AITOLOAKARNANIANEWS.GR
Αγροτικα Νεα

Μια αναδρομή στην ιστορία του Αγρότη της Χρονιάς από το 2008 μέχρι σήμερα

[ad_1]

Στα 15 χρόνια της διαδρομής του, ο συγκεκριμένος θεσμός, όχι μόνο βρίσκει τη θερμή υποδοχή και υποστήριξη του συνόλου των συντελεστών του χώρου, αλλά διαμορφώνει όλο και πιο πειστικά μια ενδιαφέρουσα ατζέντα συζητήσεων με γνώμονα τη βιώσιμη ανάπτυξη της ελληνικής γεωργίας και τη βελτίωση των συνθηκών ζωής στην ύπαιθρο.

Έτος 2008 – Όλα ξεκινούν από το πάθος για τον τόπο σου

Ήταν εν έτει 2008 όταν εκδηλώθηκε για πρώτη φορά η φιλοδοξία της δηµοσιογραφικής οµάδας της Agrenda για τη δηµιουργία ενός νέου θεσµού, που θα αναδεικνύει µε σαφήνεια και αντικειµενικότητα πρόσωπα και πρωτοβουλίες µε σηµαντική συνεισφορά στην ανάπτυξη της αγροτικής οικονοµίας και τη βελτίωση των όρων ζωής στην ελληνική περιφέρεια. Μια σπάνια περίπτωση «ανθρώπου του αγροτικού χώρου», όπως ήταν η διατύπωση στο µακρινό 2008, µε πλούσια, πολυεπίπεδη και αποτελεσµατική δράση όφειλε να καλύψει τον στόχο εκείνης της πρώτης χρονιάς και ενσαρκώθηκε στο πρόσωπο του Γιώργου Γιαννιτσόπουλου. Μια επιλογή που έδωσε στο θεσµό βάσεις, καθώς µε το πέρασµα των χρόνων δικαιώθηκε και µε το παραπάνω. Πατέρας τεσσάρων παιδιών, επιτυχηµένος επαγγελµατίας αγρότης και κτηνοτρόφος, µε πάθος για τον τόπο του, πλούσια συµµετοχή σε οργανώσεις και συλλογικούς φορείς και δραστήριος πρόεδρος της τότε Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισµών Αµυνταίου, η οποία το 2012 έδωσε τη θέση της στο σηµερινό σχήµα της ΑΣΕΠΑ, του οποίου συνεχίζει να είναι επικεφαλής, ο Γιώργος Γιαννιτσόπουλος, «πάλεψε» µε συνυποψηφίους εκείνη την πρώτη χρονιά τον αείµνηστο Νικήτα Πρίντζο, πρόεδρο τότε της ΕΑΣ Βόλου, και τον Χρήστο Λελέκη, πρόεδρο του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Βλάστης Κοζάνης.

Έτος 2009 – Γνώση, περισσότερη γνώση απαιτεί ο αγρός

Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι του αγροτικού χώρου που το αποτύπωµά τους πηγαίνει βαθύτερα, καθώς έχουν τη διάθεση και την ικανότητα να µεταδίδουν τη γνώση τους για τις αγροτικές καλλιέργειες και την αγορά των αγροτικών προϊόντων. Μια τέτοια περίπτωση είναι ο Θανάσης Μπατής, ένας οικογενειάρχης, πατέρας τεσσάρων παιδιών, άνθρωπος µε ακέραιο χαρακτήρα, πλούσια δράση και διάθεση προσφοράς στην τοπική κοινωνία. Αυτό όµως που προέκρινε την υποψήφιότητά του είναι το οργανωτικό του πνεύµα στην ανάπτυξη της δραστηριότητάς του και η σηµασία που στις λεπτοµέρειες της τεχνικής και φροντίδας των καλλιεργειών, καθώς εχει αναζητήσει κάθε είδους ενηµέρωση που θα µπορούσε να φανεί χρήσιµη στην παραγωγική του προσπάθεια. Ο Θανάσης Μπατής, που γεννήθηκε στο παρακάρλιο χωριό Ριζόµυλος Βόλου, διέθετε το 2009, όταν βραβεύθηκε από τη δηµοσιογραφική οµάδα της Agrenda, εκµετάλλευση 650 στρµ. µε σιτηρά και 15 στρέµµατα µε ελιές πυκνής φύτευσης. 

Να σηµειωθεί ότι τη δεύτερη χρονιά της διάκρισης οι υποψηφιότητες αυξήθηκαν µε γεωµετρικό τρόπο και τελικά ο Θανάσης Μπατής πήρε κεφάλι από δύο επίσης διακεκριµένους ανθρώπους του αγροτικού χώρου. Συγκεκριµένα από τον τότε πρόεδρο του ΕΛΟΓΑΚ, Πολυνείκη Φάσσα, που έχει δώσει τιτάνιο αγώνα, για να µπει κάποια τάξη στην αγορά του γάλακτος και του κρέατος µε τα ισοζύγια αυτών των προϊόντων να αποτελούν δική του ιδέα ενώ ξεκίνησε και τον αγώνα για την αναγραφή της πρώτης ύλης στα γαλακτοκοµικά που παράγονται στη χώρα µας, και τον αείµνηστο Γιάννη Χαϊδούλη, που έγινε ευρύτερα γνωστός µε την τηλεοπτική εκποµπή του «Αγροτική Γη» που χάθηκε πρόωρα τον Οκτώβριο του 2009 σε δυστύχηµα εργαζόµενος στο χωράφι.

Έτος 2010 – Κερδίζει όποιος παίρνει την κατάσταση στα χέρια του

Ένας από τους εννέα ιδρυτές εν έτει 2006 του ΑΣ Κάµιρου «Κρητικό Περιβόλι» στο Κεντρί Ιεράπετρας, ο οποίος λίγο πριν τη διάκρισή του εξελίχθηκε σε Οµάδα Παραγωγών, ήταν ο Αγρότης της Χρονιάς του 2010. Ο Φραγκίσκος Μπριλάκης, µόλις 32 ετών τότε και παραγωγός θερµοκηπιακών προϊόντων, αποφάσισε «να πάρει την κατάσταση στα χέρια του» και εργάστηκε µαζί µε συναδέλφους του, µε την υποστήριξη της συζύγου του, δηµιουργώντας το «Κρητικό Περιβόλι». Απέναντι στον Φρ. Μπριλάκη βρέθηκαν το 2010 ο Γιάννης Αλεξούλης, που µόλις είχε επιτυχώς αναπτύξει παραγωγικά τον ελαιώνα του πυκνής φύτευσης στον Κραννώνα της Λάρισας και ο Γιάννης ∆ραγατσίκης, πρωτοστάτης εν έτει 2010 στα τεκταινόµενα της ελληνικής αγελαδοτροφίας, και σηµερινός αντιδήµαρχος Ελασσόνας.

Έτος 2011 – Δύσκολο να δράσει κανείς συλλογικά, όμως η απομόνωση στοιχίζει περισσότερο

Αγρότης, πρόεδρος για χρόνια του τοπικού συνεταιρισµού στο Ψυχικό Λάρισας, έµπειρος συνεταιριστής, εκλεγµένος στην ΕΑΣ Λάρισας, και αντιδήµαρχος Κιλελέρ ήταν ο Γιάννης Ζαχαριάς το 2011. Αν και η αφορµή  για τη γνωριµία µαζί του δόθηκε µε τις εκδηλώσεις διαµαρτυρίας των νεολαίων του κάµπου το 2008 κατά τη διάρκεια της συγκέντρωσης του Πλατυκάµπου και της πορείας προς τα Τέµπη, όµως η… εκτός δρόµου δραστηριότητα του Θεσσαλού ήταν αυτή που «µέτρησε». Καλλιεργούσε τότε µαζί µε τον αδερφό του στο Ψυχικό Λάρισας  γύρω  στα 5.000 στρέµµατα, ανάµεσα στα οποία σιτηρά, φακή και ρεβίθι, βαµβάκι, κρεµµύδι και φιστίκι. «Το ξέρω πως είναι δύσκολο για τον Έλληνα αγρότη να δράσει συλλογικά, όµως το κόστος της αποµόνωσης είναι πολύ µεγαλύτερο», δήλωνε µε νόηµα στην επικοινωνία του µε την Agrenda εν έτει 2011, κάτι που φαίνεται να ενστερνίζεται ως σήµερα, που είναι επικεφαλής της δηµοτικής παράταξης του ∆ήµου Κιλελέρ «Με όραµα για το Κιλελέρ». 

Στο δρόµο του προς το βάθρο ο Γιάννης Ζαχαριάς βρήκε τον Μιχάλη Τιτοµιχελάκη, πρόεδρο της ΟΠ «Κρητικά Μιτάτα», που έκανε τη διαφορά εκµεταλλευόµενη µέχρι και τα κέρδη από το µαλλί των ζώων, και τον Πασχάλη Πατβάρη από το Αχλαδοχώρι Σερρών που πάλευε µε επιτυχία την «καυτή» υπόθεση της εποχής, το πέρασµα στις ενεργειακές καλλιέργειες και της µετατροπής της βιοµάζας σε pellets στρεφόµενος στην αγριαγκινάρα.

Έτος 2012 – Αν δουλεύεις, η γη σε ανταμείβει

Είχε καταφέρει -και συνεχίζει- να καλλιεργεί στη βόρεια Ξάνθη µε το τσουχτερό κρύο 11 µήνες το χρόνο περισσότερες από 13 διαφορετικές καλλιέργειες σε 1.200 περίπου στρέµµατα. Μόλις τελείωνε τις συγκοµιδές από τις ανοιξιάτικες καλλιέργειες έσπερνε χειµερινά λαχανικά και κυρίως µαρούλια, παντζάρια, αντίδια, ραπανάκι, φασόλια, ρεβίθια και χειµερινά κρεµµύδια. Ο 35χρονος τότε Νίκος Σπανίδης έχει σπουδάσει Γεωπονία στην Αγγλία και έκανε µεταπτυχιακό στην Ολλανδία αλλά τον κέρδισε η γεωργία. Αποφάσισε να εφαρµόσει τις γνώσεις του στην πράξη το 2005 και το αποτέλεσµα τον δικαίωσε µε ορθές επιλογές και συνετή διαχείριση. Όπως ο ίδιος ανέφερε στη δηµοσιογραφική οµάδα της Agrenda που τον επέλεξε,  για να µειώσει το κόστος εφαρµόζει συνδυασµό καλλιεργητικών εργασιών και προσπαθεί να εκµεταλλεύεται τη γη του όλο το χρόνο, γεγονός που του δίνει κέρδος αλλά µειώνει και τον κίνδυνο καθώς όταν δεν έχει καλή τιµή µια παραγωγή του θα έχει κάποια άλλη. 

Στους τρεις φιναλίστ του 2012 τον Νίκο Σπανίδη πλαισίωσαν ο αγελαδοτρόφος Ανδρέας Καραφύλλης µε την εξελιγµένη τεχνολογικά µονάδα στα ∆ένδρα Τυρνάβου και ο αγρότης-παραγωγός κηπευτικών και εν έτει 2012 υπεύθυνος πωλήσεων και σήµερα πρόεδρος του εξαιρετικά εξωστρεφούς Α.Σ.Ο.Π. Ελαφονησίου, Αντώνης Αρετουλάκης.

Ο Αγρότης της Χρονιάς γίνεται γιορτή της γεωργίας

Νέο κεφάλαιο για το θεσµό του Αγρότη της Χρονιάς εγκαινιάζουν οι διακρίσεις της χρονιάς 2013, καθώς εισάγονται για πρώτη φορά οι κατηγορίες «Κτηνοτρόφος της Χρονιάς» και «Συλλογική Προσπάθεια της Χρονιάς»  ενώ  εµπλουτίζεται µε τη «Farmer’s Day». Μία εκδήλωση αφιερωµένη στο θεσµό, που περιλαµβάνει τις απονοµές αλλά και ηµερίδα µε επίκαιρα θέµατα της πρωτογενούς παραγωγής και εκλεκτούς οµιλητές, η οποία για πρώτη φορά διοργανώθηκε στο Ananti City Resort στα Τρίκαλα στις 17 Ιανουαρίου 2014. Από τότε µέχρι σήµερα ταξιδεύει σε διαφορετικές περιοχές της Ελλάδας. 

Έτος 2013 – Δε γίνεται βήμα στη γεωργία χωρίς την τεχνολογία

Πρωταγωνιστής του πρώτου Farmer’s Day, που έλαβε χώρα στο Ananti City Resort στα Τρίκαλα στις 17 Ιανουαρίου 2014, Αγρότης της Χρονιάς για το 2013 ο 54χρονος τότε Αχιλλέας Παπακωνσταντίνου από το Άδενδρο Θεσσαλονίκης, ο οποίος καλλιεργούσε µε πολύ προηγµένο εξοπλισµό πάνω από 2.200 στρέµµατα ρυζιού µε υψηλότατες αποδόσεις ενώ το ρύζι του από το 2006 απορροφάται από την Agrino, η οποία λανσάρει το προϊόν σε συσκευασία όπου αναγράφεται το όνοµά του. «Χωρίς την τεχνολογία δεν µπορούµε πλέον να κάνουµε βήµα. Όσο καλός καλλιεργητής και να είσαι, αν δεν υπάρχουν τα απαραίτητα µηχανήµατα δεν µπορείς να πάρεις παραγωγή» δήλωνε µε έµφαση ο ίδιος. Ήταν άλλωστε από τους πρώτους που το 1989 αγόρασε το ειδικό λέιζερ µηχάνηµα για την ισοπέδωση του εδάφους, το οποίο «έφερε την επανάσταση στην καλλιέργεια του ρυζιού», ενώ φροντίζει να ανανεώνει συχνά τον εξοπλισµό του. 

Μαζί µε τον Αγρότη της Χρονιάς, στο βάθρο για πρώτη φορά και ο Κτηνοτρόφος της Χρονιάς, Γιώργος Σκαφιδάς, ως εκπρόσωπος της οµώνυµης αγελαδοτροφικής φάρµας στο Καστόρι Λακωνίας, η οποία ιδιοπαρήγαγε  το 70% των απαραίτητων για τη µονάδα ζωοτροφών, αλλά και ο Γιώργος Παπαβασίλης, πρόεδρος του δραστήριου ΑΣ Παραγωγών Κηπευτικών Μεγάρων, που έχει πλέον µπει δυναµικά στην εµπορία και τυποποίηση όλων των ειδών κηπευτικών που παράγουν τα µέλη του.
 

Έτος 2014 – Σίγουρη επιτυχία φέρνει η πλήρης καθετοποίηση

Με εξειδίκευση σε απαιτητικές καλλιέργειες όπως το µπρόκολο και το κουνουπίδι, έµφαση στην ποιότητα του τελικού προϊόντος και αυστηρή εφαρµογή ενός καθετοποιηµένου µοντέλου, η αγροτική επιχείρηση του 40χρονου το 2014 Μάρκου Σαπουντζόγλου από το ∆υτικό Πέλλας έφερε όλα τα εχέγγυα, ώστε να του χαρίσει τον τίτλο του Αγρότη της Χρονιάς 2014. Γόνος αγροτικής οικογένειας, πτυχιούχος Τεχνολογίας Γεωπονικής Ιχθυοκοµίας Αλιείας και απόφοιτος της Αµερικανικής Γεωργικής Σχολής, ο Μάρκος Σαπουντζόγλου από το 2006 ηγείται µιας επιχείρησης η οποία ήδη το 2014 είχε φτάσει τα 800 στρέµµατα γης ενώ είναι πλήρως καθετοποιηµένη, από την παραγωγή σπορόφυτων µέχρι και  την πώληση του τελικού προϊόντος και συνεχίζει να κάνει τη διαφορά ως σήµερα. 

∆ίπλα του στην απονοµή, που έλαβε χώρα στις 16 Ιανουαρίου 2015 στο ξενοδοχείο Imaret στην Καβάλα, στάθηκαν ο Μιχάλης Κλωνάρας, αρχηγός µίας οικογενειακής προβατοτροφικής και γεωργικής εκµετάλλευσης µε 300 πρόβατα φυλής Χίου ενταγµένης στη Βιολογική Γεωργία και Κτηνοτροφία, και ο Τάσος Γιακµογλίδης, πρόεδρος του ΑΣ Σκόρδου Βύσσας, που ιδρύθηκε το 2009 µε σκοπό την καλύτερη οργάνωση της καλλιέργειας αλλά και της εµπορίας του σκόρδου και το 2014 αριθµούσε πάνω από 45 µέλη και 1.000 στρέµµατα, µε τα σηµερινά νούµερα να κάνουν λόγο για 2.000 στρέµµατα, που τις καλές χρονιές δίνουν το 70% της εγχώριας παραγωγής σκόρδου.

Έτος 2015 – Τα δέντρα πληρώνουν τη δυσκολία στη φροντίδα τους

«Αυτό που µε έσπρωξε να µπω στη δενδροκοµία, ήταν ότι µε τις µεγάλες καλλιέργειες δεν έµενε µεροκάµατο. Μόνο η δουλειά. Οι δενδρώδεις είναι πολύ πιο κερδοφόρες, αν και, για να πούµε την αλήθεια, έχουν περισσότερη δουλειά, ειδικά στη συγκοµιδή ή το κλάδεµα», σηµείωνε χαρακτηριστικά ο Χρήστος Κούτρας από το Κουτσό Ξάνθης όταν οι δηµοσιογράφοι της Agrenda τον επισκέφθηκαν στην εκµετάλλευσή του στο πλαίσιο της βράβευσης του ως Αγρότης της Χρονιάς 2015. Στο πλάι του κατά την τελετή απονοµής, που έλαβε χώρα στο Hotel & Spa Mediterranean Village στην Κατερίνη στις 16 Ιανουαρίου 2016, στάθηκαν ο αγελαδοτρόφος ∆ηµήτρης Μουρατίδης, απόφοιτος της Αµερικανικής Γεωργικής Σχολής Θεσσαλονίκης, και ο πρόεδρος του ΑΣ Μολάων Πακίων, ∆ηµήτρης Θεοδωρακάκος.

Έτος 2016 – Βήμα-βήμα στον αγρό με μετρήσιμους στόχους

Νέος Αγρότης του 2002 σε ηλικία µόλις 24 ετών ο Αγρότης της Χρονιάς 2016, ∆ηµήτρης Σχοινοπλοκάκης, έκανε τα πρώτα του βήµατα στη γεωργία µε 62 στρέµµατα ελαιώνα, 4 στρέµµατα αµπελώνα και ένα µικρό ζωικό κεφάλαιο το οποίο αντιστοιχούσε σε 41 ζώα και 50 στρέµµατα βοσκότοπου. Με αυτήν τη µαγιά γεννήθηκε λοιπόν η επιχείρησή του µε την επωνυµία «Κτήµα Φιλίππου» στις Λουσακιές Κισάµου, η πορεία της οποίας στο χρόνο δείχνει έναν άνθρωπο, που έχει µάθει να θέτει µετρήσιµους στόχους και να τους υλοποιεί. 

Κατά τη βράβευσή του στο Αλεξάνδρειο Συνεδριακό Κέντρο Λουτρακίου στις 21 Ιανουαρίου 2017, πλαισιώθηκε από τον Κτηνοτρόφο της Χρονιάς, Γιώργο Μαγιώνα,  ο οποίος το 2005 απόφασισε να επιστρέψει στο χωριό του και στην οικογενειακή παράδοση, το Λιβάδι Ελασσόνας, και να ασχοληθεί µε την κτηνοτροφία ενώνοντας τη νεανική ορµή του µε την οµάδα των κτηνοτρόφων που δηµιούργησαν εν έτει 2007 τον Συνεταιρισµό «Βοσκός» στον Όλυµπο. Μια επιλογή που φαίνεται ότι τον δικαίωσε, καθώς το 2016 «έτρεχε» µια επένδυση της τάξης των 250.000 ευρώ, µε 600 πρόβατα και την παραγωγή να ξεπερνά τα 300 κιλά ανά ζώο / έτος, ήτοι 130 τόνους το χρόνο, σε πλήρως εξοπλισµένες σταυλικές εγκαταστάσεις και αποθήκες και σιλό για την αποθήκευση των ζωοτροφών. Οι οποίες βέβαια παράγονταν από τα 250 περίπου στρέµµατα που καλλιεργούσε ο ίδιος µε καλαµπόκια, τριφύλλια, κριθάρια και σιτάρι. Μαζί τους και ο Νίκος Μαυρίδης, πρόεδρος του ∆Σ της Οµάδας Παραγωγών Σύµβολο, που έφερε τη δική της «επανάσταση» στο χώρο του επιτραπέζιου σταφυλιού.

Συστήνεται η Επιτροπή Αξιολόγησης του Αγρότη της Χρονιάς

Άνθρωποι εγνωσµένου κύρους και µε βαθιά γνώση των αγροτικών θεµάτων, οι συµµετέχοντες στην Επιτροπή Αξιολόγησης του Αγρότη της Χρονιάς πραγµατοποίησαν την πρώτη επίσηµη συνεδρίασή τους στις 28 Νοεµβρίου 2017. Μια συνεδρίαση που στέκεται αφορµή, κάθε χρόνο, µέχρι και σήµερα, για µια ενδιαφέρουσα συζήτηση πάνω σε κρίσιµα ζητήµατα της ελληνικής γεωργίας, µε τους συµµετέχοντες να καταθέτουν την εµπειρία τους και να προσπαθούν να σκιαγραφήσουν τις συνθήκες της επόµενης µέρας σε όλο το φάσµα της αγροτικής παραγωγής. Σηµειώνεται ότι η σύσταση της Επιτροπής, η οποία παρουσιάζεται στις  σελίδες 10-12, παραµένει στο µεγαλύτερο ποσοστό της σταθερή από την πρώτη συνεδρίαση έως σήµερα.

Έτος 2017 – Απαιτεί αγώνα η ανάπτυξη κάθε καλλιέργειας

Μια οικογενειακή επιχείρηση, τρία αδέλφια, οι Παναγιώτης-Ρίζος, Αναστάσιος και Χρήστος Μακρής από τα Φάρσαλα, που συνέχισαν στα βήµατα του πατέρα τους, εστίασαν στην εντατική καλλιέργεια της βιοµηχανικής ντοµάτας ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του ’90. Το πείσµα και ο επαγγελµατισµός τους, αλλά και η συνεχής προσπάθεια για απόκτηση εµπειρίας και τεχνογνωσίας µε την παρακολούθηση όλων των τεχνολογικών εξελίξεων του χώρου, έφεραν γρήγορα την ανάπτυξη µε αποτέλεσµα πριν το τέλος της δεκαετίας να έχουν αποκτήσει τα πιο σύγχρονα -για την εποχή- και αποδοτικά µηχανήµατα συλλογής και καλλιέργειας. Παράλληλα κατάφεραν να αυξήσουν τα στρέµµατα της εκµετάλλευσής τους από 100 στα 600, ενώ το µεγάλο άλµα έγινε µε την κατασκευή το 2004 του πρώτου τολ φυτώριου – θερµοκηπίου για σπορόφυτα βιοµηχανικής ντοµάτας, που έφερε την πλήρη καθετοποίηση της αγροτικής παραγωγής τους. Τα κτήµατα που καλλιεργούν τα αδέλφια Μακρή βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή των Φαρσάλων, ενώ το φυτώριό τους στο 2ο χλµ. του επαρχιακού δρόµου Βαµβακούς – Φαρσάλων. Περιλαµβάνει θερµοκήπιο 8,5 στρεµµάτων, προβλαστήριο, γεµιστική σπαρτική γραµµή πολυσπορείων, γραφεία και υποστηρικτικούς και αποθηκευτικούς χώρους. Η παραγωγή εν έτει 2017 έφτανε τους 5.000 τόνους το χρόνο και διατιθόταν µέσω των συνεταιρισµών που συνεργαζόταν το φυτώριο, αλλά και µεµονωµένων παραγωγών στην ευρύτερη περιοχή.

Μπολιάζουν οι παλιοί τους νέους να γράψουν τη δική τους ιστορία

Την ανάδειξη του τοπικού προϊόντος µέσω ενός συλλογικού σχήµατος που έχει επιτύχει τον δηµιουργικό συνδυασµό της εµπειρίας των παλαιών καλλιεργητών µε αυτή των νέων έχει επιτύχει η Αγροτική Συνεταιριστική Οργάνωση Ελαιοπαραγωγών ∆ήµου Βιάννου. Ηγέτης, έως και σήµερα, αυτής της προσπάθειας, η οποία εδράζεται  στον οικισµό της Άνω Βιάννου, 54 χλµ. από το Ηράκλειο, είναι ο Μανόλης Κλαδάκης, ο οποίος µε καταγωγή από τον Άγ. Βασίλειο της Βιάννου, ταξίδεψε ως πλοίαρχος στο Εµπορικό Ναυτικό, αφοσιώθηκε στην Iατρική επιστήµη, άσκησε το επάγγελµα του γιατρού στο Ηράκλειο, έγινε ∆ήµαρχος Βιάννου αλλά ποτέ δεν άφησε έξω από τις ασχολίες του την καλλιέργεια της ελιάς την ενίσχυση των αγροδιατροφικών δραστηριοτήτων της υπαίθρου.

Πληρώνει το γάλα η συλλογική δράση στην κτηνοτροφία

Το 2005 έγινε Νέος Αγρότης και το 2007 έφτιαξε τον σταύλο του µέσω των Σχεδίων Βελτίωσης στην Ανάληψη Ελασσόνας ενώ τον Ιούνιο του 2012 συµµετείχε στην ίδρυση του Συνεταιρισµού Αιγοπροβατοτρόφων Ελασσόνας «Γάλα Ελάςς», στο διοικητικό συµβούλιο του οποίου ανήκει µέχρι σήµερα. Απόφοιτος της Αµερικανικής Γεωργικής Σχολής από το Τµήµα Ζωικής Παραγωγής και του Τµήµατος Ζωικής Παραγωγής του ΤΕΙ Θεσσαλονίκης ο 35 χρονος το 2017 Νίκος Ζώζιας διέθετε ήδη 1.000 πρόβατα, τόσο φυλής Χίου όσο και διασταυρώσεις, στον σταύλο του των 1.200 τ.µ. µε κεντρικό διάδροµο, εξαερισµό µε ανοιγόµενα παράθυρα, αλλά και ανοιγόµενη οροφή «καπέλο». Στον υπόλοιπο εξοπλισµό ένα σύγχρονο αρµεκτήριο 48 θέσεων, παγολεκάνες χωρητικότητας 3 τόνων και σιλό 130 τόνων για τα δηµητριακά µε τον κτηνοτρόφο να εφαρµόζει ηλεκτρονική σήµανση και ηλεκτρονική γαλακτοµέτρηση για κάθε ζώο ξεχωριστά, και παραγωγή γάλακτος που το 2017 έφθανε τους 300 τόνους το χρόνο -περισσότερα από 800 ζώα ετησίως για κρέας. Ο Νίκος Ζώζιας παράλληλα, καλλιεργεί βρώµη και λιόλιο για ελεύθερη βόσκηση του κοπαδιού και διαθέτει όλο τον σχετικό απαραίτητο εξοπλισµό. 

Έτος 2018 – Τεχνική στον αγρό και επιχειρηματικό δαιμόνιο, το δίπτυχο της επιτυχίας 

Ακολουθώντας τα βήµατα πατέρα τους ∆ηµήτρη, ενός πρωτοπόρου καλλιεργητή στην περιοχή της Αµαλιάδας, ο Παναγιώτης Πασσάς και τα αδέλφια του Βασίλης και Νίκος, βάλθηκαν να αυξήσουν την πατρική περιουσία. Και τα κατάφεραν… Πριν από αυτό βέβαια ο Παναγιώτης και ο µεγάλος του αδελφός Βασίλης έκαναν και µια στάση στην Αθήνα, για να σπουδάσουν Οικονοµικά. Στη συνέχεια µε βήµατα µεθοδικά και αποφασιστικά, έκαναν τα 300 στρέµµατα του πατέρα τους 1.100, ενώ το µεγάλο άλµα έγινε όταν ύστερα από την ένταξή τους στον Αναπτυξιακό νόµο το 2010, προχώρησαν σε επένδυση ύψους 1 εκατ. ευρώ, φτιάχνοντας ένα υπερσύγχρονο συσκευαστήριο µε ψυκτικούς θαλάµους και γραµµές τυποποίησης προϊόντων. Το βασικό προϊόν της επιχείρησης είναι το καρπούζι, η παραγωγή του οποίου ήδη έν έτει 2018 έφτανε τους 5.500 τόνους και ήταν σε βαθµό 100% καθετοποιηµένη. Παράλληλα ασχολούνταν µε την καλλιέργεια πατάτας ενώ από το 2015 έστησαν τα δικά τους θερµοκήπια, στα οποία καλλιεργούν καρπούζια και µαρούλια, µια πορεία που τον οδήγησε στους φιναλίστ της χρονιάς 2018 και του χάρισε τη διάκριση του Αγρότη της Χρονιάς µε τη βράβευση να γίνεται στο ξενοδοχείο Kinsterna στη Μονεµβασιά στις 19 Ιανουρίου 2019. Σηµειώνεται ότι στους άµεσους στόχους της επιχείρησης ήταν -και επιτεύχθη- η περαιτέρω αύξηση της γης και η κατασκευή περισσότερων θερµοκηπίων, µε στόχο να αυξήσουν το µερίδιο που έχουν στην εγχώρια αγορά, αλλά και σε αυτές του εξωτερικού, όπως Ιταλία, Γερµανία και Ολλανδία. 

Έτος 2018 – Τρόπος ζωής η ενημέρωση

Μαθητής πέµπτης δηµοτικού ήταν το 1992 ο Σοφοκλής Φιλιππίδης όταν πουλούσε πόρτα-πόρτα το γάλα από τις δέκα αγελάδες που διατηρούσε ο πατέρας του στο χωριό Γάζωρος στις Σέρρες. Το 2008 ο Σερραίος κτηνοτρόφος έχασε τον πατέρα του και αποφάσισε να ηγηθεί της οικογενειακής επιχείρησης, ενώ το 2018 ήδη διέθετε ένα ζωικό κεφάλαιο 200 αγελάδων της φυλής Χολστάιν και άλλα 200 παράγωγα, από τα οποία παρήγαγε γύρω στους πέντε τόνους ηµερησίως. Παράλληλα µε τα ζώα, αυξήθηκαν και οι καλλιεργούµενες εκτάσεις τις οποίες διατηρούσε από παλιά η οικογένεια Φιλιππίδη για την παραγωγή ζωοτροφών. Σύγχρονες εγκαταστάσεις που υπερβαίνουν τα 6.500 τ.µ., σύστηµα  ροµποτικού αρµέγµατος, βυτίο λυµάτων, µύλος ζωοτροφών ανήκαν στον εξοπλισµό της φάρµας η οποία παράγει και κρέας εκτός από γάλα ενώ σήµερα έχει ενδυναµωθεί µε µονάδα βιοαερίου σε µια επένδυση 1 εκατ. ευρώ, µε παραγωγή 750 κιλοβάτ την ώρα από την κοπριά των ζώων, διαµόρφωση νέου στάβλου και ένα πλάνο επέκτασης που θα τοποθετήσει παραγωγικά τη µονάδα στους 10 τόνους γάλακτος την ηµέρα «Αγαπάµε τη δουλειά και στόχοι µας είναι σταθερά και πάντα µε αειφόρα σκέψη να αναπτύσσουµε τη µονάδα µας» θα πει ο ίδιος ο δραστήριος κτηνοτρόφος.

Παραγωγή και εμπορία επιτραπέζιων ελιών ευβοια

Η βιολογική καλλιέργεια δίνει νόημα στην παραγωγή ελιάς

Από το 1981 έως σήµερα κύρια δραστηριότητα του Αγροτικού Συνεταιρισµού Ροβιών είναι η συγκέντρωση, επεξεργασία, συσκευασία και εµπορία της παραγωγής ενός ελαιώνα 3.500 στρεµµάτων, τουλάχιστον πριν η φωτιά του Αυγούστου του 2021 αφήσει το αποτύπωµά της. Σηµειώνεται ότι τον ελαιώνα, που δηµιουργήθηκε από τον Αντώνη Παπαδόπουλο παραχώρησε στους εργαζόµενους σε αυτόν η κόρη του Αντώνη Παπαδόπουλου Άννα, ενώ οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας της ελιάς παραχωρήθηκαν στον Αγροτικό Συνεταιρισµό Ροβιών. Αυτό που ξεχωρίζει τον Συνεταιρισµό, είναι αφενός η ρηξικέλευθη σκέψη σε ό,τι αφορά τις καλλιεργητικές τακτικές των αγροτών, οι οποίες στο σύνολό τους είναι βιολογικές, και αφετέρου το συλλογικό πνεύµα που χαρακτηρίζει τα µέλη του. Ηγέτης αυτής της προσπάθειας είναι ο Νίκος Βαλλής, ο οποίος θεωρεί πως η ολοκληρωµένη διαχείριση της παραγωγής είναι η ισόρροπη µέριµνα για το περιβάλλον και για την ποιότητα των προϊόντων. 

Έτος 2019 – Κάθε σεζόν ένα καλύτερο από πέρσι προϊόν

Συνεχιστής της οικογενειακής παράδοσης µαζί µε τον αδελφό του, την οποία συνεχίζει να επεκτείνει, ο γεννηµένος στον Μαραθώνα Χρήστος Ζάγαρης έχει θέσει ένα στόχο και τον ακολουθεί µε κάθε του βήµα: Να αυξήσει ποσοτικά αλλά και να βελτιώσει ποιοτικά το -πιστοποιηµένο µε Global GAP- προϊόν του. Με τις καλλιέργειες να αλλάζουν ανά χρονική περίοδο συνολικά διαθέτει 750 υπαίθρια καλλιεργήσιµα στρέµµατα και 250 θερµοκήπια µε τα προϊόντα να διανέµονται µόνο χονδρική. Για τις ανάγκες των καλλιεργειών της, η επιχείρηση διαθέτει  πλούσιο εξοπλισµό ενώ συνεργάζεται τακτικά µε εταιρείες εισροών για τη βελτίωση του προϊόντος. Η προσπάθεια για βελτίωση δε σταµατάει ποτέ, και αυτό είναι ένα από τα βασικά συστατικά της επιχειρηµατικότητας. Και της επιτυχίας, σύµφωνα µε τον Χρήστο Ζάγαρη, πατέρα τριών παιδιών, ο οποίος βραβεύθηκε ως Αγρότης Χρόνιας στις 25  Ιανουαρίου 2020 στην ειδική εκδήλωση που έλαβε χώρα στο ξενοδοχείο Grand Serai στην πόλη των Ιωαννίνων.

Βήμα – βήμα η ανάπτυξη στην κτηνοτροφία

Σε ηλικία 13 χρόνων, εν έτει 1987, αγόρασε το πρώτο του τρακτέρ µαζί µε µια πρέσα χορτοδεσίας, βάζοντας προκαταβολή 300.000 δραχµές που είχε µαζέψει δουλεύοντας και θέτοντας τις βάσεις για τη δηµιουργία της δικής του επιχείρησης, µε την ενασχόληση µε την πτηνοτροφία να προκύπτει από την «κληρονοµιά» της οικογένειας. Για τον Ηρακλή Μπαλαντάνη, που γεννήθηκε και ζει στο Πετσάλι, στη Ζίτσα Ιωαννίνων, παντρεµένος και πατέρας τεσσάρων παιδιών, στην πορεία τα πράγµατα µεγάλωσαν. Έκανε µια πρώτη επέκταση του πτηνοτροφείου από 4.000 σε 14.000 πτηνά και το 2000 πήρε το πρώτο του δάνειο για την κατασκευή µιας σύγχρονης µονάδας 17.000 πτηνών πάχυνσης. Το 2009 ακολούθησαν άλλα δύο πτηνοτροφεία, δυναµικότητας 36.000 πτηνών και άλλο ένα κατασκευάστηκε το 2017. Σήµερα, στα έξι πτηνοτροφεία του Ηρακλή Μπαλαντάνη εκτρέφονται συνολικά 85.000 πτηνά πάχυνσης, τα οποία και πωλούνται στον Συνεταιρισµό «Πίνδος» στον οποίο είναι µέλος. Από το 2018 όµως, ασχολείται και µε την αγελαδοτροφία. ενώ σε ό,τι αφορά σε καλλιέργειες, γίνονται σε κτήµατα είτε ιδιόκτητα, είτε σε ενοικιαζόµενα, τόσο για ίδια χρήση όσο και για εµπορική χρήση. Παράλληλα ο τεχνολογικός εξοπλισµός έχει και αυτός εµπλουτιστεί στη διάρκεια του χρόνου µε σηµαντικές συνολικές επενδύσεις του σε πτηνοτροφία, αγελαδοτροφία, µηχανήµατα και εξοπλισµό και µάλιστα χωρίς συµµετοχή σε προγράµµατα.

Τη μαγεία του τόπου βάζει στο μπουκάλι το κρασί

Εκεί όπου η αύρα του Ιονίου δροσίζει τα γεννήµατα της ορεινής φύσης του Αίνου 300 Κεφαλονίτες αµπελουργοί, γενιά τη γενιά, καλλιεργούν τους αµπελώνες τους. Συλλογικό σχήµα τους ο Αγροτικός Οινοποιητικός Συνεταιρισµός Παραγωγών Ροµπόλας µε τον διακριτικό τίτλο «Ορεάλιος Γη» που εδρεύει στην κοιλάδα των Οµαλών. ∆ιαχειρίζεται και καθετοποιεί από το 1982 ένα από τα κύρια γεωργικά προϊόντα του νησιού, τη λευκή ποικιλία Ροµπόλα, στη σύγχρονη µονάδα του, µε εφαρµογή συστηµάτων ποιότητας και ασφάλειας τροφίµων, εξειδικευµένο ανθρώπινο δυναµικό και επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες. Το οινοποιείο είναι επισκέψιµο και υποδέχεται τους περίπου 100.000 επισκέπτες το χρόνο, στον ειδικά διαµορφωµένο οινοτουριστικό χώρο γευσιγνωσίας και εστίασης. Η ετήσια παραγωγή ξεπερνά τους 500 τόνους σταφυλιών απορροφώντας σχεδόν το 80% της σταφυλικής παραγωγής της Κεφαλονιάς. Την Ροµπόλα που αποτελεί το κυριότερο σταφύλι του νησιού συµπληρώνουν ποικιλίες όπως το Τσαούσι, το Βοστιλίδι, το Μοσχάτο, το Ζακυνθινό και η Μαυροδάφνη. Ο κύριος όγκος των πωλήσεων του Συνεταιρισµού πραγµατοποιείται στο νησί, στην κάθε χρόνο αναπτυσσόµενη τουριστική του αγορά, ενώ σηµαντικές είναι οι πωλήσεις του στην υπόλοιπη Ελλάδα, την Ευρώπη, τον Καναδά και τις ΗΠΑ. 

Έτος 2022 – Τίποτε δεν αφήνεται στην τύχη του στον μηλεώνα

Η βαθιά γνώση για το αντικείµενο της δραστηριότητάς του είναι αυτό που κάνει τον αγρότη, Χρήστο Παπατραϊανό, να ξεχωρίζει. Ο 44χρονος παραγωγός από την Άρνισσα αναδείχθηκε Αγρότης της Χρονιάς για το 2022, παραλαµβάνοντας το βραβείο του στην ειδική εκδήλωση της Agrenda και της Tsomokos Communication που έλαβε χώρα στην αίθουσα Grand Pietra Hall του ξενοδοχείου Porto Palace της Θεσσαλονίκης στις 3 ∆εκεµβρίου 2022. Ο Χρήστος Παπατραϊανός καλλιεργεί πάνω από 400 στρέµµατα οπωρώνα, εκ των οποίων τα 220 είναι αφιερωµένα στο µήλο. Οι µισές εκτάσεις είναι καλυµµένες µε αντιχαλαζικά δίχτυα και µέσα στα επόµενα χρόνια θα καλυφθούν και τα υπόλοιπα 200. Είναι ενταγµένος στο Κοµφούζιο, ενώ συµπληρωµατικά οι οπωρώνες που είναι γεµάτοι µε παγίδες παρακολουθούνται συστηµατικά, ώστε οι ψεκασµοί να γίνονται στοχευµένα και στην ώρα τους.

Σηµαντική καινοτοµία στην καλλιέργεια µήλων είναι και το χηµικό αραίωµα, µε το οποίο έχει περιορίσει σχεδόν 60% τα εργατικά κόστη της εκµετάλλευσης.  Έξι τρακτέρ εφοδιασµένα µε όλα τα απαιτούµενα παρελκόµενα και τρία φορτηγά αποτελούν τον µηχανοκίνητο στόλο του Χρήστου Παπατραϊανού. 

Στόχος ζωής τα 50 κιλά στήσιμο ανά αγελάδα

Ένας πρωτοπόρος αγελαδοτρόφος από το Ανατολικό Θεσσαλονίκης που µε τρία ροµπότ αρµεγής, ειδικά κολάρα ελέγχου της κατάστασης των ζώων, ιδιοπαραγωγή ζωοτροφών και αρκετούς άλλους αυτοµατισµούς, έχει βάλει στόχο τον µάλλον ανήκουστο ετήσιο µέσο όρο παραγωγής των 50 κιλών ανά αγελάδα.  Σήµερα, η µέση απόδοση  της εκµετάλλευσης του  Κώστα Ζήγκα βρίσκεται στα 40 µε 41 κιλά ανά ζώο, σπάνιες για την Ελλάδα επιδόσεις. Η στρατηγική του απαιτεί επενδύσεις εκσυγχρονισµού και στοχευµένες κινήσεις για τη βελτίωση των αποδόσεων αλλά και για την ευζωία των ζώων. Οι 180 αρµεγόµενες αγελάδες του, µαζί µε 150 µοσχάρια για παραγωγή κρέατος, του αποδίδουν τζίρο τ1,4 εκατ. ευρώ.  Σε ό,τι αφορά την ιστορία του, από 10 χρονών στα ζώα, είδε την οικογενειακή µονάδα να µεγαλώνει σχεδόν από το µηδέν. «Ή θα το εκσυγχρονίσω ή θα τα παρατήσω», σκέφτηκε όταν ήρθε η στιγµή του. Και τα κατάφερε.

Ανάχωμα σε κάθε δυσκολία η συνεταιριστική δύναμη 

Νέο οινοποιείο, άλµατα στον οινοτουρισµό µαζί µε τον έλεγχο του 20% της γαλλικής αγοράς στην κατηγορία των γλυκών οίνων ήταν µερικά από τα στοιχεία που ξεχώρισαν τον ΕΟΣ Σάµου. Με τζίρο 10 έως 11 εκατ. ευρώ, 2.000 αξιόπιστα µέλη – µικροκαλλιεργητές που συλλογικά φροντίζουν 10.000 στρέµµατα αµπελώνα, ο Συνεταιρισµός έχει µια συµπαγή βάση πάνω στην οποία µπορεί να σχεδιάζει ένα φιλόδοξο πλάνο για την επόµενη πενταετία. Πρόκειται για µία ιστορική οργάνωση, που στα χαρτιά αλλά και στην ουσία θεωρείται πια καινούργια, αφού κατάφερε να ανακάµψει από το χτύπηµα της άρσης της αναγκαστικότητας και να δροµολογεί επενδύσεις και οινοποιήσεις που θα τοποθετήσουν το ξακουστό Μοσχάτο Σάµου στις κάβες προστιθέµενης αξίας των κορυφαίων εστιατορίων ολόκληρης της Ευρώπης ενώ συνεργάζεται και µε µια νέα γενιά αµπελουργών µε αξιώσεις και νέες ιδέες. «Πατώντας στην κληρονοµιά που βρήκε κατάφερε να αυξήσει το µερίδιό του στις αγορές» σηµειώνει ο πρόεδρος του ΕΟΣ Σάµου, Γιάννης Σκούτας.

Σε σηµείο αναφοράς για όλους τους συντελεστές της αγροτικής παραγωγής εξελίχθηκε χρόνο µε το χρόνο ο Αγρότης της Χρονιάς, µε εκπροσώπους από όλο το φάσµα της αλυσίδας αξίας της αγροτικής παραγωγής να κατακλύζουν κάθε χρόνο το χώρο διεξαγωγής της εκδήλωσης

Στον πολιτισμό του τόπου

Ταξιδεύοντας σε διαφορετικό τόπο κάθε φορά ο θεσμός του Αγρότη της Χρονιάς εμπνέεται από τα στοιχεία της τοπικής πολιτισμικής παράδοσης, μεταξύ των οποίων και η οινογαστρονομία που απολαμβάνουν οι καλεσμένοι του. 

Τεχνολογία και εισροές

Τις επιτυχίες αλλά και τις αγωνίες των αγορών του αγροτικού εξοπλισμού  και των εισροών μεταφέρουν κάθε χρόνο στην εκδήλωση του Αγρότη της Χρονιάς σημαίνοντες εκπρόσωποι των κλάδων. Σταθερή η υποστήριξη των Χριστόδουλου Μποζατζίδη, δ/ντα συμβούλου της Agrotech SA, και Γιώργου Ποντίκα (αριστερά), δ/ντα συμβούλου της Syngenta Hellas, προέδρου σήμερα του ΕΣΥΦ..

Αγροδιατροφικό επιχειρείν

Επιχειρηματικά σχήματα που διαμορφώνουν το προφίλ του εγχώριου αγροτοδιατροφικού τομέα, όπως τα αντίστοιχα του πολύπειρου Λευτέρη Σαΐτη (φωτό),  στηρίζουν τον θεσμό της Agrenda και συμβάλλουν στη δημιουργία ενός πλούσιου περιεχομένου που καθρεφτίζει την εγχώρια αγορά. 

Ολιστική θεώρηση

Κυρίαρχο συστατικό της εκδήλωσης Farmer’s Day αποτελεί η ημερίδα στην οποία καλύπτονται θέματα που αφορούν μεταξύ άλλων την καλλιέργεια, την τεχνολογία, τις εισροές, την αγορά, τα χρηματοδοτικά προγραμμάτα αλλά και ειδικότερα θέματα κάθε περιοχής. Σε αυτή συμμετέχουν σε ειδικά κάθε φορά πάνελ  εκπρόσωποι του αγροτικού, επιχειρηματικού, θεσμικού και ευρύτερου αγροδιατροφικού χώρου. Την εκδήλωση κάθε έτος υποστηρίζουν χορηγικά μεγάλες εγχώριες εταιρείες.

Λογική και ευαισθησία στην κτηνοτροφία

Την τεράστια οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνική προσφορά της ελληνικής κτηνοτροφίας  καταγράφει με πολλά και διαφορετικά χρώματα η εκδήλωση του Αγρότη της Χρονιάς.  Πρόσωπα όπως η Άννα Μόσχου (αριστερά), βοοτρόφος της Κόκκινης Φυλής, συμμετείχαν με την ιδιαίτερη προσωπικότητά τους στην εκδήλωση, καταθέτοντας την εμπειρία τους.

Διεθνές κύρος

Προσκεκλημένος της Agrenda από την Ιρλανδία, ο ομότιμος καθηγητής Αγροτικής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Trinity στο Δουβλίνο και βαθύς γνώστης της ΚΑΠ, Alan Matthews, ο οποίος μετέφερε στο κοινό του Larissa Imperial από πρώτο χέρι, όλες τις διεργασίες για την επικείμενη εν έτει 2018  αναθεώρηση των κανόνων της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.

Αγρότης της Χρονιάς, η ιδέα

Μια ιδέα που εμπνεύστηκε η ομάδα της Agrenda, της εφημερίδας των αγορών και της οικονομίας της υπαίθρου, που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στις 19 Νοεμβρίου 2005, υλοποιήθηκε για πρώτη φορά το 2008 και έχει εξελιχθεί σήμερα στον πλέον αναγνωρισμένο και καταξιωμένο θεσμό του κλάδου.

Σεβασμός στο οικοσύστημα

Ο Ιταλός καθηγητής Υγείας των Ζώων, Giuseppe Pulina, από το Πανεπιστήμιο Sassari της Σαρδηνίας, συμμετείχε στις εργασίες του Αγρότη της Χρονιάς 2020, που έλαβε χώρα στα Γιάννενα στις 25 Ιανουαρίου. Μαζί και ο βραβευμένος Ιρλανδός κτηνοτρόφος John Martin μετέφερε την εμπειρία της χώρας του.

Πίσω από την κουίντα

Οι άνθρωποι της Agrenda ταξιδεύουν κάθε χρόνο για να τιμήσουν τον Αγρότη της Χρονιάς και να εξασφαλίσουν κάθε λεπτομέρεια της διοργάνωσης, στην οποία από τo event του 2022 συμμετέχει και η έμπειρη εταιρεία TSOMOKOS.

Όλοι έχουν κάτι να πουν, όλοι κάτι να μάθουν

Ευκαιρίες γνωριμιών και ζυμώσεων που προάγουν το πνεύμα της συνεργασίας και φροντίζουν τον σπόρο της ανάπτυξης δημιουργεί η πρωτοβουλία της Agrenda και ο καταξιωμένος θεσμός του Αγρότη, που για το 2023 ταξιδεύει στην Ξάνθη…

 

 

 

 

 

 

 

 

Κοινοποιήστε το:


[ad_2]

Source link

Related posts

Εξηγήσεις από ΟΠΕΚΕΠΕ για το πού ήταν κρυμμένα τα 88 εκατ. ευρώ του τσεκ

Βασικές αλλαγές στην ηγεσία της Bayer φέρνει το νέο έτος

ΑΓΡΟΤΕΣ 2024- Σε αυτες τις περιοχές ξεκινούν δυναμικές κινητοποιήσεις

Αφήστε ένα σχόλιο