ΚΥΡΙΑΚΗ Δ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ
6 ΙΟΥΛΙΟΥ 2025
Ἀπόστολος: Ρωμ. στ΄ 18 – 23
Εὐαγγέλιον: Ματθ. η΄ 5-13
Ἦχος: γ΄.- Ἑωθινόν: Δ΄
ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΕΚ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ
«τὸ δὲ χάρισμα τοῦ Θεοῦ ζωὴ αἰώνιος ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν» (Ρωμ. ΣΤ΄ 23).
Τὰ δῶρα τοῦ Θεοῦ
Εἰς τὸ σημερινὸν Ἀποστολικὸν ἀνάγνωσμα, ἀγαπητοί μου, ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἀπευθυνόμενος πρὸς τοὺς χριστιανούς, τῆς ἐν Ρώμῃ Ἐκκλησίας, ἀναφέρεται εἰς ἐκεῖνα τὰ οὐράνια χαρίσματα καὶ δωρήματα, ἅτινα πολλάκις δὲν τὰ βλέπομεν καὶ τὰ «παρακάμπτομεν», καὶ τὰ θεωροῦμεν ἐνίοτε, αὐτονόητα «τυχαῖα» καὶ φυσιολογικά! Εἶναι τὰ Θεῖα ἐκεῖνα δῶρα, τὰ ὁποῖα, οἱ «ὑλικοὶ» καὶ κοσμικοὶ ἄνθρωποι, τὰ βλέπουν καὶ τὰ ἐκτιμοῦν ὡς ἀνάξια λόγου, οἱ δὲ πνευματικοὶ ἀγωνιζόμενοι, τὰ ἀξιολογοῦν ὡς ὕψιστα καὶ ἀνεκτίμητα! Ἐπὶ παραδείγματι, ἓν ἐκ τῶν ὑψίστων τούτων δώρων, τὸ ὁποῖον μᾶς ἐχάρισεν ὁ Φιλάνθρωπος Κύριος, εἶναι ἡ προσευχή! Εἶναι τὸ δικαίωμα ἐκεῖνο, διὰ τοῦ ὁποίου ὁ ταπεινὸς καὶ ἀσήμαντος ἄνθρωπος ἔχει τὴν ἄνεσιν καὶ τὴν ἐλευθερίαν, νὰ συνομιλῇ καὶ ζητῇ μὲ ταπείνωσιν παρὰ τοῦ Κυρίου, ὅ,τι ἐκεῖνος ἐπιποθεῖ! «καὶ πάντα ὅσα ἐὰν αἰτήσητε ἐν τῇ προσευχῇ πιστεύοντες, λήψεσθε» (Ματθ. ΚΑ΄ 22)!
Δῶρον, ἐπίσης, μέγιστον καὶ τρισμέγιστον εἶναι τὸ ἱερὸν καὶ μέγιστον Μυστήριον τῆς Ἱερᾶς Ἐξομολογήσεως! Ἐκεῖνο τὸ Θεῖον δῶρον, διὰ τοῦ ὁποίου ὁ ἄνθρωπος, ἀνὰ πᾶσαν στιγμήν, προσερχόμενος ἐν μετανοίᾳ εἰς τὸν Πνευματικὸν πατέρα καὶ ὁμολογῶν τὰς ἁμαρτίας του καὶ τὰς ἐκτροπάς του ἐκ τοῦ Θείου Νόμου, λαμβάνει τὴν ἀπόλυτον συγχώρησιν! Λέγομεν δὲ «ἀπόλυτον», διότι, ὡς διευκρινίζουν οἱ Θεοφώτιστοι Ἅγιοι Πατέρες, αἱ φοβεραί, πολλάκις, καὶ ὀγκωδέσταται ἁμαρτίαι μας, οὐχὶ μόνον συγχωροῦνται ὑπὸ τοῦ Κυρίου, ἀλλὰ ἐξαλείφονται πλήρως ὡς μὴ γενόμεναι! Ἀνάλογος διδαχὴ πρὸς τοῦτο, εἶναι ἡ γνωστὴ παραβολὴ τοῦ «ἀσώτου υἱοῦ», καθ’ ἣν ὁ Πατὴρ ὑποδέχεται τὸν ἐπιστρέφοντα ἐν μετανοίᾳ, ἄσωτον υἱόν Του, καὶ ἀναβιβάζει τοῦτον εἰς τὸ πρότερον κάλλος, παρακάμπτων ἐντελῶς τὴν προτέραν ἄσωτον βιοτήν του!
Θὰ ἠδυνάμεθα νὰ ἀναφερθῶμεν καὶ εἰς ἕτερα κορυφαῖα «δῶρα» τῆς χάριτος τοῦ Κυρίου, – ὡς τὸ Θειότατον Μυστήριον τῆς Θείας Εὐχαριστίας, καθ’ ὃ ὁ ἁπλοῦς ἄνθρωπος, «θεοῦται καὶ ζωοῦται», – μέγιστα καὶ μετριώτερα, ἅτινα καὶ παρακάμπτομεν, ἐξοικονομοῦντες τὸν χῶρον!
«Ζωὴ αἰώνιος»!
Ὁ Πανάγαθος Κύριος καὶ Δημιουργός, ἐνῶ ἐποίησε τὴν δημιουργίαν Του, ἔδωκεν εἰς αὐτὴν συγκεκριμένας προθεσμίας! Ἐποίησε τὸν Οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν, τοὺς ἀστέρας καὶ πᾶν τὸ πλανητικὸν σύστημα, τὴν θάλασσαν καὶ πάντα τὰ ὕδατα, τὰ ὄρη, τὴν πᾶσαν βλάστησιν, πάντα τὰ ζῶα χερσαῖα τε καὶ ἐνάλια καὶ ἱπτάμενα καὶ ἕρποντα καὶ εἰς πάντα ταῦτα ἔθεσε καὶ τὸ χρονικὸν ὅριον ζωῆς των!
Πέραν τούτων ὅμως, ἐποίησεν ὁ Θεός, «ἰδίαις χερσίν», τὸν ἄνθρωπον˙ τὸ ὑπέροχον τοῦτο θεῖον δημιούργημα, τὸ ὁποῖον περιεποιήθη ἰδιαιτέρως, καί πέραν τοῦ φθαρτοῦ καὶ θνητοῦ σώματός του, «ἐνεφύσησεν εἰς τὸ πρόσωπον αὐτοῦ πνοὴν ζωῆς, καὶ ἐγένετο ὁ ἄνθρωπος εἰς ψυχὴν ζῶσαν» (Γέν. Β΄ 7)! Οὕτω, κατέστησε τοῦτον τὸν ἄνθρωπον ὁ Πανάγαθος Κύριος, Ἀθάνατον καὶ Αἰώνιον! Καὶ οὗτος μὲν δὲν ἐσεβάσθη τὴν ἀθάνατον ψυχήν του καὶ ἔδωκεν ἀποκλειστικὴν προτεραιότητα εἰς τὸ φθαρτόν καὶ χοϊκόν του σῶμα, ὅμως ὁ Δημιουργὸς ἔδιδεν εἰς τοῦτον δῶρα τοιαῦτα, προκειμένου νὰ «ξυπνήσῃ» ἐντός του τὸ ἐνδιαφέρον του διὰ τὴν ἀθάνατον ψυχήν του!
Βεβαίως, καὶ τὸ σῶμα, παρ’ ὅτι φθαρτὸν καὶ θνητόν, ὁ Κύριος τὸ ἐτίμησε ποικιλοτρόπως! Ὅμως ἡ ψυχὴ εἶναι ἐκείνη ἥτις καὶ προηγεῖται! Ἡ ψυχὴ μέλλει νὰ ζήσῃ αἰωνίως καὶ ταύτην περιεποιήθη περισσότερον ὁ Δημιουργός! Διὰ ταύτην τὴν ψυχήν, «ἔκλινεν οὐρανοὺς καὶ ἐπεσκέψατο ἡμᾶς ἐξ ὕψους», διὰ νὰ ἀνοίξῃ τόν, διὰ τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος, κεκλεισμένον Παράδεισον! Διὰ ταύτην, ἐγένετο «ὑπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δὲ Σταυροῦ»! Διὰ ταύτην τὴν ἀθάνατον καὶ αἰωνίαν ψυχὴν κατῆλθεν «ἕως Ἅδου κατωτάτου», ἵνα «συντρίψῃ τὸν τὸ κράτος ἔχοντα τοῦ θανάτου τοὐτέστι τὸν διάβολον» καὶ ἀνυψώσῃ «εἰς ὕψος τὸ ἀνθρώπινον»!
Τὸ μικρὸν καὶ τὸ μέγα ἔλεος!
Ἀκούομεν πολλάκις εἰς τοὺς ὕμνους τῶν ἱερῶν ἀκολουθιῶν τῆς Ἐκκλησίας μας, ὅτι ὁ Κύριος ἐδώρισε καὶ δωρίζει εἰς ἡμᾶς τὸ «μέγα» ἔλεος! Ὁ ἐπιθετικὸς οὗτος προσδιορισμός, μᾶς δίδει νὰ ἐννοήσωμεν ὅτι ἀσφαλῶς θὰ ὑπάρχῃ καὶ τὸ «μικρὸν» ἔλεος! Τοῦτο ἀφορᾷ εἰς ἐκεῖνα τὰ πλούσια ἐλέη τοῦ Δωρεοδότου Θεοῦ, τὰ ὁποῖα ἀφοροῦν εἰς τὰ πρόσκαιρα καὶ τὰ γήϊνα˙ εἰς τὸν φθειρόμενον ὑλικὸν ἄνθρωπον! Ταῦτα τὰ μικρὰ εἶναι ἐκεῖνα διὰ τὰ ὁποῖα μᾶς ἐβεβαίωσεν ὁ Χριστός, ὅτι θὰ πρέπῃ νὰ τὰ «ἀφήσωμεν» εἰς Αὐτόν! Ἂν ἡμεῖς θὰ πρέπῃ νὰ παρακαλῶμεν τὸν Θεὸν διὰ κάτι, τοῦτο, βεβαίως, εἶναι ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ! «Ζητεῖτε δὲ πρῶτον τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν»! Εἰς τοῦτον τὸν Θεῖον Λόγον, ἐκεῖνο τὸ ὁποῖον θὰ πρέπῃ νὰ ἑλκύσῃ τὴν προσοχήν μας, περισσότερον, εἶναι, ὅτι ὁ Κύριος ἔχει ἀναλάβει πλήρως τὴν βιολογικήν μας ζωήν! Τὸ εἶπε κατ’ ἐπανάληψιν καὶ τὸ ἐτόνισε μὲ ἰδιαιτέραν ἔμφασιν, ἀλλὰ καὶ μὲ ἰδιαίτερα χαρακτηριστικὰ παραδείγματα! Ἐκεῖ εἰς τὴν «ἐπὶ τοῦ ὄρους ὁμιλίαν Του», βεβαιώνει τοὺς ἀκροατάς, ὅτι «μὴ μεριμνᾶτε τῇ ψυχῇ ὑμῶν τί φάγητε καὶ τί πίητε, μηδὲ τῷ σώματι ὑμῶν τί ἐνδύσησθε· οὐχὶ ἡ ψυχὴ πλεῖόν ἐστι τῆς τροφῆς καὶ τὸ σῶμα τοῦ ἐνδύματος;»˙ εἰς τὴν συνέχειαν, ἀποδομεῖ, θὰ ἐλέγομεν, τὴν ἀνθρωπίνην δύναμιν, λέγων: «Τίς δὲ ἐξ ὑμῶν μεριμνῶν δύναται προσθεῖναι ἐπὶ τὴν ἡλικίαν αὐτοῦ πῆχυν ἕνα;»!
Ἀκόμη καὶ περὶ ἐκείνων τῶν ἀπαραιτήτων καὶ ἀναγκαίων, τὰ ὁποῖα νομίζομεν πολλάκις, ὅτι εὑρίσκονται εἰς τὴν μέριμνάν μας, ἐδήλωσεν ὅτι ἔχει Ἐκεῖνος τὴν ἀπόλυτον μέριμναν! «Καὶ περὶ ἐνδύματος τί μεριμνᾶτε; καταμάθετε τὰ κρίνα τοῦ ἀγροῦ πῶς αὐξάνει· οὐ κοπιᾷ οὐδὲ νήθει·… Εἰ δὲ τὸν χόρτον τοῦ ἀγροῦ, σήμερον ὄντα καὶ αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον, ὁ Θεὸς οὕτως ἀμφιέννυσιν, οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς, ὀλιγόπιστοι; Μὴ οὖν μεριμνήσητε λέγοντες, τί φάγωμεν ἢ τί πίωμεν ἢ τί περιβαλώμεθα; …Μὴ οὖν μεριμνήσητε εἰς τὴν αὔριον· ἡ γὰρ αὔριον μεριμνήσει τὰ ἑαυτῆς· ἀρκετὸν τῇ ἡμέρᾳ ἡ κακία αὐτῆς».
Τί προηγεῖται;
Νομίζω, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί μου, ὅτι ἔχομεν «χάσει» τὸν ἔλεγχον τοῦ ἑαυτοῦ μας! Ἐδώσαμεν προτεραιότητα εἰς τὰ μικρὰ καὶ δευτερεύοντα καὶ παραμελήσαμεν τὰ πρωτεύοντα καὶ τὰ αἰώνια! Τὸ ἐρώτημα, ὅπερ ἐθέσαμεν, δὲν ζητεῖ ἀπάντησιν, – διότι αὕτη εἶναι δεδομένη καὶ αὐτονόητος, – ἀλλὰ ἐτέθη μᾶλλον, διὰ νὰ μᾶς προβληματίσῃ! Ἂς μάθωμεν νὰ ζητῶμεν ἀπὸ τὸν Θεόν, ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα ἀφοροῦσιν εἰς τὴν αἰωνίαν ζωήν μας καὶ τὰ ὁποῖα δεικνύουσιν ἐν τέλει, ὅτι τὸ ἐνδιαφέρον μας εἶναι εἰς τὰ ἐπέκεινα! «Τὸ πολίτευμα ἡμῶν ἐν οὐρανοῖς ὑπάρχει» καὶ «οὐ γὰρ ἔχομεν ὧδε μένουσαν πόλιν, ἀλλὰ τὴν μέλλουσαν ἐπιζητοῦμεν»! Οὗτοι οἱ δύο λόγοι τοῦ θείου Ἀποστόλου, ἂς κυριαρχῶσιν εἰς τὸν νοῦν καὶ τὴν καρδίαν μας, καὶ ἂς καθορίζωσιν οὗτοι τὸν τρόπον κατὰ τὸν ὁποῖον ὀφείλομεν νὰ πορευώμεθα εἰς ταύτην τὴν πρόσκαιρον ζωήν!
Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου ,
Ἱεροκήρυξ Ἱ. Μ. Πατρῶν