[ad_1]
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ήταν από τους πρώτους ηγέτες παγκοσμίως, που βγήκε μπροστά λίγες ώρες μετά το τρομοκρατικό κτύπημα της Χαμάς στο Ισραήλ και μίλησε για την ανάγκη αυτοσυγκράτησης, προφανώς γιατί αντιλαμβανόταν ποια θα ήταν η συνέχεια, και με την πρώτη αντίδραση του Ισραήλ έβγαλε προς τα έξω τα πραγματικά του συναισθήματα, ανάβοντας πράσινο για να βγει ο όχλος στους δρόμους στρεφόμενος κατά αμερικανικών στόχων.
Στη διάρκεια μιας μακράς περιόδου αντιπαράθεσης και σύγκρουσης με το Ισραήλ ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προσπάθησε – στο πλαίσιο του στόχου να καταστεί κυρίαρχος το χώρο της Μέσης Ανατολής – να παίξει ρόλο προστάτη των Παλαιστινίων. Ακολουθώντας βεβαίως το μονοπάτι που ακολούθησαν πολλοί Άραβες ηγέτες στο παρελθόν προκειμένου να παίξουν ηγετικό ρόλο στην περιοχή, Νάσερ, Άσαντ και πολλοί άλλοι. Αυτές του οι κινήσεις έφεραν την Τουρκία στη Ραμάλα αλλά την ίδια ώρα έφεραν και τον ίδιο κοντά στη Χαμάς και την ηγεσία της, παραγνωρίζοντας επιδεικτικά τα όποια μηνύματα των Αμερικανών στο ότι η Χαμάς θεωρείται τρομοκρατική οργάνωση.
Ηγετικά στελέχη της Χαμάς βρήκαν καταφύγιο εντός της Τουρκίας, ενώ υπάρχουν δεκάδες αναφορές ξένων κυβερνήσεων που συνδέουν την Άγκυρα με ενίσχυση της τρομοκρατικής οργάνωσης στη Γάζα, σε συντονισμό και συνεργασία με το Ιράν. Αξιοσημείωτο είναι ότι στον κατάλογο αμερικανικών κυρώσεων περιλαμβάνονται και μέλη της Χαμάς, τα οποία βρίσκονται στην Τουρκία.
Παρ’ όλα αυτά στη Δύση και κυρίως στο ΝΑΤΟ απέφευγαν, μέχρι σήμερα, να κάνουν τις όποιες παρεμβάσεις προς την Τουρκία σ’ ό,τι αφορά τις σχέσεις Άγκυρας και Χαμάς. Κινούμενοι προφανώς πάνω σε δύο άξονες: Στη σημασία της Τουρκίας για τη βορειοατλαντική συμμαχία, και στο ότι θεωρούσαν ότι η τουρκική κυβέρνηση συμβάλλει στο διάλογο για την περιοχή. Αυτό που πραγματικά συνέβαινε όμως ήταν να δημιουργείται ένα παραπέτασμα πίσω από το οποίο η Τουρκία (σε συνεργασία με το σύμμαχό της, το Ιράν) ενίσχυε συνεχώς τις δυνατότητες των τρομοκρατών στη Γάζα, συμβάλλοντας και αυτή στο να φτάσουν τα πράγματα στα γεγονότα της 7ης Οκτωβρίου.
Με όλα αυτά τα δεδομένα ενώπιόν τους οι Αμερικανοί (και κατ’ επέκταση και οι σύμμαχοί τους στην Ευρώπη) δεν μπορούσαν να συμπεριλάβουν τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στον κατάλογο εκείνων που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην αποκλιμάκωση της έντασης στην περιοχή. Και η Ουάσιγκτον φρόντισε από την πρώτη στιγμή να κρατήσει αποστάσεις από την Άγκυρα. Μια μόνο ματιά στα δρομολόγια όλων όσων έχουν, μέχρι σήμερα τουλάχιστον, ταξιδέψει στην περιοχή, είναι αρκετό να αντιληφθεί κάποιος ότι σ’ αυτά δεν περιλαμβάνεται η Τουρκία.
Ο Ερντογάν, όπως και όλοι ηγέτες τη Μέση Ανατολή και τον Αραβικό κόσμο, ζήτησε με τη σειρά του κατάπαυση του πυρός και άνοιγμα ανθρωπιστικού διαδρόμου στη Γάζα. Τοποθετήσεις που έδιναν, τουλάχιστον εξωτερικά, την εντύπωση ότι είχε πρόθεση να συμβάλει στην ειρήνευση. Προσπάθησε να περάσει τον εαυτό του ως μέρος της λύσης.
Φαίνεται όμως, τουλάχιστον στην παρούσα φάση, πως η Ουάσιγκτον δεν θεωρεί την Άγκυρα μέρος της λύσης του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς, αλλά περισσότερο ως μέρος του προβλήματος. Καθόλου τυχαίο που ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Άντονι Μπλίνκεν επέλεξε να μην επισκεφθεί την Άγκυρα κατά τη διάρκεια της περιοδείας του σε πρωτεύουσες της Μέσης Ανατολής. Τα πράγματα για τον Ερντογάν έγιναν χειρότερα και με την επίσκεψη Τζο Μπάιντεν, όταν ο Αμερικανός Πρόεδρος είχε επιλέξει το Αμμάν της Ιορδανίας ως το χώρο όπου θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί μια συνάντηση κορυφής με τη συμμετοχή του ηγέτη των Παλαιστινίων Μαχμούντ Αμπάς και του Προέδρου της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι.
Παρά το γεγονός ότι η συνάντηση δεν έχει ο Τζο Μπάιντεν φρόντισε να στείλει το μήνυμα πως η Αίγυπτος αποτελεί αυτή τη στιγμή τον πρωταγωνιστή στην προσπάθεια να βρεθεί λύση. Σίσι και Μπάιντεν είχαν τηλεφωνική επικοινωνία στη διάρκεια της οποίας συμφώνησαν να συνεργαστούν για τη μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη Γάζα και για άνοιγμα του σημείου διέλευσης στη Ράφα. Ενώ παράλληλα η Ουάσιγκτον άναψε το πράσινο φως για την πραγματοποίηση συνόδου κορυφής στο Κάιρο (στην οποία προσκλήθηκε και η Κύπρος) για να συζητήσουν την όλη κατάσταση. Το αμερικανικό δρομολόγιο, που παραγκώνιζε την Τουρκία, ακολούθησαν και άλλοι ηγέτες που ταξίδεψαν προς το Ισραήλ και την περιοχή.
Ο παραγκωνισμός της Τουρκίας από τις ΗΠΑ δεν ήταν κάτι το οποίο ο Ερντογάν ήταν έτοιμος να αποδεχθεί. Αντιλαμβανόμενος το πως στήνεται το γεωπολιτικό παιχνίδι στην περιοχή, που θέλει τον ίδιο στο περιθώριο, ο Ερντογάν έδειξε τον εκνευρισμό του. Επιτέθηκε εκ νέου στην Ουάσιγκτον για την πολιτική της στην περιοχή, για την ανάπτυξη δυνάμεων στην Ανατολική Μεσόγειο και διέταξε την άμεση πραγματοποίηση ναυτικών ασκήσεων στη θαλάσσια περιοχή της κατεχόμενης Κύπρου. Η συγκεκριμένη άσκηση ήταν μια απάντηση στην ανάπτυξη δυνάμεων από τις ΗΠΑ και τη Βρετανία, με την Άγκυρα.
Ο Ερντογάν είναι εκ των ηγετών που φροντίζουν να δείχνουν με κάθε αφορμή τον θρησκευτικό τους φανατισμό, ιδιαίτερα κάτω από πίεση. Αυτό έπραξε και στην προκειμένη περίπτωση βάζοντας στο στόχαστρο τον Αμερικανό ΥΠΕΞ κάνοντας αναφορά στην εβραϊκή καταγωγή του Άντονι Μπλίνκεν.
Δείγμα της τουρκικής ενόχλησης για τις κινήσεις των ΗΠΑ ήταν οι διαδηλώσεις που διοργανώθηκαν στην Τουρκία και οι οποίες είχαν ως στόχο αμερικανικές διπλωματικές αποστολές. Στα Άδανα οι ΗΠΑ αποφάσισαν να κλείσουν το εκεί προξενείο τους: «Μεγάλες διαδηλώσεις αναμένεται να πραγματοποιηθούν σε όλη την Τουρκία τις επόμενες εβδομάδες σε σχέση με τα γεγονότα στο Ισραήλ και τη Γάζα. Οποιαδήποτε συγκέντρωση, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προορίζονται να είναι ειρηνικές, θα μπορούσε να εξελιχθεί σε βίαιη. Οι διαδηλώσεις μπορεί να οδηγήσουν σε αυξημένη αστυνομική παρουσία, κλείσιμο δρόμων και διακοπή της κυκλοφορίας. Το προξενείο των ΗΠΑ στα Άδανα θα παραμείνει κλειστό για το κοινό μέχρι νεωτέρας. Οι πολίτες των ΗΠΑ μπορούν να προγραμματίσουν εκ νέου ραντεβού στην πρεσβεία των ΗΠΑ στην Άγκυρα» (πηγή Γενί Σαφάκ/ΓΤΠ).
Το κύμα διαδηλώσεων στην Τουρκία, το οποίο δεν είναι μόνο πολιτικό αλλά έχει και έντονο θρησκευτικό χαρακτήρα, αναγκάζει τους Ισραηλινούς να φύγουν και πάλι από την χώρα. Μετά από μια μακρά περίοδο ψυχρών σχέσεων είχε ξεκινήσει προσπάθεια οι δύο χώρες να έρθουν και πάλι κοντά. Τα γεγονότα της 7ης Οκτωβρίου, ωστόσο, ήρθαν να ανατρέψουν και αυτή την προσπάθεια. Σύμφωνα με την Τζουμχουριέτ (πηγή ΓΤΠ) το Γραφείο Εθνικής Ασφάλειας του Ισραήλ κάλεσε τους πολίτες του που βρίσκονται στην Τουρκία να εγκαταλείψουν την χώρα το συντομότερο δυνατό λόγω του ενδεχόμενου αντιποίνων. Η ανακοίνωση αναφέρει συγκεκριμένα: «Η ταξιδιωτική προειδοποίηση για την Τουρκία αυξήθηκε στο υψηλότερο επίπεδο 4, δεδομένης της επιδείνωσης των τρομοκρατικών απειλών για τους Ισραηλινούς στο εξωτερικό. Όλοι οι Ισραηλινοί που παραμένουν στην Τουρκία θα πρέπει να εγκαταλείψουν τη χώρα το συντομότερο δυνατό».
Στον άξονα του κακού
Η τελευταία κρίση ήρθε να δείξει εκ νέου το που ακριβώς ανήκουν Ερντογάν και Τουρκία. Είναι εμφανές ότι δεν τοποθετούνται στις χώρες όπου μπορούν να προσφέρουν λύσεις σε διενέξεις όπως το Μεσανατολικό. Αντίθετα με κάθε ευκαιρία και ευκολία τοποθετεί τον εαυτό του δίπλα στους ηγέτες της Ρωσίας και του Ιράν δημιουργώντας έναν άξονα κακού.
Οι εξελίξεις στην περιοχή δεν αποκλείεται να έχουν κι ένα ακόμα αρνητικό αντίκτυπο στην Τουρκία που έχει να κάνει με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι μαζικές κινητοποιήσει σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις, στο όνομα των Παλαιστινίων, δεν προκύπτουν από «αγανάκτηση λόγω ισραηλινών επιθέσεων» όπως πολλοί θέλουν να παρουσιάζουν. Υποκινούνται από διάφορες κατευθύνσεις, με την Τουρκία να παίζει ρόλο σ’ αυτές τις ενέργειες.
«Κυπριακή φόρμουλα» λανσάρεται από την Άγκυρα
Το σίγουρο είναι πως η Τουρκία δεν θα τα βάλει κάτω στην προσπάθειά της να επιβληθεί ως μέρος της λύση του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς. Και σ’ αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η προώθηση της «κυπριακής φόρμουλας» περί εγγυήσεων.
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, προωθεί πρόταση σύμφωνα με την οποία η Τουρκία να αποτελέσει εγγυήτρια δύναμη της Παλαιστίνης. Σύμφωνα με τον Τούρκο ΥΠΕΞ και άλλες χώρες από την περιοχή θα πρέπει να είναι εγγυήτριες για την Παλαιστίνη και άλλες για το Ισραήλ, προσθέτοντας ότι η διεθνής κοινότητα πρέπει να υιοθετήσει μια στάση που να υποχρεώνει το Ισραήλ σε λύση δύο κρατών.
Μέχρι στιγμής δεν φάνηκε να υπάρχει κάποιος ιδιαίτερος ενθουσιασμός για την πρόταση Φιντάν περί εγγυητριών δυνάμεων. Η μόνη χώρα η οποία έσπευσε να τοποθετηθεί θετικά ήταν η Ρωσία. Σύμφωνα με την τουρκική εφημερίδα Σαμπάχ, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ εμφανίστηκε θετικός στην τουρκική πρόταση. Ο Λαβρόφ επεσήμανε ότι η ρωσική πλευρά είναι έτοιμη να συζητήσει και να αξιολογήσει τη φόρμουλα που προτείνει η Τουρκία, η οποία προβλέπει λύση στη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή μέσω εγγυητριών κρατών.
Τουρκία και Ρωσία έχουν κάθε λόγο να προσπαθούν να κρατηθούν στο παιχνίδι γιατί η τροπή που έχουν πάρει οι εξελίξεις και η νέα κατάσταση που θα προκύψει με το τέλος του πολέμου είναι πολύ πιθανό να τις αφήσει εκτός. Σε κάθε περίπτωση όμως εκείνοι που φαίνεται να μοιράζουν, στην παρούσα φάση, παιχνίδι είναι οι Αμερικανοί και οι οποίοι έδειξαν τις προτιμήσεις τους.
Φιλελεύθερος
[ad_2]