει να αρχίσουµε να συλλέγουµε στοιχεία και να δούµε την αποτελεσµατικότητα κάποιων εντοµοκτόνων, ώστε να µην ψεκάζουν οι αγρότες µε µη εγκεκριµένα σκευάσµατα», είπε ο οµιλητής και υπογράµµισε ότι οι ψευδόκοκκοι έχουν ένα πλήθος φυσικών εχθρών, οπότε αν διατηρηθούν τα αρπακτικά και τα παρασιτοειδή, µπορεί να υπάρξει καλό αποτέλεσµα, χωρίς πολλές εφαρµογές και περιβαλλοντική επιβάρυνση.
[ad_2]