Η ζωή ενός δημιουργού στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αυτό που αγγλιστί ονομάζουμε «social media creator» μπορεί να ακούγεται, αν μη τι άλλο, ενδιαφέρουσα. Καλά αμειβόμενες συμφωνίες, followers, γνωριμίες με celebrities. Αλλά έχει και κόστος.
Το κόστος αυτό για όσους ασχολούνται επαγγελματικά με τα social media ονομάζεται burnout, ήτοι, ελληνικά, εξουθένωση.
Η Guardian μίλησε με πέντε δημιουργούς, με εκατομμύρια followers συνολικά, οι οποίοι έχουν όλοι βιώσει βαθμούς εργασιακού στρες ή κόπωσης.
«Δεν υπάρχει κουμπί απενεργοποίησης σε αυτή τη δουλειά», λέει η Melanie Murphy, 35 ετών, η οποία είναι δημιουργός στα social media από το 2013. «Οι αλγόριθμοι δεν σταματούν ποτέ. Δεν μπορείς να σταματήσεις το διαδίκτυο επειδή αρρωσταίνεις. Αν εξαφανιστείς εντελώς για δύο ή τρεις μήνες, ξέρεις ότι οι αλγόριθμοι θα οδηγήσουν τους followers σου σε νέους λογαριασμούς που είναι ενεργοί», εξηγεί.
Η Murphy με έδρα το Δουβλίνο λέει ότι τα συμπτώματα της επαγγελματικής εξουθένωσης ήταν «απόλυτη κόπωση» και μια «αίσθηση μυρμηγκιάσματος των νεύρων και ομίχλης στον εγκέφαλο». Και μία «δόση» Covid έγινε «η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι».
Υπάρχει επίσης μια αυτοσυνειδησία που συνοδεύει αυτόν τον αγώνα σε μια εκκολαπτόμενη βιομηχανία που κάποιοι άνθρωποι μπορεί να μην παίρνουν στα σοβαρά – ή δεν μπορούν να φανταστούν ότι είναι σκληρή δουλειά, δεδομένης της σύνδεσής της με τη γοητεία ή την εφήμερη φύση της φήμης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
«Είναι πολύ δύσκολο να μιλήσω για τη δουλειά μου», παραδέχεται η Murphy, εξηγώντας ότι πολύς κόσμος δεν καταλαβαίνει την κούραση που μπορεί να συνεπάγεται, θεωρώντας την κάτι εύκολο.
Ωστόσο, πέντε στους δέκα δημιουργούς δηλώνουν ότι έχουν βιώσει επαγγελματική εξουθένωση ως άμεσο αποτέλεσμα της καριέρας τους ως δημιουργοί στα social media, σύμφωνα με έρευνα που διεξήγαγε η Billion Dollar Boy, μια διαφημιστική εταιρεία που εδρεύει στο Λονδίνο, σε 1.000 δημιουργούς στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο. Σχεδόν τέσσερις στους 10 (37%) έχουν σκεφτεί να εγκαταλείψουν την καριέρα τους και λόγω επαγγελματικής εξουθένωσης, σύμφωνα με την έρευνα.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ορίζει την επαγγελματική εξουθένωση ως συνέπεια «του χρόνιου εργασιακού στρες που δεν έχει αντιμετωπιστεί επιτυχώς», με συμπτώματα όπως η εξάντληση, η μειωμένη αποτελεσματικότητα στη δουλειά και η αίσθηση ψυχικής απόστασης από τη δουλειά.
Άλλοι με τους οποίους μίλησε h Guardian μιλούν για δημιουργικό μπλοκάρισμα και για έλλειψη δέσμευσης με το υλικό που, αναγκαστικά, πρέπει να βγάζουν σε τακτική βάση.
«Δεν υπάρχει τμήμα ανθρώπινου δυναμικού, δεν υπάρχει σωματείο», λέει η Murphy. «Αν ο σύζυγός μου είχε burnout, όπως εγώ, και δεν μπορούσε να σηκωθεί από τον καναπέ, θα είχε κάποιον να καλέσει. Οι μόνοι άνθρωποι στους οποίους θα μπορούσα να απευθυνθώ εγώ είναι άλλοι δημιουργοί», λέει.
Λίγο μετά τη γέννηση του δεύτερου παιδιού της το 2023, η Murphy είχε αυτό που η ίδια αποκάλεσε «πλήρη κατάρρευση από εξουθένωση».
«Το σώμα μου έλεγε: “Τελείωσα»», εξομολογείται.
Κατά ειρωνικό τρόπο, ίσως, λέει η Murphy, τα βίντεο στο YouTube βοήθησαν στην ανάρρωσή της. Αναζήτησε επίσης θεραπεία και «αποσύρθηκε λίγο» από τη δουλειά, έχοντας μαζέψει αρκετά χρήματα για να καλύψει μερικούς μήνες απουσίας. Τώρα, μετά από «πολλά πράγματα επανεκπαίδευσης του εγκεφάλου», δημοσιεύει στο YouTube μόνο δύο βίντεο τον μήνα – ενώ πριν έτρεχε με ένα ή δύο την εβδομάδα. Συνήθιζε να είναι «πολύ, πολύ ενεργή» στο Instagram, αλλά τώρα ποστάρει μόνο «αν νιώθω έμπνευση να ποστάρω».
Τώρα, η Murphy και ο σύζυγός της, πιλότος, «ταιριάζουν κατά κάποιο τρόπο» ο ένας με τον άλλον στα κέρδη, γεγονός που «αφαιρεί νοητικά λίγο βάρος». Η εταιρεία της Murphy βγάζει «λίγο πάνω» από 100.000 ευρώ τον χρόνο. Λέει ότι έχει μειώσει σε μεγάλο βαθμό την απλήρωτη εργασία και ότι οι αλλαγές στην ισορροπία μεταξύ εργασίας και προσωπικής ζωής έχουν πιθανώς μειώσει τα κέρδη της κατά περίπου 20.000 ευρώ.
Η Murphy έχει 800.000 followers στο YouTube και το Instagram – οι κύριες πηγές εσόδων της είναι οι χορηγίες brands – μεταξύ άλλων από την εφαρμογή προσωπικής κατάρτισης Trainwell και την εταιρεία διαδικτυακής θεραπείας BetterHelp – και τα διαφημιστικά έσοδα από το YouTube, το οποίο μοιράζεται ένα σημαντικό μερίδιο της διαφημιστικής δαπάνης με τους δημιουργούς.
Οι δημιουργοί – άνθρωποι που ζουν από την παραγωγή διαδικτυακού περιεχομένου, συχνά μέσω χορηγιών από εμπορικές επωνυμίες – έχουν μια επαγγελματική ζωή που αντικατοπτρίζει την ψηφιακή κουλτούρα στην οποία είναι ενταγμένοι. Είναι γρήγορη, απαιτητική και ευάλωτη στις ξαφνικές αλλαγές του γούστου.
Η Becky Owen, η παγκόσμια υπεύθυνη μάρκετινγκ της Billion Dollar Boy, λέει ότι ο μέσος δημιουργός πλήρους απασχόλησης πρέπει να εκτελεί μια σειρά από καθήκοντα για να είναι επιτυχημένος, από τον σχεδιασμό, τη μαγνητοσκόπηση και την επεξεργασία περιεχομένου έως τη διαχείριση των σχέσεων με τις μάρκες- και, φυσικά, την επικοινωνία με τους followers.
Όπως λέει, μπορεί να υπάρχει επίσης συναισθηματική επιβάρυνση, επειδή πολλοί δημιουργοί «αυτοχρηματοδοτούνται» και μετατρέπουν τη ζωή τους σε περιεχόμενο.
«Πέρα από το κλείσιμο νέων εμπορικών συμφωνιών, η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι δημιουργοί είναι η διαχείριση της επιχειρηματικής πλευράς αυτού που κάνουν. Διαχειρίζονται αμέτρητες ευθύνες, προσπαθώντας να διαπρέψουν σε όλες, συχνά πριν καν έχουν την ευκαιρία να επικεντρωθούν στο ίδιο το περιεχόμενο. Σε αυτό το σημείο χρειάζονται πραγματικά υποστήριξη», λέει.
Η Allison Chen, 22 ετών, δημιουργός με έδρα τη Νέα Υόρκη, η οποία ειδικεύεται στη ζαχαροπλαστική, τη μαγειρική και το lifestyle περιεχόμενο και έχει συνολικό κοινό 1,3 εκατομμυρίων στο YouTube, το TikTok και το Instagram, λέει ότι το κυνήγι των προβολών και της συμμετοχής μπορεί να είναι κουραστικό. Μπορεί να σε κάνει να αισθάνεσαι ότι «ανεξάρτητα από το πόσες προβολές έχεις, υπάρχει πάντα ένας υψηλότερος στόχος που πρέπει να επιτύχετε».
«Οι δημιουργοί των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχουν επίσης τα ίδια προβλήματα σύγκρισης και αυτοεκτίμησης που έχουν και οι κανονικοί χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης», λέει.
Η Hannah Witton, 33 ετών, με έδρα το Λονδίνο, αναδιαμόρφωσε την επαγγελματική της ζωή για να αποφύγει να καεί εντελώς, αφού είναι δημιουργός πλήρους απασχόλησης από το 2015. Η Witton πήρε τρεις μήνες άδεια μητρότητας μετά τη γέννηση του γιου της το 2022. Τρεις μήνες, λέει, είναι το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα που έχει δει να παίρνει κάποιος δημιουργός μετά την απόκτηση παιδιών.
«Το μικρότερο χρονικό διάστημα που έχω δει κάποιον να παίρνει άδεια [μητρότητας] είναι τρεις ημέρες. Μακάρι να μπορούσα να πάρω μεγαλύτερη άδεια, αλλά ήξερα ότι δεν γινόταν», εξομολογείται.
Όταν επέστρεψε, η Witton διαπίστωσε ότι προσπαθούσε να παράγει τον ίδιο όγκο περιεχομένου στο YouTube και στο podcast – σχετικά με συμβουλές για το σεξ και τις σχέσεις – στο μισό χρόνο, με την πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση να πληρώνει έναν παραγωγό για να την βοηθήσει να φτιάξει το περιεχόμενό της.
«Κάτι έπρεπε να υποφέρει. Και αυτό που υπέφερε ήμουν εγώ και το περιεχόμενο – και η σχέση μου με το περιεχόμενο», προσθέτει. «Το κοινό είναι έξυπνο και νομίζω ότι μπορεί να αντιληφθεί τέτοιου είδους πράγματα», προσθέτει.
Αυτή την εβδομάδα το YouTube, που ανήκει στην Google, κάλεσε την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου να λάβει πιο σοβαρά υπόψη τους δημιουργούς ως επάγγελμα, αναγνωρίζοντας τη «βαθιά οικονομική και πολιτιστική συμβολή τους στις δημιουργικές βιομηχανίες του Ηνωμένου Βασιλείου».
Εν τω μεταξύ, οι δημιουργοί που συνηθίζουν να δίνουν συμβουλές σε άλλους, είναι αναγκασμένοι να βρουν μόνοι τους τον τρόπο να συνέλθουν όταν αντιμετωπίζουν προβλήματα. Και, όπως λέει η Murphy, «είναι δυνατόν να το ξεπεράσεις αυτό και να εξακολουθήσεις να κερδίζεις καλά χρήματα, χωρίς να εξαπλώνεσαι υπερβολικά, κάτι που κάνουν πολλοί δημιουργοί».
Φωτογραφία: iStock
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Νερό: Ποιο είδος νερού ωφελεί περισσότερο τον οργανισμό σας
Εγκεφαλικό: Τι να αποφεύγετε μετά τις 5 το απόγευμα για να μειώσετε τον κίνδυνο επεισοδίου
