Οι σπόροι τσία (chia seeds), γνωστοί για την υψηλή τους περιεκτικότητα σε ω-3 λιπαρά οξέα, φυτικές ίνες και αντιοξειδωτικά, έχουν αναδειχθεί ως υπερτροφή (superfood) τα τελευταία χρόνια.
Οι διατροφολόγοι επισημαίνουν, ωστόσο, πώς όσοι καταναλώνουν συστηματικά σπόρους τσία, θα πρέπει να δείχνουν ιδιαίτερη προσοχή, καθώς σε ορισμένες περιπτώσεις -αν καταναλωθούν λανθασμένα- ενδέχεται να προκαλέσουν προβλήματα.
Γιατί οι σπόροι τσία είναι τόσο δημοφιλείς;
Οι σπόροι τσία προέρχονται από το φυτό Salvia hispanica, που φύεται στο Μεξικό και τη Γουατεμάλα. Η θρεπτική τους αξία είναι εντυπωσιακή, καθώς περιέχουν:
- Φυτικές Ίνες: Οι φυτικές ίνες αποτελούν εξαιρετική πηγή διαλυτών και αδιάλυτων φυτικών ινών. Βοηθούν στην υγεία του πεπτικού συστήματος, στη ρύθμιση του σακχάρου και στην πρόκληση κορεσμού.Ω-3
- Λιπαρά: Περιέχουν σημαντική ποσότητα α-λινολενικού οξέος (ALA), ενός απαραίτητου ω-3 λιπαρού οξέος.
- Μέταλλα: Είναι πλούσιοι σε ασβέστιο, φώσφορο, μαγνήσιο και μαγγάνιο.
Σπόροι τσία: Γιατί απαιτούν προσοχή
Παρά τα οφέλη τους, υπάρχουν τέσσερις βασικοί τομείς στους οποίους όποιοι καταναλώνουν σπόρους τσία, θα πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή:
-
Κίνδυνος απόφραξης του οισοφάγου (Πνιγμός)
Αυτή είναι ίσως η πιο σοβαρή ανησυχία, η οποία αφορά την κατανάλωση των ξηρών σπόρων τσία. Έχουν την ικανότητα να απορροφούν νερό έως και 10-12 φορές το βάρος τους και ως εκ τούτου μετατρέπονται σε μια παχύρρευστη, ζελατινώδη μάζα (τζελ).
- Ο κίνδυνος: Αν καταναλώσετε μια μεγάλη ποσότητα ξηρών σπόρων (π.χ. μια κουταλιά) και στη συνέχεια πιείτε λίγο νερό, οι σπόροι μπορεί να αρχίσουν να διογκώνονται γρήγορα στον οισοφάγο προτού φτάσουν στο στομάχι, με αποτέλεσμα να προκληθεί απόφραξη ή πνιγμός.
- Σύσταση: Ποτέ μην καταναλώνετε ξηρούς σπόρους τσία. Πρέπει πάντα να τους μουλιάζετε επαρκώς σε υγρό (νερό, γάλα, γιαούρτι) ή να τους καταναλώνετε αναμεμειγμένους σε μεγάλη ποσότητα τροφής με υγρασία.
Στον επιστημονικό τύπο έχει καταγραφεί περιστατικό (Gastroenterology Report, 2014) όπου κάποιος ασθενής εμφάνισε οισοφαγική απόφραξη μετά την κατανάλωση ξηρών σπόρων τσία, την οποία ακολούθησε με ένα ποτήρι νερό.
2. Πεπτικά προβλήματα (φούσκωμα, αέρια, δυσκοιλιότητα)
Η υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, ενώ είναι γενικά ευεργετική, μπορεί να προκαλέσει δυσφορία αν η κατανάλωση γίνει απότομα.
- O κίνδυνος: Εάν δεν είστε συνηθισμένοι σε μία δίαιτα πλούσια σε φυτικές ίνες και αρχίσετε να καταναλώνετε μεγάλες ποσότητες τσία (π.χ. πάνω από 2 κουταλιές της σούπας ημερησίως), μπορεί να αντιμετωπίσετε φούσκωμα, αέρια, κοιλιακές κράμπες ή ακόμα και δυσκοιλιότητα.
- Σύσταση: Ξεκινήστε με μικρή ποσότητα (π.χ. 1 κουταλάκι του γλυκού) και αυξήστε την ποσότητα σταδιακά, δίνοντας χρόνο στο πεπτικό σας σύστημα να προσαρμοστεί. Πολύ σημαντικό είναι να συνοδεύετε πάντα την κατανάλωση τσία με άφθονα υγρά, ώστε οι ίνες να διογκωθούν σωστά και να διευκολυνθεί η διέλευσή τους.
3. Αλληλεπίδραση με φάρμακα: Οι σπόροι τσία ενδέχεται να επηρεάσουν την αποτελεσματικότητα ορισμένων φαρμάκων:
- Αντιπηκτικά: Λόγω της υψηλής τους περιεκτικότητας σε ω-3 λιπαρά οξέα (ALA), τα οποία έχουν αντιπηκτικές ιδιότητες, η υπερβολική κατανάλωση τσία θα μπορούσε θεωρητικά να αυξήσει τον κίνδυνο αιμορραγίας σε άτομα που λαμβάνουν αντιπηκτικά φάρμακα (π.χ. βαρφαρίνη, ασπιρίνη).
- Φάρμακα για τον διαβήτη: Οι σπόροι τσία μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Εάν λαμβάνετε φάρμακα για τον διαβήτη, η κατανάλωση τσία μπορεί να οδηγήσει σε υπογλυκαιμία.
- Σύσταση: Εάν λαμβάνετε τακτικά φάρμακα για τις παραπάνω παθήσεις, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας πριν εντάξετε τους σπόρους τσία στην καθημερινή σας διατροφή.
4. Αλλεργίες: Ενώ είναι σπάνιες, οι αλλεργικές αντιδράσεις στους σπόρους τσία έχουν αναφερθεί.
- Τα συμπτώματα: Μπορεί να περιλαμβάνουν εξάνθημα, κνίδωση, δακρύρροια, δυσκολία στην αναπνοή και, σε σοβαρές περιπτώσεις, αναφυλαξία.
- Προσοχή: Άτομα με γνωστές αλλεργίες σε σπόρους (π.χ. σουσάμι) ή ξηρούς καρπούς πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικά.
Φωτογραφία: iStock
