[ad_1]
Όσον αφορά στην οικονομική κρίση και τώρα μιλάω ως κάποιος που δεν καταλαβαίνει απολύτως τίποτα από οικονομία και οικονομικά, πρέπει να θυμόμαστε ότι είναι ο πολιτισμός και όχι ο πόλεμος το υλικό που συνδέει την ευρωπαϊκή μας ταυτότητα. Οι Γάλλοι, οι Γερμανοί, οι Ισπανοί, οι Ιταλοί, οι Άγγλοι, πέρασαν αιώνες πολεμώντας ο ένας τον άλλον. Σήμερα, ζούμε σε καθεστώς ειρήνης εδώ και 70 χρονια τώρα και κανείς μας δεν συνειδητοποιεί πόσο υπέροχο και σημαντικό είναι αυτό. Πράγματι και η ιδέα ακόμα ενός πολέμου μεταξύ Γαλλίας και Ισπανίας ή Ιταλίας και Γερμανίας προκαλεί μόνο θυμηδία. Οι ΗΠΑ χρειάστηκαν ένα πόλεμο για ενoποιηθούν. Ελπίζω πως ο πολιτισμός και η ευρωπαϊκή αγορά θα κάνουν το ίδιο για μας.
Η ευρωπαϊκή κουλτούρα είναι διαδεδομένη αλλά ρηχή (χρησιμοποιεί την αγγλική λέξη shallow). Χρησιμοποιώ την αγγλική λέξη γιατί δεν είναι ακριβώς η ίδια με την αντίστοιχη ιταλική (superficiale: επιφανειακή) γιατί δηλώνει το χώρο μεταξύ της επιφάνειας και του βάθους. Αυτό πρέπει να το αλλάξουμε, πριν η κρίση καταφέρει να απογυμνώσει την Ευρώπη από τα πάντα.
Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα «Έρασμος» δεν αναφέρεται σχεδόν ποτέ στις οικονομικές σελίδες των εφημερίδων κι όμως ο “Έρασμος” δημιούργησε την πρώτη γενιά Ευρωπαϊων. Το ονομάζω σεξουαλική επανάσταση: ένας νεαρός Καταλανός γνωρίζει μια Φλαμανδή, ερωτεύονται, παντρεύονται και γίνονται Ευρωπαίοι. Το ίδιο και τα παιδιά τους. Η ιδέα του “Έρασμος” θα έπρεπε να είναι υποχρεωτική και όχι μόνο για τους σπουδαστές αλλά και για τους ταξιτζήδες, τους υδραυλικούς και άλλους εργάτες. Αυτό που στην πραγματικότητα εννοώ είναι ότι πρέπει να ζήσουν σε διαφορετικές ευρωπαϊκές χώρες, πρέπει να αφομοιωθούν αναμεταξύ τους”.
Είναι μια καλή ιδέα και όμως η περηφάνεια της Ευρώπης φαίνεται να υποχωρεί μπροστά στο κύμα λαϊκισμού και εχθρότητας μέσα στην ίδια την Ένωση γι’ αυτό και είπα πως η ευρωπαϊκή μας ταυτότητα είναι ρηχή. Οι πατέρες της Ευρώπης, ο Αντενάουερ, ο Μονέ, ο ντε Γκάσπερι ίσως και να είχαν ταξιδέψει πολύ λιγότερο από εμάς. Ο ντε Γκάσπερι μιλούσε μόνο Γερμανικά γιατί είχε γεννηθεί στην Αυστο-ουγγρική Αυτοκρατορία και δεν είχε καμία πρόσβαση στο διαδίκτυο για να διαβάσει ξένο τύπο. Η Ευρώπη αντέδρασε στον πόλεμο και μοιράστηκε πηγές (πλούτο) για να οικοδομήσει την ειρήνη. Σήμερα, πρέπει να εργαστούμε ώστε να δημιουργήσουμε μια πιο βαθειά και ουσιαστική ευρωπαϊκή ταυτότητα.
[Τα social media] έδωσαν δικαίωμα λόγου σε λόχους ηλιθίων οι οποίοι προηγουμένως δεν μιλούσαν παρά σε μπαρ, μετά από ένα ποτήρι κρασί. Τότε δεν έκαναν κακό στους υπόλοιπους. Εκεί κάποιος τους έκοβε την κουβέντα ενώ τώρα έχουν το ίδιο δικαίωμα να μιλούν όσο και ένα βραβείο Νόμπελ.
Τι όμορφο που είναι ένα βιβλίο, που επινοήθηκε για να πιάνεται στο χέρι, ακόμη και στο κρεβάτι, ακόμη και μέσα σε μία βάρκα, ακόμη και εκεί όπου δεν υπάρχουν ηλεκτρικές πρίζες, ακόμη κι αν έχει αποφορτιστεί κάθε μπαταρία και αντέχει τα σημάδια και τα τσαλακώματα, μπορεί να αφεθεί να πέσει καταγής ή να παρατηθεί ανοιγμένο στο στήθος ή στα γόνατα όταν μας παίρνει ο ύπνος, μπαίνει στην τσέπη, φθείρεται, καταγράφει την ένταση, την επιμονή ή τον ρυθμό των αναγνώσεών μας, μας υπενθυμίζει (αν φαίνεται πολύ καινούργιο ή άκοπο) ότι δεν το διαβάσαμε ακόμη.
(*) Αποσπάσματα από συνεντεύξεις του στην εφημερίδα La Stampa, το site Le Midi Libre και το περιοδικό Nouvel Observateur.
[ad_2]