Θα παράσχει ασφάλεια στους επενδυτές, καινοτομία, θα ενισχύσει τη βιομηχανική υπεροχή των επιχειρήσεών μας και θα αυξήσει την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης. Μόλις αυτή την εβδομάδα, το τελευταίο Ευρωβαρόμετρο έδειξε ισχυρή υποστήριξη των πολιτών για τη δράση της ΕΕ για το κλίμα, παρέχοντας μια σταθερή εντολή να παραμείνει η πορεία του θεματολογίου της ΕΕ για την καθαρή μετάβαση. Η ΕΕ βρίσκεται σε καλό δρόμο για την επίτευξη του στόχου του 55 % για το 2030. Η σημερινή πρόταση βασίζεται στον υφιστάμενο νομικά δεσμευτικό στόχο της ΕΕ για μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55 % έως το 2030 και καθορίζει έναν πιο ρεαλιστικό και ευέλικτο τρόπο επίτευξης του στόχου, με σκοπό μια ευρωπαϊκή οικονομία απαλλαγμένη από ανθρακούχες εκπομπές έως το 2050.
Σε ευθυγράμμιση με την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ, τη συμφωνία για καθαρή βιομηχανία και το σχέδιο δράσης για οικονομικά προσιτή ενέργεια, ο προτεινόμενος κλιματικός στόχος για το 2040 λαμβάνει πλήρως υπόψη το τρέχον οικονομικό τοπίο, το τοπίο ασφάλειας και το γεωπολιτικό τοπίο και παρέχει στους επενδυτές και τις επιχειρήσεις την προβλεψιμότητα και τη σταθερότητα που χρειάζονται για τη μετάβαση της ΕΕ σε καθαρές μορφές ενέργειας. Παραμένοντας στην πορεία για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές, η ΕΕ θα προωθήσει τις επενδύσεις στην καινοτομία, θα δημιουργήσει περισσότερες θέσεις εργασίας και ανάπτυξη, θα αυξήσει την ανθεκτικότητά μας στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και θα καταστεί ενεργειακά πιο ανεξάρτητη.
Η πρόεδρος της Επιτροπής, κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε: «Καθώς οι ευρωπαίοι πολίτες αισθάνονται όλο και περισσότερο τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής, αναμένουν από την Ευρώπη να αναλάβει δράση. Η βιομηχανία και οι επενδυτές προσβλέπουν σε εμάς για να ορίσουμε μια προβλέψιμη κατεύθυνση ταξιδιού. Σήμερα δείχνουμε ότι τηρούμε σταθερά τη δέσμευσή μας για απαλλαγή της ευρωπαϊκής οικονομίας από τις ανθρακούχες εκπομπές έως το 2050. Ο στόχος είναι σαφής, το ταξίδι είναι ρεαλιστικό και ρεαλιστικό.»
Η σημερινή πρόταση βασίζεται σε εμπεριστατωμένηεκτίμηση επιπτώσεων και σε συμβουλές της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή και της Ευρωπαϊκής Επιστημονικής Συμβουλευτικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή. Η έγκριση ακολουθεί τη σημαντική συνεργασία με τα κράτη μέλη, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τα ενδιαφερόμενα μέρη, την κοινωνία των πολιτών και τους πολίτες, η οποία δρομολογήθηκε με τη σύσταση της Επιτροπής σχετικά με τον στόχο τον Φεβρουάριο του 2024.
Με βάση τις διαβουλεύσεις αυτές, η πρόταση καθορίζει έναν τρόπο επίτευξης του στόχου για το 2040 με διαφορετικό τρόπο από ό,τι στο παρελθόν. Ένα κεντρικό στοιχείο είναι οι δυνατότητες ευελιξίας που θα εξετάσει η Επιτροπή κατά τον σχεδιασμό των μελλοντικών νομοθετικών πράξεων για την επίτευξη αυτού του κλιματικού στόχου για το 2040. Αυτές περιλαμβάνουν περιορισμένο ρόλο για υψηλής ποιότητας διεθνή πιστωτικά μόρια αρχής γενομένης από το 2036, τη χρήση εγχώριων μόνιμων απορροφήσεων στο σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ (ΣΕΔΕ της ΕΕ) και μεγαλύτερες δυνατότητες ευελιξίας σε όλους τους τομείς, ώστε να συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων με οικονομικά αποδοτικό και κοινωνικά δίκαιο τρόπο. Συγκεκριμένα, αυτό θα μπορούσε να δώσει σε ένα κράτος μέλος τη δυνατότητα να αντισταθμίσει τον τομέα της χρήσης γης που αντιμετωπίζει δυσκολίες με υπερκάλυψη όσον αφορά τη μείωση των εκπομπών από τα απόβλητα και τις μεταφορές.
Η πρόταση της Επιτροπής τονίζει τη σημασία της επιτάχυνσης και της ενίσχυσης των κατάλληλων ευνοϊκών συνθηκών για τη στήριξη αυτού του στόχου του 90 %. Σε αυτές περιλαμβάνονται μια ανταγωνιστική ευρωπαϊκή βιομηχανία, μια δίκαιη μετάβαση που δεν αφήνει κανέναν στο περιθώριο και ισότιμοι όροι ανταγωνισμού με τους διεθνείς εταίρους μας.
Επιπλέον, η πρόταση καθορίζει ένα σαφές πλαίσιο για τη νομοθεσία μας για το κλίμα και την ενέργεια μετά το 2030. Θα ληφθούν υπόψη οι εθνικές ιδιαιτερότητες. Η οικονομική αποδοτικότητα, η απλότητα και η αποδοτικότητα θα αποτελέσουν κατευθυντήριες αρχές, σε συνδυασμό με τη διασφάλιση της τεχνολογικής ουδετερότητας και μιας δίκαιης και ισότιμης μετάβασης για όλους.
Υλοποίηση της συμφωνίας για καθαρή βιομηχανία για τον κλιματικό στόχο του 2040
Η Επιτροπή δημοσίευσε σήμερα ανακοίνωση σχετικά με την υποβολή των πρώτων προτάσεων για τη συμφωνία για καθαρή βιομηχανία, λίγους μόνο μήνες μετά την υποβολή της. Δεδομένου ότι η πυξίδα της ΕΕ για τη διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας και της απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές συμβαδίζει, η εφαρμογή της είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη του κλιματικού στόχου για το 2040. Η σημερινή ανακοίνωση παρέχει επισκόπηση του πρώτου κύματος δράσεων που υλοποιήθηκαν, της προόδου που σημειώθηκε και των υπόλοιπων μέτρων που πρόκειται να ληφθούν.
Μία από τις βασικές παραδόσεις είναι το πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων της συμφωνίας για καθαρή βιομηχανία,το οποίο εγκρίθηκε την περασμένη εβδομάδα, για την περαιτέρω στήριξη των επενδύσεων στη μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας. Συμφωνήθηκε επίσης η απλούστευση του μηχανισμού συνοριακής προσαρμογής άνθρακα (ΜΣΠΑ), με την εξαίρεση του 90 % των εισαγωγέων, με αποτέλεσμα τη μείωση της γραφειοκρατίας και τη διασφάλιση της ομαλής εφαρμογής. Η απλούστευση αυτή αποτελεί το πρώτο βήμα πριν από μια γενικότερη επανεξέταση του ΜΣΠΑ στο τέλος του έτους, συνοδευόμενη από νομοθετικές προτάσεις για την ενίσχυση του μηχανισμού. Η σημερινή ανακοίνωση περιγράφει τα αποτελέσματα της ανάλυσης της Επιτροπής σχετικά με τον τρόπο εξεύρεσης λύσης για την εξαγωγική διαρροή άνθρακα. Συμπληρώνοντας το πλαίσιο για τις κρατικές ενισχύσεις και τη σημερινή ανακοίνωση, η Επιτροπή εξέδωσε επίσης τη σύσταση σχετικά με τα φορολογικά κίνητρα για την ενθάρρυνση των επενδύσεων σε καθαρές τεχνολογίες και στην απαλλαγή της βιομηχανίας από τις ανθρακούχες εκπομπές, μέσω μέτρων όπως η επιτάχυνση της απόσβεσης και οι πιστώσεις φόρου. Παρουσίασε επίσης σύσταση και έγγραφα καθοδήγησης για τη βελτιστοποίηση της χρήσης των νέων κανόνων της ΕΕ για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με στόχο την επέκταση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τη μείωση του ενεργειακού κόστους.
Τα μέτρα σχετικά με την οικονομικά προσιτή ενέργεια για την κλιμάκωση της παραγωγής κατασκευαστικών στοιχείων δικτύου και τη στήριξη των συμφωνιών αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, το πιλοτικό πρόγραμμα για την επικείμενη βιομηχανική τράπεζα απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές, το επικείμενο σχέδιο δράσης για τη χημική βιομηχανία και οι τομεακοί διάλογοι με τα ενδιαφερόμενα μέρη συγκαταλέγονται μεταξύ των δράσεων που θα συμβάλουν στην υλοποίηση της συμφωνίας για καθαρή βιομηχανία. Οι προτάσεις για το επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο θα καθορίσουν επίσης τον τρόπο με τον οποίο ο μελλοντικός προϋπολογισμός της ΕΕ θα στηρίξει την καθαρή μετάβαση.
Καθορισμός του κλιματικού στόχου της ΕΕ για το 2040 με σκοπό την υλοποίηση των διεθνών δεσμεύσεων για το κλίμα
Με τον προτεινόμενο στόχο του 90 %, η ΕΕ στέλνει επίσης ένα μήνυμα στην παγκόσμια κοινότητα: θα συνεχίσει την πορεία της όσον αφορά την κλιματική αλλαγή, θα υλοποιήσει τη συμφωνία του Παρισιού και θα συνεχίσει να συνεργάζεται με τις χώρες εταίρους για τη μείωση των παγκόσμιων εκπομπών. Ενόψει της διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (COP30) στο Μπελέμ (Βραζιλία) τον Νοέμβριο, η Επιτροπή θα συνεργαστεί τώρα με την Προεδρία του Συμβουλίου για την οριστικοποίηση της ανακοίνωσης σχετικά με την εθνικά καθορισμένη συνεισφορά της ΕΕ (ΕΚΣ).
Επόμενα βήματα
Η πρόταση της Επιτροπής για τον καθορισμό κλιματικού στόχου για το 2040 θα υποβληθεί τώρα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο προς συζήτηση και έγκριση στο πλαίσιο της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας. Ένας μελλοντικός συμφωνημένος στόχος της ΕΕ για το κλίμα θα χρησιμεύσει επίσης ως σημείο αναφοράς για το πλαίσιο πολιτικής της ΕΕ για την περίοδο μετά το 2030, το οποίο θα αναπτυχθεί στη συνέχεια.
Ιστορικό
Ο ευρωπαϊκός νόμος για το κλίμα, ο οποίος τέθηκε σε ισχύ τον Ιούλιο του 2021, κατοχυρώνει νομοθετικά τη δέσμευση της ΕΕ για επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050 και τον ενδιάμεσο στόχο μείωσης των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55 % έως το 2030, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990. Για την επίτευξη των συμφωνημένων στόχων της για απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές, η ΕΕ έχει έκτοτε εγκρίνει δέσμη νομοθετικών μέτρων για το 2030, γνωστή ως «Προσαρμογή στον στόχο του 55 %», και η εφαρμογή της από τα κράτη μέλη της ΕΕ —η οποία είναι απαραίτητη για την επίτευξη αποτελεσμάτων έως το 2040— βρίσκεται σε εξέλιξη. Η αξιολόγηση από την Επιτροπή των εθνικών σχεδίων για την ενέργεια και το κλίμα (ΕΣΕΚ), που παρουσιάστηκε στις 28 Μαΐου, έδειξε ότι η ΕΕ πλησιάζει συλλογικά τον κλιματικό στόχο της μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 55 % έως το 2030. Ο νόμος για το κλίμα απαιτεί νομικά έναν ενδιάμεσο κλιματικό στόχο για το 2040 για τον καθορισμό του ρυθμού προς την κλιματική ουδετερότητα —πρόταση που απαιτείται εντός έξι μηνών από τον πρώτο παγκόσμιο απολογισμό της συμφωνίας του Παρισιού, ο οποίος επιτεύχθηκε τον Δεκέμβριο του 2023.
