[ad_1]
Παρά τις αντιξοότητες, οι διαπραγματευτές στην COP28 για το κλίμα κατέληξαν στην πρώτη τους συμφωνία για την απομάκρυνση από τον άνθρακα, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο.
“Ήταν μια απίθανη σκηνή στο Ντουμπάι, καθώς ένα κορυφαίο στέλεχος της πετρελαϊκής βιομηχανίας απολάμβανε το θερμό χειροκρότημα εκατοντάδων διπλωματών που είχαν αναλάβει την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής”, περιγράφoυν oi απεσταλμένοi του Bloomberg στην παγκόσμια διάσκεψη του ΟΗΕ για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, COP28.
“Ο Σουλτάν Αλ Τζαμπέρ, επικεφαλής της κρατικής πετρελαϊκής εταιρείας των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, είχε μόλις ολοκληρώσει την προεδρία του στην δεκαπενθήμερη ύνοδο κορυφή του ΟΗΕ που οδήγησε στην πρώτη παγκόσμια συμφωνία για την απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα. Υπήρχαν δάκρυα, αγκαλιές και χειροκροτήματα στην πλάτη καθώς οι εξαντλημένοι αντιπρόσωποι γιόρταζαν ένα ορόσημο στη μάχη κατά της υπερθέρμανσης του πλανήτη”.
Η μεταστροφή
Ήταν μια αξιοσημείωτη μεταστροφή από μόλις δύο ημέρες νωρίτερα, όταν οι διαπραγματεύσεις είχαν γίνει τόσο δύσκολες που υπήρχαν φόβοι ότι θα μπορούσαν να καταρρεύσουν. Αυτό θα ήταν καταστροφή για τον Αλ Τζαμπέρ και τον στρατό των συμβούλων που είχε προσλάβει, οι οποίοι είχαν περάσει μήνες διασχίζοντας τον κόσμο για να οικοδομήσουν υποστήριξη για μια συμφωνία. Και θα σηματοδοτούσε ότι η Συμφωνία του Παρισιού για την ανάσχεση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου διαλύεται, κάτι που θα αποτελούσε τροφή για τους λαϊκιστές που αρνούνται την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, όπως ο Ντόναλντ Τραμπ.
Με τον πλανήτη να ψήνεται στην πιο ζεστή χρονιά που έχει καταγραφεί ποτέ, πολλά έθνη ήταν αποφασισμένα ότι αυτή τη φορά ο κόσμος θα δεσμευόταν επιτέλους να εξαλείψει – ή να “καταργήσει” – όλα τα ορυκτά καύσιμα. Ενώ είχαν συμφωνήσει στη Γλασκώβη το 2021 να κόψουν λίγο άνθρακα, μια συμμαχία που περιλαμβάνει τις ΗΠΑ, την Ευρωπαϊκή Ένωση και ευάλωτα νησιωτικά έθνη ήθελε αυτή η COP να αντιμετωπίσει και το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο.
Οι περίπλοκες διαπραγματεύσεις
Οι ετήσιες διαπραγματεύσεις για το κλίμα έχουν γίνει ολοένα και πιο πολύπλοκες μετά το επίτευγμα του 2015 στο Παρίσι. Τα έθνη πρέπει τώρα να συμφωνήσουν σε συγκεκριμένα μέτρα που απαιτούνται για να διατηρηθεί η αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας εντός του 1,5C, αναγκάζοντας τους αντιπροσώπους να παλέψουν με ακανθώδη ζητήματα που θα επηρεάσουν άμεσα τις οικονομικές τους προοπτικές.
Οι θέσεις που λαμβάνουν οι χώρες έχουν γίνει “πιο ασαφείς”, δήλωσε η Μαρίνα Σίλβα, υπουργός Περιβάλλοντος της Βραζιλίας. “Υπάρχουν σύμμαχοι που είναι καλοί για να συμφωνήσουμε σε μια παράγραφο, αλλά όχι για μια άλλη παράγραφο”.
Αυτή η περιγραφή του τρόπου με τον οποίο προέκυψε η συμφωνία του Ντουμπάι βασίζεται σε συνεντεύξεις με δώδεκα διαπραγματευτές από διάφορες χώρες, ορισμένοι από τους οποίους ζήτησαν να μην κατονομαστούν συζητώντας ιδιωτικές συζητήσεις.
Η COP28 ξεκίνησε ελπιδοφόρα, μετά άρχισαν τα δύσκολα…
Η COP28 ξεκίνησε ελπιδοφόρα με μια καταιγίδα ανακοινώσεων που περιλάμβαναν δισεκατομμύρια δολάρια για πράσινες λύσεις και ευάλωτες κοινότητες. Τα έθνη συμφώνησαν εκ των προτέρων για τον τρόπο λειτουργίας ενός ταμείου που θα αποζημιώνει τις φτωχές χώρες για τις ζημιές από το κλίμα, επιλύοντας ένα ζήτημα που θα μπορούσε να αποτελέσει σημαντικό εμπόδιο. Ο Αλ Τζαμπέρ έπεισε περισσότερες από 50 μεγάλες εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου να υποσχεθούν να περιορίσουν τις εκπομπές μεθανίου.
Αλλά στη συνέχεια οι τροχοί κινδύνευσαν να κολλήσουν σε λίμνες ορυκτών καυσίμων…
- Ο υπουργός Ενέργειας της Σαουδικής Αραβίας, πρίγκιπας Abdulaziz bin Salman, δήλωσε την πέμπτη ημέρα ότι η χώρα του δεν θα συμφωνήσει “σε καμία περίπτωση” στη σταδιακή μείωση των ορυκτών καυσίμων. Ο επικεφαλής του Οργανισμού Πετρελαιοεξαγωγικών Χωρών, στον οποίο ανήκουν τα ΗΑΕ, κάλεσε ημέρες αργότερα τα μέλη του να απορρίψουν κάθε διατύπωση που ζητούσε τη μείωση της παραγωγής ορυκτών καυσίμων. Επειδή οι αποφάσεις της COP λαμβάνονται με συναίνεση, μια μόνο χώρα θα μπορούσε να μπλοκάρει μια συμφωνία.
Ο πρόεδρος της COP28 κατηγορείται για…λαδιές
Εν τω μεταξύ, ο Αλ Τζαμπέρ αντιμετώπιζε μια κρίση εμπιστοσύνης. Λίγο πριν από την έναρξη της COP28, μια ιστορία του Centre for Climate Reporting (CCR) ισχυρίστηκε ότι σχεδίαζε να χρησιμοποιήσει τη θέση του για να ασκήσει πιέσεις για συμφωνίες πετρελαίου και φυσικού αερίου. Ένα βίντεο που αποκάλυψε ο Guardian λίγες ημέρες αργότερα έδειξε ότι είχε αμφισβητήσει αν τα ορυκτά καύσιμα πρέπει να καταργηθούν σταδιακά για να περιοριστεί η υπερθέρμανση του πλανήτη στον 1,5C.
Ο Αλ Τζαμπέρ, ο οποίος είχε προσλάβει δεκάδες υπαλλήλους δημοσίων σχέσεων για να διαχειριστεί την κάλυψη της συνόδου από τα μέσα ενημέρωσης, ήταν εμφανώς θυμωμένος όταν ρωτήθηκε για την έκθεση του CCR στην πρώτη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε. Αρνήθηκε κατηγορηματικά οποιαδήποτε ανάρμοστη συνομιλία. Όταν ξέσπασε το δεύτερο σκάνδαλο, οι βοηθοί του χρειάστηκαν μια ολόκληρη ημέρα για να τον πείσουν να διευκρινίσει τα σχόλιά του.
Οι αποκαλύψεις αύξησαν την πίεση προς τον Αλ Τζαμπέρ να δώσει κάτι για τα ορυκτά καύσιμα. “Ήταν υπόλογος για το αποτέλεσμα” και “αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό κίνητρο”, δήλωσε η Τερέζα Ριμπέρα, υπουργός περιβαλλοντικής μετάβασης της Ισπανίας. “Επέμεινε ότι τα ορυκτά καύσιμα πρέπει να αποτελέσουν μέρος της συμφωνίας”.
Μαύρα σύννεφα λίγο πριν τη λήξη
Τη Δευτέρα, ο στόχος αυτός φαινόταν πιο μακρινός από ποτέ. Μόλις δύο ημέρες πριν από τη λήξη της COP28, η ομάδα του Αλ Τζαμπέρ δημοσίευσε ένα σχέδιο που πρότεινε ότι τα έθνη “θα μπορούσαν” να χρησιμοποιήσουν ένα μενού επιλογών, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της μείωσης των ορυκτών καυσίμων. Η “γλώσσα” του κειμένου ήταν τόσο αδύναμη που αφενός εξόργισε τις χώρες που πίεζαν για πρόοδο, ενώ από την πλευρά τους οι Σαουδάραβες και οι σύμμαχοί τους ήθελαν να αποφύγουν εντελώς την αναφορά στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο.
“Κανείς δεν ήταν ευχαριστημένος με αυτό – ένας τομέας για κάποιους λόγους και ένας άλλος τομέας για αντίθετους λόγους”, δήλωσε η Μαρία Σουζάνα Μουχάμαντ, υπουργός Περιβάλλοντος της Κολομβίας. “Αυτό δημιούργησε πίεση και στις δύο πλευρές να αρχίσουν να γεφυρώνουν”.
Ένα καθολικά απαράδεκτο σχέδιο απόφασης
Οι διαπραγματευτές συγκεντρώθηκαν για μια κεκλεισμένων των θυρών συνάντηση, όπου, με τη σειρά τους, ανέφεραν λεπτομερώς τα ελαττώματα της πρότασης.
“Αυτό που είδαμε σήμερα είναι απαράδεκτο”, δήλωσε ο Τζον Σιλκ, επικεφαλής της αντιπροσωπείας των Νήσων Μάρσαλ και πρόεδρος ενός μπλοκ νησιωτικών κρατών που είναι ευάλωτα στο κλίμα. “Δεν θα πάμε σιωπηλά στον υγρό τάφο μας”. Ένας εκπρόσωπος της Αυστραλίας τον διαβεβαίωσε ότι η χώρα του δεν θα “υπογράψει τα πιστοποιητικά θανάτου τους”.
Το σχέδιο ήταν τόσο καθολικά απαράδεκτο που κατέληξε να φέρει τις χώρες κοντά, δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών. Είτε αυτή ήταν η πρόθεση του Αλ Τζαμπέρ είτε όχι, ενδυνάμωσε την ομάδα του να πιέσει για μια ισχυρότερη συμφωνία ή να διακινδυνεύσει μια πλήρη κατάρρευση.
Την (περασμένη) Τρίτη πραγματοποιήθηκαν δεκάδες διμερείς συναντήσεις μεταξύ των αντίπαλων παρατάξεων, με τις ΗΠΑ, την Κίνα και την Ευρωπαϊκή Ένωση να συμβάλλουν στο παζάρεμα παραχωρήσεων παράλληλα με την προεδρία της COP.
“Δουλέψαμε μέρα και νύχτα για να ακούσουμε τους συμμάχους μας στις αναπτυσσόμενες χώρες, δουλεύοντας με διπλωματία λεωφορείων με χώρες όπως η Βραζιλία, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Νότια Αφρική – με όλους”, δήλωσε η Τζένιφερ Μόργκαν, ειδική αντιπρόσωπος της Γερμανίας για το κλίμα.
Ο θετικός ρόλος των ΗΠΑ και της Κίνας
Ο Τζον Κέρι, ο απεσταλμένος των ΗΠΑ για το κλίμα, και ο Κινέζος ομόλογός του, Xie Zhenhua, ήταν κεντρικά πρόσωπα για να φέρουν τις χώρες κοντά, αφού οι ίδιοι είχαν καταλήξει σε συναίνεση σε συνάντηση στην Καλιφόρνια τον περασμένο μήνα. Η ιδιαίτερη σχέση μεταξύ των βετεράνων διπλωματών, που αναπτύχθηκε μετά από χρόνια που κάθονταν ο ένας απέναντι από τον άλλον στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, υπήρξε βασικός παράγοντας για την παγκόσμια πρόοδο στον τομέα του κλίματος όλα αυτά τα χρόνια.
Ο Κέρι υπενθύμισε πώς τα συναισθήματα ήταν έντονα την Τρίτη.“Δεν μπορείτε να μας ζητάτε να διαπράξουμε οικονομική αυτοκτονία”, είπε ο Κέρι ότι του είπε ένας υπουργός από μια χώρα που παράγει ορυκτά καύσιμα. Οι Ευρωπαίοι διαπραγματευτές είχαν τουλάχιστον δύο δύσκολες συναντήσεις με τους Σαουδάραβες. Η ομάδα του Αλ Τζαμπέρ συναντήθηκε με μια σειρά από χώρες, ενώ από ένα κοντινό τουρκμενικό εστιατόριο ακουγόταν techno μουσική.
Οι διαπραγματευτές εργάστηκαν μέχρι τη νύχτα της Τρίτης, τροφοδοτούμενοι από δείπνα κοτόπουλου με τιραμισού, βελτιώνοντας τη “γλώσσα” του κειμένου απόφασης για να προσπαθήσουν να ικανοποιήσουν όλα τα μέρη.Σε αυτούς περιλαμβάνονταν η εξαρτώμενη από τον άνθρακα Ινδία και κορυφαίοι παραγωγοί πετρελαίου και φυσικού αερίου, όπως το Ιράκ. Τα αναπτυσσόμενα έθνη, ιδίως στην Αφρική και τη Νότια Αμερική, ήθελαν οι δεσμεύσεις να συνοδεύονται από οικονομική στήριξη και να διασφαλίζεται ότι οι οικονομικές τους συνθήκες λαμβάνονται υπόψη.
Οι τρεις λέξεις κλειδιά καιο “από μηχανής Θεός”
Οι προηγούμενες διεθνείς συναντήσεις χρησίμευσαν ως θεμέλια. Η έμπνευση για τρεις λέξεις-κλειδιά -για τη “μετάβαση μακριά από” τα ορυκτά καύσιμα αντί για τη “σταδιακή κατάργηση” ή τη “σταδιακή μείωση” – προήλθε από ένα πρόσφατο ανακοινωθέν του Φόρουμ των Νησιών του Ειρηνικού.Η γλώσσα που υποχρεώνει τις χώρες να θέσουν φιλόδοξες και εκτεταμένες δεσμεύσεις για το κλίμα για το 2035 αντλήθηκε από μια κοινή δήλωση που δημοσιεύθηκε μετά τη συνάντηση των Xie και Κέρι τον Νοέμβριο.
Ο Αντναν Αμίν, διευθύνων σύμβουλος της COP28 και ένας από τους κορυφαίους υπασπιστές του προέδρου Αλ Τζαμπέρ, προσέφερε το πρώτο σημάδι ελπίδας γύρω στις 8 μ.μ. την Τρίτη. Οι αντιπρόσωποι βρίσκονταν στα πρόθυρα μιας συμφωνίας, είπε, καθώς πετάχτηκε έξω από τα γραφεία του κλιματικού οργάνου του ΟΗΕ για μια σύντομη στιγμή. Αλλά γρήγορα πρόσθεσε “Inshallah” – ή “Θεού θέλοντος” στα αραβικά.
Ο Αμπντουλαζίζ μπιν Σαλμάν, ο Σαουδάραβας υπουργός, αναδείχθηκε τελικά σε “από μηχανής Θεό” της κοινής απόφασης. Μπήκε στις συνομιλίες λίγο μετά τα μεσάνυχτα.Μετά την παρέμβασή του νωρίτερα στην COP, πολλοί συμμετέχοντες είδαν τον πρίγκιπα ως τον κλιματικό εχθρό Νο 1. Τώρα, ήταν εδώ, προσπαθώντας να περάσει ένα κείμενο πάνω από τη γραμμή.Έπεισε μια ομάδα αναπτυσσόμενων χωρών, στην οποία περιλαμβάνονται οι μεγάλες δυνάμεις Ινδία και Κίνα, ότι αυτή ήταν μια συμφωνία που οι σκεπτικιστές θα μπορούσαν να αποδεχτούν.
Το αποτέλεσμα ήταν ένα έγγραφο που ψηφίστηκε την Τετάρτη και δεν ήταν αυτό που ήθελε κανείς, αλλά με το οποίο όλοι μπορούσαν να ζήσουν προς το παρόν.
- Με πληροφορίες από το Bloomberg (Jennifer A Dlouhy, Laura Millan, and John Ainger)
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Φιάσκο: 1 στους 4 δισεκατομμυριούχους της COP28 έβγαλε χρήματα μολύνοντας το περιβάλλον
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
[ad_2]