Τοῦ κ. Β. Χαραλάμπους, θεολόγου
Ἀναφερόμενος ὁ Ἀπόστολος Πέτρος στὸ θαυμαστὸ γεγονὸς τῆς Μεταμόρφωσης τοῦ Χριστοῦ, ἐπισημαίνει τὴ βεβαίωση τῶν προφητειῶν τῶν Προφητῶν τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. “Καὶ ἔχομεν βεβαιότερον τὸν προφητικὸν λόγον, ᾧ καλῶς ποιεῖτε προσέχοντες ὡς λύχνῳ φαίνοντι ἐν αὐχμηρῷ τόπῳ, ἕως οὗ ἡμέρα διαυγάσῃ καὶ φωσφόρος ἀνατείλῃ ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν” (Β΄ Πετρ. 1, 19), λέγει ὁ Ἀπόστολος Πέτρος, γιὰ νὰ προσθέσει τὸ πολὺ σημαντικὸ ὅτι “τοῦτο πρῶτον γινώσκοντες, ὅτι πᾶσα προφητεία γραφῆς ἰδίας ἐπιλύσεως οὐ γίνεται” (Β΄ Πέτρ. 1, 20).
Πολλὲς φορὲς στὴν Καινὴ Διαθήκη συναντοῦμε νὰ καταγράφεται γιὰ ἕνα γεγονὸς τὸ ὁποῖο προεῖπε κάποιος Προφήτης τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ἡ προστιθέμενη φράση “τότε ἐπληρώθη τὸ ρηθὲν ὑπὸ τοῦ Προφήτου”. Τὸ “ἔχομεν βεβαιότερον τὸν προφητικὸν λόγον”, ποὺ ἀναφέρει ὁ Ἀπόστολος Πέτρος, ἰσχύει γιὰ τοὺς Προφῆτες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, οἱ ὁποῖοι εἶναι οἱ ἀκόλουθοι: “Ὠσηέ, Ἀμὼς Μιχαίας, Ἰωήλ, Ὀβδιού, Ἰωνᾶς, Ναούμ, Ἀββακούμ, Σοφονίας, Ἀγγαῖος, Ζαχαρίας, Μαλαχίας, Ἡσαΐας, Ἰερεμίας, Βαρούχ, Ἰεζεκιὴλ καὶ Δανιήλ”.
Ὁ Ἀπόστολος Πέτρος λέγει γιὰ τοὺς Προφῆτες ὅτι “ὑπὸ Πνεύματος Ἁγίου φερόμενοι ἐλάλησαν ἄνθρωποι” (Β΄ Πέτρ. 1, 21). “Πολυμερῶς καὶ πολυτρόπως πάλαι ὁ Θεὸς λαλήσας τοῖς πατράσιν ἐν τοῖς προφήταις, ἐπ’ ἐσχάτου τῶν ἡμερῶν τούτων ἐλάλησεν ἡμῖν ἐν υἱῷ” (Ἑβρ. 1,1), γράφει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στὴν Πρὸς Ἑβραίους Ἐπιστολή του. Δηλαδὴ κατὰ τοὺς χρόνους τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ὁ Θεὸς ἐλάλησε στοὺς πατέρες μας διὰ τῶν Προφητῶν.
Πρέπει νὰ δοῦμε τὴν παρουσία τῶν Προφητῶν στὰ σωτηριολογικὰ πλαίσια. Ἀναφερόμενος ὁ Ἅγιος Βασίλειος στοὺς Προφῆτες ἐπισημαίνει ὅτι “ὁρῶσι οἱ προφῆται οὐ μόνον τὰ μέλλοντα ἀλλὰ καὶ τῶν παρόντων τὰ λανθάνοντα”(Migne 30, 124).
Κατ’ ἐξοχὴ Προφητικὸ βιβλίο τῆς Καινῆς Διαθήκης εἶναι ἡ Ἀποκάλυψη τοῦ Ἰωάννη. Κατὰ τοὺς χρόνους τῆς Καινῆς Διαθήκης “ἐλάλησεν ἡμῖν ἐν Υἱῷ”, ἀναφέρει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος.
Ὅταν ὁ Κύριος ἔβγαινε ἀπὸ τὸ ναὸ καὶ ἕνας ἀπὸ τοὺς μαθητές του καὶ ἐθαύμασε τοὺς λίθους καὶ τὶς οἰκοδομές, ὁ Χριστὸς προφητικὰ τοῦ εἶπε: “Βλέπεις ταύτας τὰς οἰκοδομάς; οὐ μὴ ἀφεθῇ ὧδε λίθος ἐπὶ λίθον ὃς οὐ μὴ καταλυθῇ” (Μᾶρκ. 13, 2).
Ἀκολούθως ὅταν καθόταν ὁ Χριστὸς ἀπέναντι ἀπὸ τὸν ναὸ στὸ ὄρος τῶν ἐλαιῶν, τὸν ρώτησαν κατ’ ἰδίαν οἱ μαθητές του Πέτρος, Ἰάκωβος, Ἰωάννης καὶ Ἀνδρέας, “εἰπὲ ἡμῖν πότε ταῦτα ἔσται, καὶ τί τὸ σημεῖον ὅταν μέλλῃ πάντα ταῦτα συντελεῖσθαι; (Μᾶρκ. 13, 2). Ὁ Χριστὸς τότε τοὺς ἐπέστησε τὴν προσοχή, μήπως κάποιος τοὺς πλανήσει λέγοντας, “βλέπετε μή τις ὑμᾶς πλανήσῃ” (Μᾶρκ. 13, 5).
Τόνισε μάλιστα ὁ Κύριος, ὅτι “πολλοὶ γὰρ ἐλεύσονται ἐπὶ τῷ ὀνόματί μου λέγοντες ὅτι ἐγὼ εἰμι, καὶ πολλοὺς πλανήσουσιν” (Μᾶρκ. 13, 6). Λέγει μάλιστα ὁ Κύριος ὅτι, “ὅταν θὰ ἀκούσητε πολέμους καὶ ἀκοὰς πολέμων, μὴ θροεῖσθε· δεῖ γὰρ γενέσθαι, ἀλλ’ οὔπω τὸ τέλος” (Μᾶρκ. 13, 7).
Τότε ὁ Κύριος προφητεύει ὅτι θὰ ἐξεγερθεῖ τὸ ἕνα ἔθνος ἐναντίον ἄλλου ἔθνους, θὰ γίνουν κατὰ τόπους σεισμοὶ καὶ θὰ ἐπικρατήσουν πεῖνες καὶ ταραχές. Καὶ ὅπως ἐξηγεῖ, αὐτὰ θὰ εἶναι οἱ ἀρχὲς τῶν ὠδίνων. Προφητεύει ὅτι θὰ τοὺς παραδώσουν σὲ συνέδρια καὶ στὶς συναγωγές, θὰ τοὺς δείρουν καὶ θὰ σταθοῦν ἐνώπιον ἡγεμόνων καὶ βασιλέων καὶ θὰ μαρτυρήσουν γιὰ τὸν Χριστό.
Προφήτευσε ἐπίσης ὁ Κύριος ὅτι θὰ παραδώσει εἰς θάνατο ὁ ἀδελφὸς τὸν ἀδελφὸ καὶ ὁ πατέρας τὸ τέκνο. Αὐτὸ τὸ εἴδαμε σὲ πολλοὺς μάρτυρες τῶν πρώτων χριστιανικῶν χρόνων. Χαρακτηριστικὴ περίπτωση ἀποτελεῖ τὸ μαρτύριο τῆς Ἁγίας Βαρβάρας. Ἐπίσης προφήτευσε ὅτι θὰ ἐπαναστατήσουν τὰ τέκνα ἐναντίον τῶν γονέων τους καὶ θὰ τοὺς θανατώσουν. Πλῆθος μαρτύρων ἐπαλήθευσαν τοὺς λόγους τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Ἐκτὸς τῶν Προφητῶν ὑπῆρχαν καὶ οἱ ψευδοπροφῆτες, οἱ ὁποῖοι διέστρεφαν τὴν ἀλήθεια, τόσο κατὰ τοὺς χρόνους τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ὅσο καὶ κατὰ τοὺς χρόνους τῆς Καινῆς Διαθήκης. Ὁ Προφήτης Ἰερεμίας ὁμιλεῖ γιὰ τοὺς ψευδοπροφῆτες τῆς Σαμάρειας, οἱ ὁποῖοι ἐπροφήτευσαν διὰ τῆς Βάαλ καὶ ἐπλάνησαν τὸν Ἰσραήλ. “Καὶ ἐν τοῖς προφήταις Σαμαρείας εἶδον ἀνομήματα· ἐπροφήτευσαν διὰ τῆς Βάαλ καὶ ἐπλάνησαν τὸν λαόν μου Ἰσραὴλ” (Ἰερ. 23,13), λέγει ὁ Προφήτης Ἰερεμίας.
Οἱ ψευδοπροφῆτες δὲν “προέλεγαν ψεύδη” μόνο, ἀλλὰ καὶ ἡ ζωὴ τοὺς ἦταν ἁμαρτωλή. Ὅταν λέγει ὁ Προφήτης Ἰερεμίας, ὅτι “ἐπλάνησαν τὸν λαόν μου Ἰσραήλ”, ἀναφέρεται καὶ στὴ συνέπεια αὐτῶν τῶν ψευδοπροφητειῶν, ἡ ὁποία εἶναι ἡ ἀντίθεος ἁμαρτωλὴ ζωή.
Ὁ Προφήτης Ἰερεμίας ὁμιλεῖ γιὰ τὴν ἁμαρτωλὴ ζωὴ τῶν ψευδοπροφητῶν, ἡ ὁποία ἐπίσης καταγράφει τὸν ζόφο τῆς ψευδοπροφητείας. “Καὶ ἐν τοῖς προφήταις Ἱερουσαλὴμ ἐώρακα φρικτά, μοιχομένους καὶ πορευομένους ἐν ψεύδεσι καὶ ἀντιλαμβανομένους χειρῶν πονηρῶν τοῦ μὴ ἀποστραφῆναι ἕκαστον ἀπὸ τῆς ὁδοῦ αὐτοῦ τῆς πονηρᾶς· ἐγενήθησάν μοι πάντες ὡς Σόδομα καὶ οἱ κατοικοῦντες αὐτὴν ὡς Γόμορρα” (Ἰερ. 23,14), λέγει ὁ Προφήτης Ἰερεμίας. Παρομοιάζει ὁ Προφήτης Ἰερεμίας τὶς ἁμαρτωλὲς συνέπειες τῶν ψευδοπροφητειῶν αὐτῶν, ὡς ἐκεῖνες τῶν Σοδόμων καὶ τῶν Γομόρρων.
Γιὰ τοὺς ψευδοπροφῆτες τῶν χρόνων τῆς Καινῆς Διαθήκης ὁμιλεῖ πρωτίστως ὁ ἴδιος ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, λέγοντας τὰ ἑξῆς: “Ἐγερθήσονται γὰρ ψευδόχριστοι καὶ ψευδοπροφῆται καὶ δώσουσι σημεῖα καὶ τέρατα πρὸς τὸ ἀποπλανᾶν, εἰ δυνατόν, καὶ τοὺς ἐκλεκτοὺς” (Μᾶρκ. 13,22).
Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Θεολόγος στὴν Α΄ Ἐπιστολή, προτρέπει τοὺς Χριστιανοὺς νὰ προσέχουν ἀπὸ τοὺς ψευδοπροφῆτες. “Ἀγαπητοί, μὴ παντὶ πνεύματι πιστεύετε, ἀλλὰ δοκιμάζετε τὰ πνεύματα εἰ ἐκ τοῦ Θεοῦ ἐστιν, ὅτι ψευδοπροφῆται ἐξεληλύθασιν εἰς τὸν κόσμον” (Α΄ Ἰω. 4,1), ἀναφέρει χαρακτηριστικὰ ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Θεολόγος.
Ὁ Ἀπόστολος Λουκᾶς ἀναφέρει γιὰ τοὺς ψευδοπροφῆτες τὰ ἑξῆς: “Οὐαὶ ὅταν καλῶς ὑμᾶς εἴπωσι πάντες οἱ ἄνθρωποι· κατὰ τὰ αὐτὰ γὰρ ἐποίουν τοῖς ψευδοπροφήταις οἱ πατέρες αὐτῶν” (Λουκ. 6,26). Ἀπὸ τὸν Ἀπόστολο Πέτρο μαθαίνουμε ὅτι “ἐγένοντο δὲ καὶ ψευδοπροφῆται ἐν τῷ λαῷ” (Β΄ Πέτρ. 2, 1).
Ἀπὸ τὶς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων μαθαίνουμε ὅτι, ὅταν πῆγαν οἱ Ἀπόστολοι Βαρνάβας καὶ Παῦλος στὴν Πάφο “εὗρόν τινα μάγον ψευδοπροφήτην Ἰουδαῖον ᾧ ὄνομα Βαριησοῦς” (Πράξ. 13, 6).
Τὸν ψευδοπροφήτην ὡς συνήγορον τοῦ ἀντιχρίστου καταγράφει ἡ Ἀποκάλυψις. “Καὶ εἶδον ἐκ τοῦ στόματος τοῦ δράκοντος καὶ ἐκ τοῦ στόματος τοῦ θηρίου καὶ ἐκ τοῦ στόματος τοῦ ψευδοπροφήτου πνεύματα τρία ἀκάθαρτα, ὡς βάτραχοι· εἰσὶ γὰρ πνεύματα δαιμονίων ποιοῦντα σημεῖα, ἃ ἐκπορεύεται ἐπὶ τοὺς βασιλεῖς τῆς οἰκουμένης ὅλης, συναγαγεῖν αὐτοὺς εἰς τὸν πόλεμον τῆς ἡμέρας ἐκείνης τῆς μεγάλης τοῦ Θεοῦ τοῦ παντοκράτορος” (Ἀποκ. 16, 13-14).
Στὶς μέρες μας τὸ προφητικὸ χάρισμα ἐκλαμβάνεται ἀπὸ πολλοὺς διαφορετικά, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ παρατηροῦνται πάμπολλες ἑρμηνεῖες. Ἡ σοβαρότητα προλαβαίνει τυχὸν σκανδαλισμὸ καὶ τὴ σύγχυση ποὺ προκαλεῖται στοὺς πιστούς.
Χαρακτηριστικὸ παράδειγμα προφητικοῦ χαρίσματος στὸν αἰώνα μας, ἀποτελεῖ ἡ προφητεία τοῦ Ὁσίου Παϊσίου γιὰ τὴν Τουρκικὴ εἰσβολὴ στὴν Κύπρο 12 ἡμέρες πρὶν τὴν βάρβαρη εἰσβολή, ἡ ὁποία καταγράφεται στὸ βιβλίο «Γέρων Παΐσιος 1924-1994, Προφητεῖες τοῦ γ. Παϊσίου γιὰ Ἐθνικὰ Θέματα -Ἀλεξανδρούπολη 2014 (Ἐπιλογὴ κειμένων: Ἀνέστης Μαυροκέφαλος)», ἀναφέρεται τὸ ἑξῆς ἀπὸ τὸν κ. Τσέτο Χρῆστο, ἐ.ἀ. Θεσσαλονίκη «Κατάγομαι ἀπὸ τὸ Χιλιομόδι Κορινθίας. Εἶμαι ἀπόστρατος ἀξιωματικός, ἐπισμηναγὸς στὸ βαθμό. Τὴν 8η Ἰουλίου 1974 ἐπισκέφτηκα τὸν Γέροντα Παΐσιο στὸ κελλί του. Καθίσαμε μαζὶ ἀρκετὲς ὧρες, σχεδὸν ὅλο τὸ ἀπόγευμα. Μιλήσαμε γιὰ ἀρκετὰ θέματα. Στὸ τέλος ἄρχισε νὰ μοῦ μιλάει γιὰ τὴν ἐπικείμενη ἀπόβαση τῶν Τούρκων στὴν Κύπρο. Ἦταν τόσο σαφής. Ἔβλεπε τὰ πράγματα σὰν νὰ γινόταν ἐκείνη τὴ στιγμή. Δηλαδή, ἔβλεπε τὰ πλοῖα νὰ πλησιάζουν τὸ λιμάνι τῆς Κερύνειας καὶ τὴν ἀποβίβαση τῶν τεθωρακισμένων στὴν παραλία. Ἔβλεπε τὸν Τούρκικο στρατὸ καὶ τὰ αὐτοκίνητα νὰ προελαύνουν, ἔβλεπε τὰ χωριὰ ποὺ κατελάμβαναν οἱ Τοῦρκοι, νὰ ἀδειάζουν. Ἔβλεπε τοὺς Τούρκους νὰ σκοτώνουν τοὺς Κυπρίους καὶ νὰ κάνουν διάφορα κακά. Τὰ διηγόταν μὲ τέτοιο τρόπο, σὰν νὰ ἦταν παρών. Μοῦ ἔκανε τρομερὴ ἐντύπωση. Ὅταν εἶδε ὅτι γινόταν πάλη σῶμα μὲ σῶμα μὲ τοὺς Κυπρίους, ὅταν χύθηκε τὸ πρῶτο αἷμα, ὁ Γέροντας σήκωσε τὰ χέρια στὸν οὐρανὸ καὶ μὲ δάκρυα στὰ μάτια εἶπε “Κύριε ἐλέησον, Κύριε ἐλέησον, Κύριε ἐλέησον”».
Αὐτὸ ποὺ λέγει ὁ Ἀπόστολος Πέτρος, ὅτι “πᾶσα προφητεία γραφῆς ἰδίας ἐπιλύσεως οὐ γίνεται” (Β΄ Πέτρ. 1, 19), θὰ πρέπει νὰ τὸ ἔχει ὑπόψη του κάθε Χριστιανός, καθότι στὶς μέρες μας ἔχει προκληθεῖ μεγάλη σύγχυση στοὺς πιστούς, μὲ τὶς διάφορες ἑρμηνεῖες ποὺ δίνονται εἰδικὰ γιὰ τὶς προφητεῖες τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ, οἱ ὁποῖες ἑρμηνεῖες κάποτε συγκρούονται.
Τὸ «ὁ δὲ προφητεύων ἀνθρώποις λαλεῖ οἰκοδομὴν» Α΄ Κορ. 14,3, ποὺ εἶπε ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, θὰ πρέπει νὰ λαμβάνεται ὑπόψη, καθότι ὁ κλονισμὸς τῆς πίστης στὶς περιπτώσεις ἑρμηνειῶν ποὺ ἀποδεικνύονται «εἴδωλα λογισμῶν πλανωμένων», κατὰ τὴ φράση τοῦ Ἁγίου Διαδόχου Φωτικῆς, δημιουργεῖται μεγάλο πρόβλημα.