Πόλη της Γάζας – Το να εισέλθει κανείς στη Γάζα τώρα είναι σαν να φτάνει στην κόλαση. Με τη φράση αυτή ξεκινά το συγκλονιστικό ρεπορτάζ τουγια τη Washington Post ο Steve Hendrix.
Το βράδυ του Σαββάτου, διέσχισα το σπασμένο φράγμα μεταξύ Ισραήλ και Γάζας στο πίσω μέρος ενός ισραηλινού στρατιωτικού τζιπ, πηγαίνοντας γρήγορα χωρίς φώτα κάτω από ένα μισοφέγγαρο. Πριν από το ρήγμα, στο Ισραήλ, μπορούσα μόλις να διακρίνω τα σπασμένα από σφαίρες αυτοκίνητα στην άκρη του δρόμου, μερικά από τα εκατοντάδες πολιτικά οχήματα που δέχτηκαν επίθεση από μαχητές της Χαμάς που ξεχύθηκαν μέσα από τον ίδιο φράχτη στις 7 Οκτωβρίου. Σηματοδοτούν την πύλη του πολέμου.
Στους δρόμους των ερειπίων που κάποτε ήταν η Γάζα
Αμέσως μετά τη διέλευση μας στη Γάζα – τρέχοντας πάνω σε δρόμους καλυμμένους με συντρίμμια – εμφανίστηκαν τα πρώτα κατεστραμμένα κτίρια. Κάποια ήταν σκελετωμένες σιλουέτες κάτω απ’ τα αστέρια, χωρίς παράθυρα και μαυρισμένα, άλλα ήταν απλώς πακτωμένες στοίβες από σκυρόδεμα. Πιο μέσα, τα ερείπια ήταν πιο πυκνά στοιβαγμένα. Αυτά τα ερείπια ήταν γειτονιές μόλις πριν από λίγες εβδομάδες. Σχεδόν κανένα κτίσμα δεν είχε μείνει ανέγγιχτο. Εκρήξεις ακούγονταν τακτικά. Μια φωτιά έκαιγε σε μια κοντινή κορυφογραμμή. Κάθε λίγα χιλιόμετρα, η ξινή δυσοσμία από πτώματα σε αποσύνθεση ανέβαινε μαζί με τη σκόνη. Χιλιάδες άνθρωποι πιστεύεται ότι βρίσκονται ακόμα θαμμένοι στα ερείπια.
Πριν από τον πόλεμο, ακόμη και κατά τη διάρκεια προηγούμενων πολέμων, κάρα με γαϊδούρια και Τογιότα περνούσαν το ένα δίπλα στο άλλο στις χαοτικές διασταυρώσεις της πόλης της Γάζας. Οι φτωχότεροι ψαράδες τροφοδοτούσαν τις βάρκες τους με μαγειρικό λάδι και πουλούσαν τα αλιεύματά τους από κουβέρτες στο πεζοδρόμιο. Υπήρχε ένα εμπορικό κέντρο με φανταχτερά καταστήματα αθλητικών παπουτσιών και ένα καφέ για… γάτες που άνοιξε πρόσφατα. Ήταν ένας θύλακας φτώχειας και έλλειψης ενέργειας που έφερε επίσης μια έντονη υπερηφάνεια.
Η βόρεια Γάζα – ένα ζωτικό κέντρο της παλαιστινιακής κουλτούρας και ταυτότητας – έχει γίνει ένα καπνίζον, βρωμερό ερείπιο. Εκατοντάδες χιλιάδες έχουν φύγει προς το νότο, αφήνοντας μια σιωπή που διακόπτεται μόνο από τον θόρυβο των πυρών των πολυβόλων και το βαρύ βουητό των ισραηλινών τανκς. Περισσότεροι από 11.000 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί, σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας της Γάζας, αλλά ο επίσημος αριθμός έχει παγώσει εδώ και 10 ημέρες. Η καταμέτρηση των νεκρών δεν είναι πλέον δυνατή, λένε οι αξιωματούχοι. Οι διακοπές στις επικοινωνίες καθιστούν όλο και πιο δύσκολο να φτάσει κανείς στους ζωντανούς.
Στο δρόμο για το νοσοκομείο al-Shifa
Μπήκα στη Γάζα με μια μικρή ομάδα δημοσιογράφων, συνοδευόμενος από τις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις. Ο τελικός μας προορισμός ήταν το νοσοκομείο al-Shifa, τη μεγαλύτερη υγειονομική μονάδα της Γάζας. Το Ισραήλ είναι πρόθυμο να δείξει αυτό που περιγράφει ως απόδειξη ότι το νοσοκομείο ήταν διπλή στρατιωτική βάση της Χαμάς, ιδιαίτερα ένα φρεάτιο σήραγγας που ανακαλύφθηκε πρόσφατα στην άκρη του συγκροτήματος – αν και τα στοιχεία παραμένουν ασαφή.
Σε αυτό το ταξίδι, στους δημοσιογράφους επετράπη μόνο μια ματιά 60 δευτερολέπτων σε ένα απότομο φρεάτιο, το οποίο οι Ισραηλινοί διοικητές λένε ότι είναι πολύ επικίνδυνο για να εισέλθουν. Για να φτάσει κανείς εκεί θα χρειαζόταν ώρες – πρώτα με τζιπ και στη συνέχεια με τεθωρακισμένο όχημα μεταφοράς προσωπικού – παρέα με βαριά οπλισμένους στρατιώτες. Για να αποκτήσει πρόσβαση στη Γάζα, η οποία είναι αποκλεισμένη από το Ισραήλ και την Αίγυπτο, η Washington Post συμφώνησε να μην αποκαλύψει τοποθεσίες ή λεπτομέρειες ορισμένων στρατιωτικών επιχειρήσεων και εξοπλισμού ή να μην φωτογραφίσει τα πρόσωπα των στρατιωτών.
Ο μερικός “πλήρης έλεγχος”
Ήμασταν μαζί με τους στρατιωτικούς για όλο το διάστημα των έξι ωρών εντός του θύλακα και δεν μας επιτράπηκε να αναζητήσουμε ντόπιους για να πάρουμε συνέντευξη, αν και δεν υπήρχαν κάτοικοι της Γάζας που να τους βλέπουμε. Ισραηλινοί αξιωματούχοι δεν εξέτασαν το ρεπορτάζ της The Post πριν από τη δημοσίευση. Κανένας μαχητής της Χαμάς δεν προσπάθησε να σταματήσει την αυτοκινητοπομπή μας στη Γάζα.
Η κατοχή του Ισραήλ σε αυτό το τμήμα του θύλακα φαίνεται σταθερή, οι δυνάμεις του βρίσκονται παντού. “Σε ορισμένες περιοχές, έχουμε αποκτήσει πλήρη έλεγχο”, δήλωσε ένας αντισυνταγματάρχης, αναπληρωτής διοικητής της 7ης Τεθωρακισμένης Ταξιαρχίας. “Σε πιο πυκνές περιοχές είναι πιο δύσκολο”. Όπως και άλλοι σε αυτό το κομμάτι, μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας, σύμφωνα με τους κανόνες των IDF.
Έχω κάνει πολλά ταξίδια στη Γάζα κατά τη διάρκεια των τεσσάρων χρόνων μου ως επικεφαλής του γραφείου της The Post για το Ισραήλ και τα παλαιστινιακά εδάφη. Η είσοδος στη Λωρίδα ήταν πάντα δύσκολη. Τελευταία φορά ήρθα τον Σεπτέμβριο, διασχίζοντας τα σημεία ελέγχου του Ισραήλ, της Χαμάς και της Παλαιστινιακής Αρχής για να φτάσω σε αυτό το παράλληλο σύμπαν στέρησης και απομόνωσης. Ήταν μόλις λίγες εβδομάδες πριν από την επίθεση της Χαμάς, όταν η φρίκη του τελευταίου ενάμιση μήνα ήταν ακόμη πέρα από κάθε φαντασία, ακόμη και για όσους είναι βαθιά χωμένοι σε αυτή τη μακρά και βίαιη σύγκρουση. Αλλά υπήρχαν ενδείξεις.
“Ένα προφητικό ρεπορτάζ του Σεπτεμβρίου”
Κατά τη διάρκεια αυτής της 10ήμερης παραμονής, ο συνάδελφός μου από τη Γάζα Hazem Balousha και εγώ πληροφορηθήκαμε ότι το καλοκαίρι της σχετικής ηρεμίας στη Γάζα – καθώς η βία κορυφώθηκε εκείνη την περίοδο στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη – είχε αρχίσει να φθείρεται. “Ήταν ήσυχα, αλλά αρχίζει να βράζει”, μας είπε τότρ ο Basem Naim, επικεφαλής του Τμήματος Πολιτικών και Διεθνών Σχέσεων της Χαμάς. “Υπάρχει μεγάλη πίεση κάτω από το νερό”.
Παρατηρήσαμε μια ασυνήθιστη ποσότητα πυρών από αυτόματα όπλα που προέρχονταν από έναν χώρο εκπαίδευσης της Χαμάς βόρεια της Πόλης της Γάζας, όχι μακριά από το σημείο όπου ο Balousha έχει ένα μικρό οπωρώνα. Σε ένα ρεπορτάζ της 21ης Σεπτεμβρίου που τώρα μοιάζει ανατριχιαστικά προφητικό, αναφέραμε ότι η Χαμάς λέγεται ότι εξασκούσε τους μαχητές της στις εκτοξεύσεις πυραύλων, στις απαγωγές στρατιωτών και στην “έφοδο σε οικισμούς”. Ήταν ένα από τα τελευταία δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου από τη Γάζα πριν από τις 7 Οκτωβρίου, όταν οι μαχητές της Χαμάς εισέβαλαν στο νότιο Ισραήλ – σκοτώνοντας περίπου 1.200 ανθρώπους, πολλοί από τους οποίους ήταν άμαχοι, και παίρνοντας περισσότερους από 230 ομήρους, συμπεριλαμβανομένων παιδιών και ηλικιωμένων.
“Υπάρχει μια Γάζα κάτω από τη Γάζα“
Το ειρηνικό καλοκαίρι της Γάζας – και η αίσθηση ασφάλειας του Ισραήλ – έδωσε τη θέση του σε μια άνευ προηγουμένου καταστροφή και στις δύο πλευρές του φράγματος. Σε αυτή την διαδρομή, καθώς τα τζιπ έτρεχαν μέσα στο σκοτάδι, ήταν αδύνατο να μην σκεφτεί κανείς τους αιχμαλώτους που κρατούνται ακόμα κάπου σε αυτό το αγνώριστο πολεμικό τοπίο. Ή ίσως κάτω από αυτό.
“Σε αυτή την περιοχή, πιστεύουμε ότι υπάρχει μια Γάζα κάτω από τη Γάζα“, είπε ο αντισυνταγματάρχης, ο οποίος πολεμά στη Γάζα από τότε που εισήλθαν τα ισραηλινά χερσαία στρατεύματα στα τέλη Οκτωβρίου. Αναφερόταν στο δίκτυο σηράγγων που, σύμφωνα με αξιωματούχους των ισραηλινών και αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, είναι δαντέλα στον ασβεστόλιθο κάτω από αυτές τις γειτονιές, ένας λαβύρινθος που περιγράφεται ως απαραίτητος για την τακτική των ανταρτών της Χαμάς.
“Ο τρομοκράτης θα βγει από ένα κτίριο για να πολεμήσει και μετά θα εξαφανιστεί και θα βγει από ένα άλλο κτίριο”, είπε. “Ο ίδιος τρομοκράτης”. Ο συνταγματάρχης είχε ηγηθεί ορισμένων από τις δυνάμεις που διέσχισαν κατ’ ευθείαν τη Γάζα προς την ακτή της Μεσογείου τις πρώτες ημέρες της χερσαίας εισβολής. Η βόλτα με το τζιπ του Σαββάτου κατέληξε σε αυτή την παραλία. Όχι πολύ μακριά βρισκόταν το ξενοδοχείο Roots, που τώρα έχει καταστραφεί σε μεγάλο βαθμό, το οποίο ήταν η συχνή μας βάση στις επισκέψεις μας εδώ.
Στη “ζώνη θανάτου” του al-Shifa
Μεταφερθήκαμε σε ένα ογκώδες τεθωρακισμένο όχημα μεταφοράς προσωπικού για το τελικό πέρασμα προς την αλ-Σίφα, με την τεράστια ράμπα του να κλείνει με ένα σφύριγμα πίεσης που σπάει τα αυτιά. Δεν υπήρχαν παράθυρα στο όχημα αλλά οι οθόνες παρουσίαζαν μια φανταστική λευκή επισκόπηση των κατεστραμμένων κτιρίων καθώς σερνόμασταν στους δρόμους που είχαν απογυμνωθεί από το οδόστρωμα.
Το τεθωρακισμένο όχημα έμπαινε και έβγαινε από έναν κρατήρα καθώς οι κάμερες του περιστρέφονταν μπρος-πίσω αναζητώντας απειλές. Αποβιβαστήκαμε στο al-Shifa, είδαμε μερικά από τα μοναδικά φωτισμένα κτίρια του ταξιδιού μας. Ένα παράθυρο έλαμπε στην κύρια δομή και ακόμη περισσότερα έλαμπαν στην πτέρυγα έκτακτης ανάγκης.
Μπήκαμε περίπου εκατό μέτρα από αυτά τα κτίρια, μέσα από έναν ανατιναγμένο τοίχο σε έναν χώρο εφοδιασμού του νοσοκομείου, χωρίς να δούμε ποτέ κανέναν από τους εκατοντάδες ασθενείς και τους φροντιστές που βρίσκονταν ακόμη στους θαλάμους.
Για εβδομάδες, το νοσοκομείο κατέρρεε, αργά στην αρχή και στη συνέχεια με καταστροφική ταχύτητα, καθώς οι νεκροί και οι τραυματίες κατέκλυζαν τους θαλάμους και το προσωπικό ξέμεινε από νερό, φάρμακα και καύσιμα. Οι γιατροί χειρουργούσαν σε βρώμικα πατώματα χωρίς αναισθησία και τα πτώματα θάφτηκαν σε ομαδικό τάφο στην αυλή του νοσοκομείου.
Μια ομάδα του ΟΗΕ, με επικεφαλής τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, περιέγραψε τις εγκαταστάσεις ως “ζώνη θανάτου” μετά από μια σύντομη περιήγηση το Σάββατο. “Τα σημάδια πυροβολισμών και βομβαρδισμών ήταν εμφανή”, ανέφερε ο ΠΟΥ σε ανακοίνωσή του. Το ιατρικό προσωπικό ανέφερε σφοδρές μάχες τις ώρες μετά την πρώτη έφοδο των ισραηλινών στρατευμάτων στην αλ-Σίφα νωρίς την Τετάρτη.
Οι IDF δήλωσαν στην The Post ότι οι δυνάμεις τους “δεν έριξαν ούτε έναν πυροβολισμό” εντός του συγκροτήματος και παρείχαν στο νοσοκομείο τρόφιμα, νερό και ιατρικές προμήθειες. Το Ισραήλ έφερε δημοσιογράφους σε αυτό το επικίνδυνο ταξίδι επειδή οι αξιωματούχοι είναι ανένδοτοι να αποδείξουν την υπόθεση που πιέζονται να αποδείξουν εδώ και εβδομάδες: Ότι η Χαμάς χρησιμοποιεί τα νοσοκομεία ως ασπίδες για στρατιωτικές επιχειρήσεις, ακόμη και όταν χιλιάδες τραυματίες και εκτοπισμένοι πολίτες βασίζονται σε αυτά για περίθαλψη και καταφύγιο. Οι εργαζόμενοι στον ιατρικό τομέα και η μαχητική οργάνωση έχουν αρνηθεί τις κατηγορίες. Πολλές εγκαταστάσεις, πολιορκημένες και περικυκλωμένες, έχουν ήδη αναγκαστεί να κλείσουν ή να εκκενωθούν.
Το τεράστιο υπόγειο κρησφύγετο της Χαμάς
Στις 27 Οκτωβρίου, ο εκπρόσωπος των IDF Daniel Hagari δήλωσε ότι η al-Shifa έκρυβε ένα τεράστιο υπόγειο αρχηγείο της Χαμάς, με πρόσβαση μέσω μυστικών εισόδων σε υπόγειες σήραγγες.
Έδειξε ένα βίντεο με κινούμενα σχέδια για το τι υποτίθεται ότι βρισκόταν από κάτω.Ήταν η “καρδιά που χτυπούσε” των επιχειρήσεων της Χαμάς, είπε ένας άλλος αξιωματούχος.Πριν από την επιδρομή, Αμερικανοί αξιωματούχοι αποχαρακτήρισαν πληροφορίες που, όπως είπαν, υποστήριζαν τα συμπεράσματα του Ισραήλ για την αλ-Σίφα.Το Σάββατο, ο Hagari δήλωσε ότι το φρεάτιο που αποκαλύφθηκε ήταν σαφής απόδειξη της υποδομής της Χαμάς, αλλά φάνηκε επίσης να υποβαθμίζει τη σημασία του.
“Μίλησα για το νοσοκομείο Σίφα, είναι καταγεγραμμένο”, είπε.”Είπα ‘Δεν είναι το [κέντρο] διοίκησης και ελέγχου της Χαμάς, όμως ο [κορυφαίος ηγέτης της Χαμάς] Yahya Sinwar κάθεται εκεί κάτω με [τον κορυφαίο αναπληρωτή του] Marwan Issa.Είναι κρησφύγετο για τους ανώτερους, για τους διοικητές ταξιαρχιών”.
Στο επικίνδυνο φρεάτιο
Με απαγορευμένη τη χρήση φακών σε μια περιοχή όπου οι στρατιώτες του Ισραήλ είχαν πολεμήσει τη Χαμάς μόλις λίγες ώρες πριν, ψηλαφίσαμε το δρόμο μας πάνω από μπάζα και μπερδεμένα καλώδια.Κρατήσαμε τα κόκκινα φώτα ασφαλείας ψηλά για να πάρουμε συνέντευξη από έναν μασκοφόρο στρατιώτη των ειδικών δυνάμεων, ο οποίος περιέγραψε ότι έσπασε τον τοίχο ενός αποθηκευτικού χώρου στο νοσοκομειακό συγκρότημα, έψαχνε για μαχητές της Χαμάς και στη συνέχεια βρήκε ένα αυτοκίνητο γεμάτο με όπλα σε κοντινή απόσταση.
Το Ισραήλ λέει ότι οι δυνάμεις του βρήκαν το φρεάτιο της σήραγγας όταν πυροδότησαν τα εκρηκτικά στο αυτοκίνητο και μια στρατιωτική μπουλντόζα που συμμετείχε στη δράση αποκάλυψε το άνοιγμα.Πυροβολισμοί ακούγονταν σε κοντινή απόσταση καθώς κινούμασταν προς το άνοιγμα.Στον εικονολήπτη του CNN επετράπη να ανάψει ένα λευκό φως για περίπου ένα λεπτό για να κινηματογραφήσει, αποκαλύπτοντας πόσο επισφαλώς ήμασταν στριμωγμένοι γύρω από το επικλινές, γεμάτο θραύσματα φρεάτιο.
Νωρίτερα, πριν εισέλθουμε στη Γάζα, ο Hagari έδειξε στην ομάδα ένα βίντεο που είχαν τραβήξει πρόσφατα στρατιώτες κατεβάζοντας μια τηλεκατευθυνόμενη κάμερα μέσα στο φρεάτιο.Στο κάτω μέρος, μετά από μια σπειροειδή μεταλλική σκάλα, φαίνεται μια μακριά οριζόντια σήραγγα, που καταλήγει σε μια βαριά πόρτα.Ο Hagari είπε ότι το πέρασμα ήταν πιθανότατα παγιδευμένο και ότι οι μηχανικοί αναζητούσαν τρόπους για να το ερευνήσουν με ασφάλεια – για να προστατεύσουν τα ισραηλινά στρατεύματα και ενδεχομένως τους ομήρους, δύο από τους οποίους βρέθηκαν πρόσφατα νεκροί σε κοντινά σπίτια, όπως είπε.
Η πύλη προς το ευρύτερο δίκτυο σηράγγων της Χαμάς
Το Ισραήλ λέει ότι το φρεάτιο αποτελεί πύλη προς το ευρύτερο δίκτυο σηράγγων της Χαμάς, ισχυρισμός που η The Post δεν μπορεί να επιβεβαιώσει ανεξάρτητα.
Η πίεση αυξάνεται στις IDF για να παρουσιάσουν μια πιο πειστική ιστορία, που να δικαιολογεί τον ανθρωπιστικό φόρο των επιθέσεών της μέσα και γύρω από τα νοσοκομεία της Γάζας – όπου ο συνολικός απολογισμός των νεκρών από την έναρξη του πολέμου είναι πάνω από 11.000 – και να διεκδικήσει μια στρατιωτική νίκη καθώς η συμφωνία για την παύση των μαχών και την απελευθέρωση των ομήρων κρέμεται από μια κλωστή.
“Δεν θέλαμε να είμαστε εδώ, αλλά η Χαμάς δεν μας έδωσε άλλη επιλογή”
Κατά την επιστροφή με το όχημα μεταφοράς προσωπικού, ο Ισραηλινός συνταγματάρχης έδειξε βίντεο στο τηλέφωνό του με μαχητές της Χαμάς να τοποθετούν μαγνητικά εκρηκτικά σε ένα άρμα των IDF, σκοτώνοντας δύο στρατιώτες.Περιέγραψε πώς οι μαχητές εκτόξευαν χειροβομβίδες με ρουκέτες από τους κάτω και πάνω ορόφους πολυκατοικιών και πώς τα στρατεύματα των IDF είχαν αρχίσει να πυροβολούν γρήγορα, τόσο ψηλά όσο και χαμηλά, όταν έμπαιναν σε κυκλοφοριακούς κόμβους.
Ερωτηθείς πώς αυτές οι τακτικές συνάδουν με την υπόσχεση του Ισραήλ να προστατεύσει τους αμάχους, ο συνταγματάρχης ανέφερε διάφορα μέτρα που έχουν λάβει οι IDF, από την προειδοποίηση των κατοίκων να εγκαταλείψουν τη βόρεια Γάζα μέχρι τη διακοπή των ενεργειών κάθε μέρα κατά μήκος μιας σημαντικής οδού εκκένωσης.Τελικά, επέστρεψε στη βιαιότητα της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου.”Πρόκειται για μια εμπόλεμη ζώνη”, είπε.”Δεν θέλαμε να είμαστε εδώ, αλλά η Χαμάς δεν μας έδωσε άλλη επιλογή”.
Ο ουρανός ήταν ακόμη πιο μαύρος όταν η αυτοκινητοπομπή μας με το τζιπ πέρασε τελικά πίσω στο Ισραήλ. Ήταν μια σκοτεινή διαδρομή από τον ένα τραυματισμένο πληθυσμό στον άλλο…
ΠΗΓΗ: Washington Post (Steve Hendrix)
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσειςdiv style=”margin-bottom: 40px” id=”sas_80652″>