[ad_1]
Ο εμβολιασμός των ενηλίκων είναι μια υπόθεση παραμελημένη στην Ελλάδα. Οι λόγοι, σύμφωνα με τους επιστήμονες, είναι δύο: Ο πρώτος αφορά στην απουσία -επί δεκαετίες- Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, καθώς υπεύθυνος για τον εμβολιασμό των ενηλίκων είναι ο οικογενειακός/προσωπικός γιατρός.
«Πρέπει να περάσει το μήνυμα στους γιατρούς ότι και οι ενήλικες χρειάζονται εμβόλια. Κι αφού δεν έχει περάσει ακόμη αυτό το μήνυμα στους γιατρούς, κατ’ επέκταση δεν έχει περάσει και στον κόσμο», σχολιάζει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ο ομότιμος καθηγητής Παιδιατρικής και μέλος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, Γεώργιος Χρούσος.
Ο δεύτερος και κυριότερος λόγος σχετίζεται με την προπανδημική περίοδο, κατά την οποία οι ενήλικες είχαν επαναπαυθεί από την κάλυψη της «ανοσίας της αγέλης», που πρόσφερε ο πολύ καλός στην Ελλάδα εμβολιασμός των παιδιών.
Συνέδριο
Η μεταπανδημική έξαρση του κοκκύτη, της ιλαράς, της μηνιγγίτιδας κ.λπ., όμως, έφερε στην επιφάνεια τα εμβολιαστικά «κενά» των ενηλίκων, αλλά και ειδικών ομάδων του πληθυσμού (Ρομά, μετανάστες κ.ά.). Αυτό υποστήριξε στο πρόσφατο Πανελλαδικό Συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων (ΕΕΛ) η Μαρία Χίνη, παθολόγος-λοιμωξιολόγος, διευθύντρια Μονάδας Λοιμώξεων «Ερυθρός Σταυρός», αναφερόμενη στην πρόσφατη έξαρση του κοκκύτη, η οποία έχει στοιχίσει στη χώρα μας τη ζωή δύο βρεφών.
«Μέχρι τώρα αυτά τα νοσήματα θεωρούσαν ότι καλύπτονταν από τα παιδιά. Μετά την αναταραχή της πανδημίας, όμως, και τα αντιεμβολιαστικά κινήματα που φούντωσαν, άρχισαν αυτοί οι ιοί να επανακυκλοφορούν. Τώρα βρισκόμαστε σε περίοδο επιδημικής έξαρσης του κοκκύτη, της ιλαράς κ.λπ., οπότε απαιτούνται εμβολιασμοί ενηλίκων. Πλέον, θεωρούνται επίνοσοι όσοι δεν είναι εμβολιασμένοι», τονίζει η γιατρός.
Η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών την προηγούμενη εβδομάδα έδωσε στη δημοσιότητα τον επικαιροποιημένο κατάλογο με τα εμβόλια που πρέπει να κάνουν οι άνω των 18 ετών για να προστατευθούν οι ίδιοι, αλλά και το φιλικό και συγγενικό τους περιβάλλον. Κορυφαίο κριτήριο για τον εμβολιασμό είναι και η προάσπιση της δημόσιας Υγείας, η οποία λειτουργεί και ως «ανοσιακή ασπίδα» για όλους μας.
«Εχουμε ένα πολύ καλό πρόγραμμα για τον εμβολιασμό ενηλίκων», επισημαίνει ο καθηγητής Γ. Χρούσος και εξηγεί πως η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών κατάρτισε πολύ προσεκτικά το παρακάτω πρόγραμμα. «Είναι προϊόν πολλής σκέψης και όλα αυτά που αναφέρουμε πρέπει να γίνονται. Θα πρέπει να ενημερωθούν πρώτα οι παθολόγοι, ώστε -όταν πηγαίνει κάποιος για την τακτική εξέταση- να του προτείνουν τα εμβόλια ανάλογα με την ηλικία του και με το ιστορικό του», σημειώνει ο ειδικός.
Να σημειωθεί πως σχεδόν όλα τα εμβόλια είναι παλιά και δοκιμασμένα, ενώ έχουν και υψηλή αποτελεσματικότητα.
«Ολα τα εμβόλια -με εξαίρεση της γρίπης και της Covid-19- είναι εξαιρετικά αποτελεσματικά. Η προστασία που προσφέρουν για να μην κολλήσει κανείς τη νόσο είναι πάνω από 95%», αναφέρει η Αννα Παρδάλη, παιδίατρος και αντιπρόεδρος της Ενωσης Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων Αττικής.
ΠΟΙΑ ΣΥΣΤΗΝΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΟ 2024 ΚΑΙ ΟΙ ΔΟΣΕΙΣ
Δείτε ποια εμβόλια συστήνονται από το υπουργείο Υγείας για το 2024 και ποια θεωρούν οι επιστήμονες που μιλούν στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ως τα πιο απαραίτητα για την ανοσιακή θωράκιση των πολιτών άνω των 18 ετών.
Οι γιατροί θεωρούν απαραίτητα για τους ενήλικες τα εμβόλια της γρίπης και της Covid-19 (που, όπως φαίνεται, θα επαναλαμβάνεται πλέον και αυτό σε ετήσια βάση, όπως και της γρίπης).
«Αν πρέπει να μείνει κάτι στον γενικό πληθυσμό και λόγω των επιδημικών εξάρσεων με τον κοκκύτη και την ιλαρά, τότε σίγουρα ο ενήλικος πληθυσμός πρέπει να κάνει το εμβόλιο διφθερίτιδας, τετάνου, κοκκύτη. Οπωσδήποτε και το εμβόλιο της ιλαράς και αν μιλάμε για ηλικιωμένους και τα εμβόλια της γρίπης και του πνευμονιόκοκκου», τονίζει η γιατρός Αννα Παρδάλη και προσθέτει πως τα εμβόλια του έρπητα ζωστήρα, αλλά και όλα τα υπόλοιπα, θα πρέπει να τα συζητούν οι ηλικιωμένοι και οι υπόλοιποι ενήλικες με τον γιατρό τους.
» Εμβόλιο γρίπης: Είναι ετήσιο εμβόλιο μίας δόσης και συστήνεται (και αποζημιώνεται) για όλους τους πολίτες άνω των 60 ετών.
Για τους πολίτες 18 έως 60 ετών συστήνεται στις ομάδες αυξημένου κινδύνου, σε όσους πάσχουν από χρόνια νοσήματα (ανοσοκατεσταλμένοι, ασθενείς με άσθμα, ΧΑΠ κ.ά.) και σε ειδικές πληθυσμιακές ομάδες (υγειονομικοί, άτομα που φροντίζουν ηλικιωμένους, παιδιά κ.ά.).
» Εμβόλιο διφθερίτιδας – τετάνου – κοκκύτη – πολιομυελίτιδας (αποζημιώνεται στο 100%): Πολλή συζήτηση έχει γίνει για την επανεμφάνιση του κοκκύτη στην Ευρώπη, αλλά και στη χώρα μας. Η νόσος έχει οδηγήσει στον θάνατο δύο βρέφη στην Ελλάδα, ενώ κατά τους πρώτους μήνες του 2024 καταγράφηκαν δεκάδες κρούσματα. Το εμβόλιο προσφέρει προστασία από τέσσερις ασθένειες: διφθερίτιδα, τέτανο, κοκκύτη και πολιομυελίτιδα, όχι εφ’ όρου ζωής. Απαιτείται: Αναμνηστική δόση 18 με 25 ετών και μετά μία δόση κάθε 10 χρόνια.
- Η διφθερίτιδα θεωρείται πολύ σπάνια νόσος, ενώ η πολιομυελίτιδα, που είχε «εκριζωθεί», τα τελευταία χρόνια κάνει ξανά επιδημίες στον δυτικό κόσμο.
- Για τον κοκκύτη -ειδικά φέτος- καθίσταται επιτακτική η ανάγκη εμβολιασμού ενηλίκων και εγκύων στο τρίτο τρίμηνο εγκυμοσύνης, για την προστασία, κυρίως, των νεογέννητων. Οι ενήλικες κινδυνεύουν αν δεν έχουν κάνει κανένα εμβόλιο.
- Για τον τέτανο είναι απαραίτητος ο εμβολιασμός των ενηλίκων, για την προστασία τους από τραυματισμούς.
«Θεωρείται φρικτός ο θάνατος από τέτανο», σχολιάζει η παιδίατρος κ. Παρδάλη και εξηγεί: «Επειδή το ξέρει ο κόσμος, στη συνείδησή του είναι κάτι φοβιστικό. Γι’ αυτό κάθε φορά που χτυπάει κάποιος πηγαίνει στο νοσοκομείο να κάνει αντιτετανικό ορό. Κάνοντας το εμβόλιο έχουμε πλήρη κάλυψη, ό,τι κι αν μας συμβεί», τονίζει.
» Εμβόλιο ιλαράς – ερυθράς – παρωτίτιδας (MMR) (αποζημιώνεται 100%): Η επανεμφάνιση της ιλαράς και η επιδημία στην Ευρώπη έχουν φέρει σποραδικά κρούσματα και στη χώρα μας. Τα αντισώματα είναι διά βίου και το εμβόλιο καλύπτει τρία προβλήματα υγείας: την ιλαρά, την παρωτίτιδα και την ερυθρά.
«Οσοι έχουν νοσήσει ή έχουν κάνει το εμβόλιο δεν έχουν καμία πιθανότητα να κολλήσουν ιλαρά. Τα παιδιά μπορεί να την περάσουν εύκολα, αλλά στους μεγαλύτερους είναι πρόβλημα αν κολλήσουν», σχολιάζει ο καθηγητής Γ. Χρούσος.
Ολοι οι ενήλικες, γεννημένοι μετά το 1970, πρέπει να έχουν κάνει δύο δόσεις, ανάλογα με το ιστορικό του εμβολιασμού τους. Δηλαδή, οι άνω των 18 ετών:
- Με μία δόση παλιά, πρέπει να κάνουν και δεύτερη δόση.
- Οι μη εμβολιασμένοι πρέπει να κάνουν δύο δόσεις.
- Με νόσηση ή με δύο δόσεις, δεν χρειάζονται εμβολιασμό.
» Εμβόλιο ανεμοβλογιάς (αποζημιώνεται 100%): Ενήλικες γεννημένοι μετά το 1990 πρέπει να κάνουν δύο δόσεις.
Ατομα που γεννήθηκαν πριν -που δεν υπήρχε εμβόλιο- έχουν νοσήσει από ανεμοβλογιά και δεν χρειάζεται να κάνουν εμβόλιο.
» Εμβόλιο έρπητα ζωστήρα (αποζημιώνεται υπό προϋποθέσεις): Συστήνεται μία δόση σε όλους από 60 έως 75 ετών, ανεξαρτήτως προβλημάτων υγείας. Από 18 έως 60 ετών πρέπει να κάνουν το εμβόλιο σε δύο δόσεις οι ανοσοκατεσταλμένοι.
- Εμβόλιο ιού ανθρωπίνων θηλωμάτων HPV (αποζημιώνεται υπό προϋποθέσεις): Είναι, κυρίως, εμβόλιο της εφηβείας. Στις ηλικίες 18-45 ετών γίνεται σε 2 ή 3 δόσεις σε άτομα ανεξαρτήτως φύλου με υποκείμενα νοσήματα ή ομάδες πληθυσμού σε υψηλό κίνδυνο (π.χ. άνδρες που κάνουν σεξ με άνδρες).
Το εμβόλιο κατά του HPV δεν αποζημιώνεται στους ενήλικες. Σε κάποιες περιπτώσεις, ωστόσο, αν ο γιατρός γνωμοδοτήσει ότι κάποιος κινδυνεύει από σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ), μπορεί να το λάβει δωρεάν.
«Πολλοί γυναικολόγοι το συστήνουν και σε γυναίκες έως 25 ετών, όμως δεν αποζημιώνεται όπως στους εφήβους. Το σκεπτικό είναι ότι η ενήλικη γυναίκα λόγω σεξουαλικής ζωής έχει πιθανόν ήδη εκτεθεί στον HPV», τονίζει η παιδίατρος κ. Παρδάλη.
» Πνευμονιόκοκκος: Συστήνεται 1 δόση από το πολυσακχαριδικό εμβόλιο (γιατί υπάρχουν πολλά εμβόλια) σε όλους τους ηλικιωμένους άνω των 65 ετών, ενώ κάτω από αυτήν την ηλικία μόνο σε όσους έχουν υποκείμενα νοσήματα, κυρίως του αναπνευστικού (άσθμα, ΧΑΠ κ.λπ.). Προσφέρει κάλυψη μόνο για 5 χρόνια και χρειάζεται επανάληψη, όμως πλέον υπάρχει νέο 20δύναμο εμβόλιο, με κάλυψη διά βίου.
Η κ. Χίνη εξηγεί: «Φέτος το 20δύναμο εμβόλιο έχει μπει στο Εθνικό Πρόγραμμα και έχει αντικαταστήσει τα προηγούμενα. Είναι μία δόση και μπορούν να το κάνουν ακόμη και άτομα που έχουν κάνει το παλιό εμβόλιο. Λέμε από 50 ετών και άνω, αλλά υπάρχουν και παράγοντες κινδύνου σε μικρότερες ηλικίες».
ΓΙΑ ΕΙΔΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ
Τα εμβόλια της ηπατίτιδας Α και Β, του μηνιγγιτιδόκοκκου και του αιμόφιλου ινφλουέντζας Β συνιστώνται μόνο σε ειδικές ομάδες πληθυσμού.
» Ηπατίτιδα Α: Ατομα που κινδυνεύουν από ΣΜΝ, χρήστες ενδοφλέβιων ουσιών, άτομα με HIV, άστεγοι, επαγγελματίες Υγείας, ταξιδιώτες κ.ά.
» Ηπατίτιδα Β: Ομάδες υψηλού κινδύνου (υγειονομικοί, φοιτητές Ιατρικής, άτομα που κινδυνεύουν από ΣΜΝ κ.ά.).
» Μηνιγγιτιδόκοκκος (οροομάδων A, C, Β): Ατομα που πάσχουν από ασπληνία, σύνδρομο φαγοκυττάρωσης, ανοσοκατεσταλμένοι κ.ά.
Πληροφορίες ανά πάθηση και νόσημα
Στην ιστοσελίδα του υπουργείου Υγείας, οι πολίτες μπορούν να βρουν πληροφορίες για τον εμβολιασμό των ενηλίκων και ανά πάθηση και νόσημα.
Π.χ. Οσοι πάσχουν από καρδιαγγειακά νοσήματα, πνευμονοπάθειες, οι βαρείς καπνιστές και χρήστες αλκοόλ (αλκοολισμός) θα πρέπει να κάνουν τα εξής εμβόλια, ανάλογα με το ιστορικό του εμβολιασμού τους:
- Εμβόλιο γρίπης: 1 δόση ετησίως.
- Διφθερίτιδας – τετάνου – κοκκύτη: 1 αναμνηστική δόση ανά 10 χρόνια.
- Ιλαράς – παρωτίτιδας – ερυθράς: 1 – 2 δόσεις άπαξ.
- Ανεμοβλογιάς: 2 δόσεις άπαξ κ.ο.κ.