Εγκύκλιος του ΕΦΚΑ στρώνει τον δρόμο της κατάργησης εργοσήμου και φέρνει ασφάλιση εργατών γης στο ΙΚΑ

Φυσικά κάτι τέτοιο θα σήμαινε τριπλασιασμό των εργοδοτικών εισφορών που πληρώνουν οι αγρότες, αφού από το 10% που είναι η εισφορά στο εργόσημο, αυτή θα ανέλθει στο 34% εφόσον γίνει υποχρεωτική η ασφάλιση εργατών γης στο ΙΚΑ.

Ειδικά σε έναν κλάδο όπου λίγο πολύ το εργατικό κόστος καταλαμβάνει το 50% των κοστολογίων των επιχειρήσεων, το άκουσμα του ΙΚΑ αποτελεί casus belli. Στην πράξη αυτό σημαίνει πως εκεί που ένας παραγωγός πληρώνει μεροκάματο 50 ευρώ, με τον απασχολούμενο να λαμβάνει 45 ευρώ και 5 να αποδίδονται για την ασφάλισή του, τώρα για να πάρει στο χέρι 45 ευρώ ο εργάτης γης, ο παραγωγός καλείται να καταβάλει 70 ευρώ, χωρίς να έχουν συμπεριληφθεί οι λοιπές εισφορές που συνεπάγεται το ΙΚΑ. Όλα αυτά, σε μια περίοδο κατά την οποία τα μεροκάματα για δουλειά στη γη έχουν πάρει φωτιά και οι εργάτες εντοπίζονται με το κιάλι.

Προς το παρόν, οι ιθύνοντες του ΕΦΚΑ και του υπουργείου Εργασίας, εφαρμόζουν επιλεκτικά το πλαίσιο, το οποίο ούτως ή άλλως, προβάλλει σαν μια «διοικητική αρρυθμία», μιας και ο νόμος εξακολουθεί να προβλέπει το εργόσημο στον αγροτικό τομέα. Τα πρώτα πρόστιμα, που αγγίζουν τις 30.000 ευρώ για μη σύννομη συναλλαγή εργοσήμου, έχουν πέσει σε φυτωριούχους, οι οποίοι όμως διατηρούν και αγροτική ιδιότητα. Οι πληροφορίες αναφέρουν συγκεκριμένα, ότι ο ΕΦΚΑ Άρτας και ο ΕΦΚΑ Θεσσαλονίκης προχωρούν στη δική τους «ανάγνωση» του νομικού πλαισίου και εφαρμόζουν κατά το δοκούν την «ξεχειλωμένη» εγκύκλιο της κεντρικής διοίκησης.

Το πολιτικό κόστος μιας τέτοιας δυσμενούς μεταρρύθμισης, θα ήταν τεράστιο και είναι ενδεικτική η απροθυμία του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, Λευτέρη Αυγενάκη, να αγγίξει αυτήν την «καυτή πατάτα», κατευθύνοντας το θεσμικό όργανο των φυτωριούχων προς την οδό Σταδίου, δηλαδή το υπουργείο Εργασίας.

Η µε ηµεροµηνία 31 Μαρτίου του 2023 εγκύκλιος του ΕΦΚΑ µε οδηγίες για την υπαγωγή στην ασφάλιση του e-EFKA – πρώην ΟΓΑ εργατών γης, έρχεται να αυστηροποιήσει τις συναλλαγές εργόσηµου. Το επίμαχο σημείο αναφέρει ως υπαγόμενους στο καθεστώς ασφάλισης ΙΚΑ μεταξύ άλλων:

Απασχολούμενους σε επιχειρήσεις φυτικής ή ζωικής παραγωγής όπως φυτώρια, ανθοκομικές εκμεταλλεύσεις, πτηνοτροφεία, βουστάσια, χοιροτροφεία, εκτροφεία γουνοφόρων ζώων, ποιμνιοστάσια αιγοπροβάτων ενσταυλισμένοι ή ημιευνσταβλισμένου τύπου, υδατοκαλλιέργειες, ιχθυοκαλλιέργειες, κ.α παρεμφερείς εκμεταλλεύσεις, ανεξαρτήτως νομικής μορφής καθώς και απασχολούμενοι σε αγροτικούς συνεταιρισμούς οποιασδήποτε νομικής μορφής.

Όπως μεταφέρει στέλεχος της αγοράς, επικαλούμενο κυβερνητικές πηγές, στα υπουργεία Οικονομικών και Εργασίας, το πλαίσιο του εργοσήμου «κακοποιήθηκε» από αρκετούς, οι οποίοι το αξιοποιούσαν είτε για φοροδιαφυγή είτε για ξέπλυμα χρήματος. Για τον λόγο αυτό, είχε επιχειρηθεί ήδη από το 2021 με ανάλογη εγκύκλιο ένας μετριασμός:

Εγκύκλιος του 2021

Στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων εμπίπτουν οι απασχολούμενοι ως εργάτες γης σε εργασίες υπαγόμενες στην ασφάλιση του πρώην ΟΓΑ, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 27 του ν.2639/1998, οι οποίοι αμείβονται με εργόσημο.
Οι περί εργοσήμου διατάξεις δεν έχουν εφαρμογή στα πρόσωπα που ασφαλίζονταν στον πρώην ΟΓΑ έως 31-12-2016, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7 του ν.3232/2004, όπως ισχύει, δηλαδή στους:

– απασχολούμενους με αμοιβή στην πρωτογενή αγροτική δραστηριότητα σε επιχειρήσεις με μορφή Α.Ε. και ΕΠΕ

• απασχολούμενους σε κτηνοτροφικές επιχειρήσεις – εκμεταλλεύσεις ενσταυλισμένου τύπου (βουστάσια, ιπποφορβεία, πτηνοτροφεία, χοιροτροφεία, μονάδες εκτροφής αιγοπροβάτων και παρεμφερείς προς αυτά επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις)
• ανειδίκευτους εργάτες που απασχολούνται σε επιχειρήσεις και συνεταιρισμούς φυτικής παραγωγής, σε υδατοκαλλιέργειες, ανθοκομικές εκμεταλλεύσεις και φυτώρια.
• αλλοδαπούς εργαζόμενους που προσκαλούνται να απασχοληθούν στην αγροτική οικονομία για ένα έτος
• αλιεργάτες της παράκτιας και μέσης αλιείας.

«Είναι αδιανόητο να μην είναι ξεκάθαρο και υγιές το περιβάλλον και οι συνθήκες στις οποίες εργαζόμαστε και επενδύουμε καθημερινά. Πρέπει άμεσα να συζητηθούν και να λυθούν θέματα, τα οποία προκαλούν συνθήκες ασφυξίας και δημιουργούν ερωτήματα στα οποία και οι αρμόδιοι του ΕΦΚΑ δεν δύνανται να απαντήσουν σήμερα. Οπότε αναρωτιόμαστε, πως θα εφαρμόσουν κάτι το οποίο έχει πολλά κενά και δεν στηρίζεται σε καμία νομοθετική πρόβλεψη!» αναφέρουν από την πλευρά τους οι φυτωριούχοι μέσα από επιστολή της ΕΦΕ προς το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και τον υφυπουργό Εργασίας Παναγιώτη Τσακλώγλου.

Η ΕΦΕ μεταξύ άλλων απαιτεί «την κατάργηση της αναδρομικότητας σε μια αυθαίρετη ερμηνεία του ΕΦΚΑ, χωρίς έστω μια υπουργική απόφαση, η οποία δημιουργεί συνθήκες αναρχίας στην όποια εφαρμογή της από τον κάθε τοπικό ΕΦΚΑ.

Ενώ καυτηριάζει την «επίσης λάθος» ερμηνεία της υπηρεσίας του ΕΦΚΑ, «ότι ένας αγρότης όταν καλλιεργεί τα χωράφια θα έχει εργάτες με εργόσημο, και όταν οι ίδιοι εργάτες θα εργάζονται μέσα στην ίδια ημέρα στο φυτώριο του, θα τους έχει με ΙΚΑ».